پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه : سیروس امین زاده *:در سال ۲۰۲۰ که سازمان بهداشت جهانی از مدت ها قبل به پاس اهمیت تلاش پرستاران و ماماها در حفظ سلامت جامعه و در جهت بهره وری بیشتر از فرصت های زیست انسانی سال “پرستار و ماما” نامیده است؛ بحران کوید ۱۹ در قرن بهره گیری از هوش مصنوعی ضرورت توجه بیشتر به پرستاری علم محور و عاطفه گرا را بیشتر نموده است.

بطوری که اپیدمی بحران و مبارزه جنگجویانی بی سلاح در خط مقدم جبهه دفاع از کیان سلامت جامعه، افکار عمومی را متوجه مشقت حرفه پرستاری نموده است؛ تا جایی که روز پرستار امسال شاهد افزایش ارسال تبریکات به سوی سنگر های بی حفاظ بیمارستان ها ی محروم از امکانات، وفقدان استاندارد های لازم منابع انسانی و مادی مانند نسبت آمار پرستاربه بیمار و پزشک هستیم؛ تا بسان همیشه بعد از تخلیه هیجان عمومی جامعه، پرستاران همچنان در تنهایی حرفه ای خود و نیازمندی مددجویان بی پناه بر مبنای اخلاق حرفه ای با گذشت از درد های خود به فکر ترمیم آلام بیماران باشند.

آنچه در قانون نظام پرستاری کشور مد نظر قرار گرفته است؛توجه ویژه به مسئولیت های حرفه ای پرستاران در قبال تعهدات ساختار قانونی جامعه به این حرفه است. یعنی فراهم نمودن شرایط استاندارد و مناسب برای بهینه سازی عملکرد حرفه ای پرستاری کشور؛ شرایطی از جمله امکانات و تجهیزات ایمن در محیط کار، نظارت بر نحوه و شرایط استخدام پرستاران، قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری و شاخص های مربوط به رضایتمندی پرستار نسبت به شرایط محیط کار، اهمیت ایجاد محیط کار مناسب و ایمن برای پرستاران و ارتقاء رضایتمندی آنان از محیط کارخود، از موارد بسیار مهم در ارائه خدمات مطلوب به مددجویان است. میزان رضایت پرستاران از ماهیت حرفه خود و همچنین درصد ایمن بودن محیط کار نسبت به استاندارد های جهانی و وجود امکانات و تجهیزات لازم جهت بروز توانمندی های حرفه ای پرستاران و حتی بیمه مسئولیت حرفه ای و وجود تسهیلات و امکانات رفاهی برای کارکنان پرستاری و… از جمله موارد متعددی هستند که حرفه پرستاری را واجد علم و تکنیکی نموده است که به میزان مرگ و میر هر کشوری در ارتباط است؛ تا جایی که تأمین و ارتقاء سلامت انسانها، به عنوان آرمان اصلی حرفه پرستاری مطرح گردیده است.

بر اساس تعریف دانشکده پرستاری رویال انگلیس، پرستاری استفاده از معیارهای کلینکی برای مراقبت بهتر، بهبود، توانمندسازی، نگهداری وبازیافتن سلامت افراد و مقابله با مشکلات سلامت برای رسیدن به یک زندگی با کیفیت از زمان بیماری تا مرگ است. بنا براین آنجا اهمیت حرفه پرستاری احساس می گردد؛ که، پرستار نقش دور کردن ذهنیت مرگ از زندگی را برای مدد جو ایفا می کند و از آنجا که مرگ پدیده اجتناب ناپذیری می شود هدف اصلی از مراقبت های پرستاری حفظ زندگی با کیفیت تا لحظه مرگ است.

بنابراین مدیریت بهینه و مطلوب حرفه پرستاری چه از جانب پرستاران بعنوان مالکیت حرفه ای و معنوی شغل و چه از جانب مسئولان نظام ساختاربهداشتی و اجرایی جامعه بعنوان متولیان تهیه و تجهیز امکانات و آسایش خاطر حرفه پرستاری فراتر از بزرگداشت هاو احساس قدردانی افکار عمومی جامعه است. ضرورتی که قدر دانی تصمیم سازان و سیاستگذارن تقنینی و اجرایی کشور را متفاوت تر می طلبد؛ ایجاد بسترشکوفایی منابع انسانی و مالی مناسب برای تضمین بهینه سازی عملکرد حرفه ای و اخلاقی پرستاران وارتقاء سطح سلامت جامعه می باشد. پرستارانی که از تبعیض نهفته در نظام پرداخت درمانی گرفته تا اختلاف چند صد برابری کارانه های خود نسبت به پزشکان بر اثر عدم اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری و حتی نسبت به برخورد نگرش های تبعیض آمیز روانی و معنوی درون سازمانی بین کادر درمانی، در حالی که پرستاران بیشترین ارتباط بالینی با مدد جویان را نیز دارا هستند گله مند هستند. پرستارانی که امسال در سایه بحران کوید ۱۹ در جبهه ای بی سنگر حفاظت از بیماری مام وطن، خود سنگر دفاع از سلامت ایران عزیز گشته اند؛ تا از جمعیت ۱۴۵۰۰۰ نفری خود بیش ازنیمی از آنها زخم کرونا بر تن  و نزدیک یکصد نفر نیز از این مبارزان در راه تامین سلامت جامعه جان از دست داده باشند؛ رسانه ها و افکار عمومی جامعه در کنار ارسال تبریکات روز پرستار باید مجلس شورای اسلامی و مسئولان اجرایی کشوری و منطقه ای را مورد این پرسش شهروندی قرار دهند که:

اگر چه مدیریت مناسب بر سازمان، و دارا بودن منابع انسانی مفید از اصول ضروری برای ارائه خدمات مطلوب در بُعد ساختار است؛ اما هیچ سازمانی بدون منابع مالی و فیزیکی مناسب، قادر به دستیابی به اهداف خود نمی باشد. فراهم نمودن محیط فیزیکی مناسب، تجهیزات و امکانات کافی و مناسب، و بهینه سازی نیروی انسانی، مستلزم مدیریتی کارآمد برای خلق بستری مناسب برای بروز توانمندی های حرفه ای پرستاران است.

قانون ارتقای بهره‌وری و قانون تعرفه‌گذاری دو قانون موثر در ارتقای وضعیت پرستاران است، اما تاکنون به‌رغم تلاش‌های مجلس اقدامی در راستای اجرای این قوانین از سوی تصمیم‌گیرندگان اجرایی کشور لحاظ نشده است. در روزهای کرونایی که پوشش ماسک‌ و گان خستگی را برای بخش درمان کشور دو چندان کرده است. پرستاران با شیفت‌های کاری سنگین و طولانی مواجه هستند که اجرای این قوانین می تواند با کاهش ساعت کاری پرستاران بهینه سازی عملکرد آنها را بدنبال داشته باشد.

قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری که بیش از یک دهه است توسط مجلس شورای اسلامی تصویب گردیده است هنوز اجرایی نگردیده است . قانون شرایط سختی کار برای حرفه پرستاری اجرا نمی شود که به ازای یک سال خدمت یک سال و نیم در سنوات بازنشستگی محاسبه گردد و یا مهمترین بحث موجود نسبت پرستاران به تخت های بیمارستانی است که فاصله داشتن با استاندارد های جهانی موجب گشته است بسیاری از پرستاران خدمات به بیش از ۵ بیمار را متحمل شوند و شاید از همه مهمتر نبود عدالت در توزیع خدمات پرستاری در مناطق کم برخوردار است.

این ها تنها معدود خواسته هایی می باشدکه افکار عمومی در کنار تبریکات روز پرستار باید در همراهی با پرستاران و در راستای بهبود وضعیت سلامت جامعه از مسئولان تصمیم گیری و اجرای نظام سلامت جامعه طلب نمایند؛ تا بستری فراهم شود که پرستاران تمام توانمندیهای علمی و عملی خود راهمراه اخلاق حرفه ای منطبق بر فرهنگ جامعه به منصه ظهور برسانند و محیط عملکرد حرفه ای و حرفه پرستاری، توسط مددجویان و افکار عمومی  موردحمایت قرار گیرد؛ در آن صورت است که اجرای مراقبت های پرستاری مبتنی بر اخلاق حرفه ای، می تواند منجر به رضایتمندی مددجویان و افزایش شاخص رفاه و سلامت جامعه گردد. زیرا عقلانیت معاصر در عصر زیست انسان خردمند تلاش برای  ایجاد و توسعه استانداردهای عملکرد پرستاری، در راستای حفظ سلامت عمومی جامعه را ضروری می داند.

*دانش آموخته علوم سیاسی