س 29 اسفند 1402 ساعت 08:15

با کودکان استثنائی بیشتر آشنا شویم / جشمید ولدبیگی

با کودکان استثنائی بیشتر آشنا شویم / جشمید ولدبیگی

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه : امروزه توجه به آموزش و پرورش از شاخص‌های عمده وتوسعه جوامع انسانی محسوب می‌شود .یعنی کشور‌ها نه براساس رشد وتوسعه اقتصادی بلکه براساس میزان توجه به آموزش وپرورش وآموزش وپرورش استثنایی مورد ارزیابی قرارمی‌گیرند. ریشه های تاریخی آموزش و پرورش استثنایی را به گونه ای که امروزمطرح است، می […]

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه : امروزه توجه به آموزش و پرورش از شاخص‌های عمده وتوسعه جوامع انسانی محسوب می‌شود .یعنی کشور‌ها نه براساس رشد وتوسعه اقتصادی بلکه براساس میزان توجه به آموزش وپرورش وآموزش وپرورش استثنایی مورد ارزیابی قرارمی‌گیرند.

ریشه های تاریخی آموزش و پرورش استثنایی را به گونه ای که امروزمطرح است، می توان دراوایل سال های ۱۸۰۰ میلادی درمیان تلاش های تنی چند از پزشکان محقق یافت ..جمشید ولدبیگی

براساس بررسی ها وآمارهای مجامع علمی وفرهنگی بین المللی نظیریونسکووبرخی کشورهای غربی، درحدود ۱۰ تا ۱۵ درصد ازکودکان مدرسه رو(۸ تا۷ سال یا ۷ تا۶ سال)هرکشوربنابرتعریفی که ارائه می شود به توجه خاص آموزشی نیازدارند

از دیدگاه متخصصان تعلیم وتربیت به کودکی استثنایی گفته می‌شود که ازنظرهوشی ،جسمی و روانی به میزان قابل توجهی نسبت به دیگرهمسالان خودمتفاوت باشد؛به گونه‌ای که این تفاوتها مانع ازبهره گیری کودک ازآموزش و پرورش عادی گردد .

 از نظر آموزشی‌ به‌ فردی‌ ” دانش‌آموز استثنایی‌ ” اطلاق‌ می‌شود که‌ ازنظرشناختی‌، هوشی‌، جسمی‌ (حسی‌، حرکتی‌)، عاطفی‌ و یا اجتماعی‌، تفاوت‌ قابل‌ ملاحظه‌ای‌ با افرادهمسن‌ خود داشته‌ و این‌ تفاوت‌ به‌ حدی‌ باشد که‌ برخورداری‌ آنان‌ از آموزش‌ و پرورش‌، مستلزم‌ تغییراتی‌ (متناسب‌ با ویژگیهای‌ این‌ دانش‌آموزان‌) در برنامه‌ها، محتوی‌، روشها، مواد و فضای‌ آموزشی‌ عادی‌ وارائه‌ خدمات‌ آموزشی‌ و توانبخشی‌ ویژه‌ به‌ آنان‌ باشد.
به طور کلی از نظر آموزشی به این گروه ها استثنایی گفته می شود:
۱- کودکان‌ و دانش‌آموزان‌ نابینا و نیمه‌ بینا

۲- کودکان‌ و دانش‌آموزان‌ ناشنوا و نیمه‌ شنوا

 ۳- دانش‌آموزان‌ کم‌توان‌ ذهنی‌

 ۴- دانش‌آموزان‌ دارای‌ اختلالات‌ رفتاری‌

 ۵- دانش‌آموزان‌ چند معلولیتی‌

 ۶- کودکان‌ و دانش‌آموزان‌ دارای‌ معلولیت‌ جسمی‌ و حرکتی‌

 ۷- کودکان‌ و دانش‌آموزان‌ دارای‌ ناتواناییهای‌ یادگیری‌

در واقع برخلاف آنچه عمدتا در اذهان تداعی می شود، آموزش و پرورش استثنایی لزوما به معنای جداسازی و انتقال کودک از مدرسه عادی به مدرسه استثنایی نیست، بلکه آموزش استثنایی برنامه ای تنظیم شده براساس ارزیابی های مستمروجامع برای کودک ازتولد تا پایان زندگی وهمراه با خانواده، مدرسه واجتماع است.بنابراین ایجاد کلاس ها ومدارس خاص برای کودکان استثنایی هدف نیست، بلکه برخاسته ازیک ضرورت آموزشی است؛ زیراباحضوردوسه نفرکودک استثنایی دریک کلاس معمولی ۲۰ یا ۳۰ نفری، معلم قادر نخواهد بود آن گونه که شایسته است به تفاوت های فردی توجه داشته باشد، بخصوص زمانی که تفاوت موجود میان این دوسه نفرکودک استثنایی با دیگر کودکان قابل ملاحظه باشد، اگر معلم بخواهد توجه بیشتری به این کودکان، که نیاز بیشتری دارند، مبذول دارد ناگزیر است ازوقت آموزش و هدایت دانش آموزان دیگر بکاهد و بالعکس.

حقیقت آن است که رشد فرهنگی و اعتلای ارزش­های هرملتی بستگی به میزان توجه آنها به حقوق حقه همه افراد جامعه به طورعام و افراداستثنایی به طورخاص دارد. لذا باید شیوه­ای اتخاذ شود که این کودکان استثنایی به تناسب ویژگی های خود از برنامه های آموزشی برخوردارشوند.درهرحال اگربراین باورباشیم که ستون های تمدن هرجامعه برنظام آموزش وساختار آموزش و پرورش آن استواراست، بدون تردید سلامت، جامعیت وکارآمدی نظام آموزش و پرورش آن جامعه نیزدرگروی وسعت، گستردگی، تنوع و کیفیت برنامه های جامع آموزش استثنایی و درصد کودکان و دانش آموزانی است که به عنوان استثنایی یا دارای نیاز ویژه مورد تشخیص و شناسایی واقع شده و خدمات آموزشی موثری درمدارس عادی یا کلاس های خاص به ایشان ارائه می شود.

هدف آموزش و پرورش استثنایی

هدف ازآموزش و پرورش به معنای اعم آن رسیدن انسان به نجات و رستگاری است البته یقیناً این امردرجامعه صادق است زیرا مکتب ما اسلام است که به انسان فقط ازبعد مادی نمی نگرد بلکه بیشتر برجنبه معنوی انسان توجه دارد بگونه‌ای که بالاترین مقام را برای انسان قائل است واورا به مقام خلیفه اللهی ارتقاء می‌دهد .اما درمکاتب مادی مسلماً اهداف متفاوت خواهد بود .با توجه به اینکه کودک استثنایی انسانی است که فقط احتیاج به توجه ویژه‌ برای برطرف ساختن نیازهای آموزشی دارد لذا اهداف آموزش و پرورش آنها با کودکان عادی فرق ندارد وتنها تاکید بیشتری برراههای دستیابی به اهداف وجود دارد.

مشکلات وانتظارات خانواده های دارای کودک معلول:

خانواده های دارای کودک وفرد معلول درمعرض انواع ناراحتی ها و مشکلات قراردارند که درنگهداری و رسیدگی به وضع فرزندشان موثرمی باشد وموجب می شود که خانواده روند زندگی طبیعی خود را از دست بدهد وادامه این وضع ممکن است به فروپاشی نظام خانواده ویا طرد فرزند معلول منجر شود که لازم است درموقع مناسب وبا تمهیدات لازم ازبروز چنین واقعه ای جلوگیری به عمل آید و این مهم عملی نیست مگر در شرایطی که شناخت کامل ازخانواده ها و معلولان آنها موجود باشد و برنامه ها با توجه به این اطلاعات و شناخت ها انتخاب گردد.

وجود فرزند معلول ممکن است موجب فشاربربودجه خانواده که صرف تدارک مراقبت پزشکی،حمل و نقل یا روش های درمانی می شود گردد.متاسفانه وجودیک فرزند معلول سبب می شودکه خانوادههای دیگرارتباطات خودراباآن خانواده کمترکنند.درپژوهشی تحت عنوان بررسی اثرات ارائه کمک های مالی وحمایتی درنگهداری معلول ذهنی درخانواده دراستان مازندران انجام شده علت تقاضای پذیرش فرزند معلول ذهنی درسازمان بهزیستی(موسسه شبانه­روزی)راازنظروالدین نشان می­دهدکه مشکل مالی بین۴/۳۵درصددررأس مشکلات خانواده قراردارد .مراقبت دائم ازکودک مستلزم شکیبایی زیادوفدانمودن هدفهای شخصی از جانب والدین است.

والدینی که­دررابطه باآرزوهای خوداحساس ناامیدی می کنندودر رسیدن به هدف خودناکام گشته­اند باداشتن یک فرزندمعلول بطور مضاعف ضربه خواهند خوردوامرمراقبت ونگهداری ازکودک برای آنان دشوارتر خواهد شد.یک کودک بامعلولیت های فیزیکی و بااسترس های همراه­آن می تواند تأثیر عمیقی برعملکردهای خانواده بگذارد. یکی ازمهمترین عملکردهای خانواده پرورش فرزندان است معلولیت می تواندبریکایک اعضای خانواده تأثیر گذاشته وکارکردپرورشی خانواده راتحت تأثیرقرارمی­دهد. گاهی والدین بامعلولیت فرزندخود کنارمی­آینداما آنان قادر به وفق دادن خودبابرچسب هائی که بارعاطفی قوی دارند نمی باشند،برای مثال برای والدین بسیار آسانتراست که­اصطلاح ضایعه مغزی را به جای عقب ماندگی ذهنی بکارببرند.

همه ی این ها وحواشی مرتبط با آن که یک خانواده دارای فرزند معلول باید تحمل نماید،می طلبد تامردم و مسئولین توان لازم درجهت زدودن حداقلی از مشکلات این افراد و خانواده های آنان برداشته ودرکمک به شناخت بیشتر این دسته از دانش آموزان به افراد جامعه همت نموده و تسهیلات لازم به خانواده های آنان اختصاص دهند. تا حداقل مقداری از مشکلات عاطفی و مالی آنان تسکین یابد.

نویسنده : جمشیدولدبیگی

3 پاسخ برای “با کودکان استثنائی بیشتر آشنا شویم / جشمید ولدبیگی

  • معتصم فارسی در تاریخ تیر 30, 1396 گفت:

    باسلام وتشکرازموضوع مفیدوموثرتان.موفق ومویدباشید

  • امیر طاهر پور در تاریخ تیر 30, 1396 گفت:

    با عرض سلام و تقدیر و تشکر از زحمات شما برادر گرانقدر به جهت ارائه مطالب پر محتوا و آگاهی بخش .

    • جمشید ولدبیگی در تاریخ تیر 30, 1396 گفت:

      جناب اقای طاهرپور این کمترین وظیفه ایی است که بنده به سهم خود انجام داده ام ف انشاالله این نوشته تلنگری باشد تاهم ما و هم جامعه بیشتر از این به این دسته ازگروههای دانش آموزی توجه نمایند.