پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه : نادر نقشبندی کارشناس بازنشسته آموزش و ترویج کشاورزی جهاد کشاورزی شهرستان پاوه در راستای درخواست کشاورزان و باغداران در سلسله مباحثی قصد دارد توصیه های تخصیصی در زمینه آموزش باغداری و کشاورزی ارائه دهد که در اولین بحث آن به موضوع کود حیوانی بهتر است یا کودشیمیایی ؟

در واقع هر دوی اینها می توانند در زمان مناسب مورد استفاده قرار گیرند.  در خاک های ماسه ای که خیلی سبک هستند و یا خاک های رسی که بیش از اندازه سنگینند، استفاده از کود حیوانی توصیه می شود.

اگر مقدار زیادی کود حیوانی به خاک های کهنه و فرسوده اضافه کنیم خاک اصلاح گشته، کیفیت مناسبی پیدا می کند.از همه اینها گذشته، برای جلوگیری از فرسودگی زمین و تقویت خاک، لازم است هر سال مقداری کودآلی(حیوانی یا خاکبرگ) همراه با کود شیمیایی به زمین اضافه شود. در مورد مقدار کود حیوانی هیچ محدودیت خاصی وجود ندارد . هر قدر برآیتان مقدور بود سفارش بدهید تا آن را به زمین بیفزایند.

شرایط مرغوبیت کود حیوانی: کود حیوانی بایدکاملاً پوسیده، پوک و نرم باشد.

در صورتی که کود حیوانی به صورت تازه مورد استفاده قرار بگیرد، نه تنها بوی بد ایجاد می کند بلکه تخم حشرات و بذر علف های هرز را با خود به زمین می آورد. از سویی دیگر مدت زیادی طول میکشد تا کاملاً پوسیده و برای جذب ریشه آماده شود.
بدون بو و تیرهرنگ بودن کود نشانه ی مرغوبیت آن است.

انواع کودهای حیوانی و خصوصیات آنها:

عموماً کودهای حیوانی به چهار نوع :

– گاوی -گوسفندی – اسبی و
– مرغی تقسیم می شوند.

کود اصلی، فاقد بذر علف هرز است و به آسانی ساختمان خاک را تغییر میدهد و موجب بهبود کیفیت خاک می شود. اما از نظر مواد غذایی ضعیف تر از سایر کودهاست.

برای پوشاندن روی بذرهای کاشته شده مخصوصاً در چمن کاری، استفاده از کود اصلی توصیه می شود.

کود گاوی گرم تر از کود گوسفندی است اما کود گوسفندی مواد غذایی زیادتری دارد.

کود مرغی نسبت به سایر کودها بیشترین مواد غذایی را دارد اما باید با سایر کودها مخلوط شود و در فصول سرد استفاده شود.

موارد استفاده از کود حیوانی:

۱- زمانی که خاک فقیر و فرسوده است.

۲- برای بهبود کیفیت خاک های سنگین.

۳- اصلاح خاک های سبک.

۴- تقویت گیاهان باغچه ای.

زمان استفاده از کود حیوانی:

بهترین زمان برای استفاده از کود حیوانی اواخر پاییز، اواخر زمستان و اوایل بهار است.

اگر در پاییز از کود حیوانی استفاده شود ( با توجه به برف و باران های زمستانه )بهتر می پوسد و راحت تر در دسترس ریشه قرار می گیرد.

روش کود دهی

ابتدا باید کود را به طور یکنواخت در سطح خاک پخش کنند،سپس به وسیله بیل یا بیلچه با خاک مخلوط و کاملاً زیر و رو شود و در آخر، زمین را کاملاً صاف و مسطح نموده، گیاهان را به صورت بذر یا نشاء می کارند.اگر در اواخر پاییز کودپاشی کنیم می توانیم بعد از بیل زدن، زمین را تا اواخر زمستان به حال خود رها کنیم تا تهویه ی کامل انجام شود.در باغات بهترین روش کود دهی همان روش چالکود است.

بهترین کود دامی به ترتیب مفید بودن ؛

١- کود أسب
٢- کود گوسفند
٣- کود گاو

البته کود مرغی بسیار فشرده و قوی است که باید در اب حل و در قطره ای استفاده بشود !قبلا عرض کرده بودم کود دامی پوسیده و آفتاب خورده و خشک ، فقط برای اصلاح فیزیکی خاک به همراه کمپوست نصف به نصف هر دو تا سه سال یکبار ، عالی است .

۱-کود اسب:

کود اسب از کودهای سبک، خشک و گرم است و قابلیت تخمیر زیادی دارد و تولید حرارت می کند. این کود خیلی زود تجزیه می شد و اگر آن را به جای کودهای دیگر مصرف کنند خیلی زود در خاک تجزیه شده و مواد مغذی آن توسط گیاهان جذب می شود. این کود همچنین برای اصلاح خاک های چسبنده و سنگین مفید است.

۲- کود گوسفندی:

 فضولات گوسفند قوی تر از فضولات گاو و اسب است و سبک و گرم می باشد. به همین دلیل برای تقویت خاک های سنگین مناسب است . کود گوسفند را قبل از مصرف باید کاملا نرم کرده و بعد با خاک مخلوط کرد وگرنه خیلی دیر می پوسد و بدون اثر در خاک باقی می ماند.

کود گاوی:

فضولات گاو برعکس فضولات اسب سنگین است و به آهستگی تجزیه می شود. چون آب را بیشتر از دیگر فضولات در خود نگه می دارد. برای زمین های سبک و شنی مناسب است و اگر کود گیاهی در اختیار باغبانان باشد که با فضولات گاو مخلوط کنند زمین های سبک را کاملا اصلاح می کند. فضولات گاو دو سال طول می کشد تا کاملا بپوسد و از پوسیده آن خاک خیلی خوبی درست می شود.

کود مرغی از عناصر نیتروژن، فسفر، کلسیم، سدیم و گوگرد غنی است ولی کود مرغی نسبت به کودهای حیوانی اثر کمتری بر بهبود خصوصیات فیزیکی و نگهداری رطوبت خاک دارد. از ترکیب شیمیایی و خصوصیات دیگر این کود مانند EC (نشان دهنده میزان املاح کل کود) می توان استنباط کرد که کود مرغی درخاک هایی با شرایط کمبود شدید نیتروژن (ازت) و فسفر، شوری کمتر، بافت متوسط رو به سبک که با آبی با کیفیت مناسب و به مقدارکافی آبیاری می شوند، بهره وری بیشتری دارند. بنابراین اگر بعضی از باغداران به دلیل شرایط خاص خود، نتیجه خیلی خوبی از کودهای مرغی گرفته اند، دلیل بر این نیست که در همه باغ ها و آن هم هر ساله از این نوع کود استفاده شود.