پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه: رسانه های جمعی امروزه یکی از منابع قدرت در جامعه هستند،یعنی وسیله و ابزاری برای کنترل ، مدیریت، و نوآوری در جامعه هستند که می توانند جایگزین سایر منابع باشند.مک کوایل در مورد آینده ارتباطات جمعی پیش بینی می کند که نظام های ارتباط جمعی در اثر امکانات و چالش های تکنولوژیک جدیدارتباطی ،در همه مراحل از اندیشه گرفته تا انتقال ،دکرگون خواهند شد.در این مبحث می خواهیم نگاهی گذرا به شبکه های اجتماعی و مزایا و فرصت هایی که این شبکه ها می توانند در اختیار ما قرار دهند داشته باشیم.

شبکه های اجتماعی چه هستند؟چطور کار می کنند ودر کسب و کارهای اقتصادی چه نقشی دارند ؟ فرصتهایی که در اختیار ما قرار می دهند کدام هستند؟درسال ۱۹۹۷میلادی اولین سایت شبکه اجتماعی با نام SixDegress.comراه اندازی شدکه به کاربرانش اجازه می داد تا پروفایل برای خودشان درست کنندولیستی از دوستانش آن را به وجود آورند.اما بعداز سال ۲۰۰۲ میلادی انفجار تجارت در وب سایت های شبکه های اجتماعی مانند اورکات،فرنداسترو…باعث تحول عظیمی در این عرصه شدند.پس از آن و در واقع شبکه های اجتماعی ،به بزرگترین دغدغه دیجیتالی دوران حاضر تبدیل شدند.

کارکرد اصلی شبکه های اجتماعی متصل کردن انسان ها به هم دیگر می باشد.انسان ها اساسا به ارتباط با یکدیگر نیاز دارند.در فرایند ارتباط است که سایر فعالیتهای انسانها معنا پیدا می کند.شبکه های اجتماعی متشکل از افراد یا سازمان ها که با یک یا چند نوع علاقه خاص به هم گره خورده اند ،وابستگی هایی مثل دوستی،خویشاوندی، منافع مشترک،تبادل مالی،علاقه خاص به یک موضوع، باورهای مشترک ، دانش و هنرهستند.

محبوب ترین شبکه های اجتماعی مجازی و تعداد کاربران فعال در ماه ۱-فیس بوک ۲/۴میلیارد نفر۲-اینستا گرام ۱میلیارد نفر۳- یوتیوب۱/۹میلیارد نفر ۴-واتساپ۱میلیارد نفر ۵-تلگرام ۴۰۰میلیون نفر وچندین شبکه دیگر که اسامی آنها برای ما آشنا هستند.شبکه های اجتماعی واقعی در درون شبکه های اجتماعی مجازی دوباره باز سازی می شوند،دکتر باقر ساروخانی از ظهور پدیده جدیدی تحت عنوان«واقعیت مجازی»نام می برد که در حقیقت واقعیتی عینی می باشد که در فضای مجازی ظهور پیدا خواهد کرد.پس باید این را قبول کنیم که شبکه های اجتماعی مجازی منعکس کننده شبکه های اجتماعی واقعی هستند.

خیلی از ما ها می دانیم و یا شنیده ایم که در گذشته های دور ، فردی روی یک بلندی، تپه، یا چهارپایه ای به نام «سکو»می ایستاد تا بهتر مخاطبان خود را ببیند و او نیز بهتر دیده شود وسخنانش مطلوب تر شنیده شوند.در شرایط فعلی سکو معنای جدید و متفاوتی پیدا کرده و شبکه های اجتماعی دارند آن نقش سکو را بازی می کنند که به آن انقلاب سکو می گویند که انقلاب سکو معرف سکویی به نام شبکه های اجتماعی است.سکو عبارت است از آنچه به انسان کمک کند تا ایده، پدیده، و کاری را آغاز نماید ، ادامه دهد ، به نتیجه برساند و پایدار و ماندگار بماند.

انقلاب سکو یا انقلاب شبکه های اجتماعی ، انقلابی جهانی و همگانی است که باعث فرصت آفرینی و ارزش آفرینی های متفاوت و متنوع برای انسان ها و سازمان ها در جهان می شود.مدل سکویی را می توان علت اصلی موفقیت بسیاری از بزرگترین شرکت های امروزی از گوگل ، آمازون، مایکروسافت گرفته تا اوبر، علی بابا و… تلقی کرد که با سرعت هر چه تمام در حال رشد هستند و با قدرت تمام در کار دیگر شرکت های سنتی اخلال ایجاد می کنند.صرف نظر از اینکه چه کسی هستیم و چگونه امرار معاش می کنیم،به احتمال زیاد سکو(شبکه های اجتماعی) پیشتر زندگی شما را در مقام کارمند ،متخصص، مصرف کننده، ویا شهروند تغییر داده اند ودر صدد هستند در سال های آینده تغییرات بزرگتری نیز در زندگی ما انسان ها به وجود بیاورند.

شبکه های اجتماعی در کار شرکت های سنتی اختلال ایجاد می کنند، بازارها را به هم می ریزند و حرفه ها را تغییر می دهند.پس ما باید ظرفیت این شبکه ها را شناسایی کرده تا بتوانیم از فرصت هایی که این شبکه ها در اختیار ما می گذارند برای توسعه منطقه استفاده کنیم.در حال حاضر اکثر مردم حتی در دوردست ترین روستا ها از شبکه های اجتماعی استفاده می کنند از یک دانش آموز ابتدایی گرفته تا یک خانم خانه دار و یک استاد دانشگاه همه و همه از این شبکه ها دارند استفاده می نمایند.واگر بخواهیم که از قافله جهانی عقب نمانیم باید به شناسایی این فرصت های بوجود آمده از شبکه های اجتماعی پرداخته ودر جهت توسعه روزافزون آن ، آنها را به کارگیری کنیم.

فرصت ها:
۱،انتشار سریع و آزادانه اخبار و اطلاعات ، افزایش قدرت تحلیل و تقویت روحیه انتقادی

۲،امکان عبور از مرزهای جغرافیایی و آشنایی با افراد، جوامع و فرهنگ های مختلف
۳،شکل گیری و تقویت خرد جمعی
۴، امکان بیان ایده ها به صورت آزادانه و آشنایی با ایده ها و سلیقه های دیگران
۵،کارکرد تبلیغی و محتوایی
۶،توسعه مشارکت های مفید اجتماعی و اقتصادی
۷، افزایش سرعت در فرایند آموزش و ایجاد ارتباط شبانه روزی با مخاطبان
۸،و….

ظرفیت شبکه های اجتماعی :

امروزه شهروندان منطقه ما که سواد دیجیتالی دارند، قادرند نه فقط مصرف کننده و دریافت کننده اطلاعات باشند، بلکه با استفاده از امکاناتی که این شبکه ها در اختیارشان می گذارند ، می توانند خود صاحب رسانه شوند و دیدگاههای خود و محصولات خود را بدون واسطه روی فضای وب منتشر و در معرض دید عموم بگذارند.

از طرفی مدیران شهری و روستایی منطقه ما باید از این امکان و شرایط جدید ایجاد شده استقبال کرده و زمینه گسترش چنین پدیده ای را فراهم آورند.برخی اقدامات که مدیران و شهروندان می توانند در این زمینه انجام داد:
۱,معرفی جاذبه های هورامان گردی و هورامان شناسی از طریق شبکه های اجتماعی
۲،اطلاع یابی از مشکلات اجتماعی و شهری در حوزه مسائل و مشکلات مدیریت شهری
۳،ارائه خدمات اطلاع رسانی به مردم در حوزه های مختلف شهری و روستایی
۴،ایجاد و حمایت از محیط های بحث و گفتگوی مجازی درباره مسائل مختلف
۵، ایجاد اتاق های فکری تخصصی و عمومی در حوزه مسائل شهری و روستایی
۶،استفاده از ظریفت وبلاگ ها و سایر شبکه های اجتماعی برای شناساندن جاذبه های مهم و زیبای منطقه و محصولات ارگانیک هورامانات به مخاطبان سراسر ایران و جهان
۷، ترویج ارزش های اجتماعی مانند: حفظ محیط زیست ،جمع آوری زباله ، حفظ زیبایی محیط اجتماعی و مبلمان شهری، ترویج فرهنگ درست رانندگی، ترویج فرهنگ ساختمان سازی ،ترویج سبک زندگی سالم ، ترویج مناسبات سنتی هورامان ، تقویت روحیه مشارکت عمومی و اقتصادی در اداره امور شهری و روستایی منطقه
همان طور که گفتیم شبکه های اجتماعی فرصت های مختلفی به وجود می آورند که ما در اینجا به اختصار فرصت هایی که این شبکه ها در اختیار ما قرار می دهند را بیان نمودیم.پس بایدمسئولین و دست اندرکاران زمینه ای فراهم نمایند که مردم منطقه اورامانات از این فرصت ها بتوانند به نحو احسن استفاده نمایند و بتوانند در آینده این منطقه نقشی مهم در توسعه اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی منطقه ایفا نمایند.

خالدامینی دکتری علوم ارتباطات

منابع:
۱-رسانه های اجتماعی اصول و کارکردها، پاویسا شلدون، ترجمه حسین حسنی
۲،شبکه های اجتماعی مجازی فرصت ها و تهدیدها، حمید ضیایی پرور، طاهره ساعدی
۳- انقلاب شبکه های اجتماعی ، جفری جی.پارکر، مارشال دابلیو.وان الستین، سانجیت پل چوداری، ترجمه احمد روستا
۴-جامعه شناسی توسعه،مصطفی ازکیا، غلامرضا غفاری
۵-رسانه شناسی،حسنا کاظمی
۶-درآمدی بر نظریه ارتباطات جمعی،دنیس مک گوایر
۷-جامعه شناسی ارتباطات ،باقر ساروخانی