پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه: با رشد روز افزون فناوری،چیزهایی که زمانی خصوصی تلقی می شدند ،اکنون عمومی هستند،سایت ها و شبکه های اجتماعی کاربران را تشویق می کنند تا اطلاعات خود را افشا و با دیگران در میان بگذارند، که این اطلاعات شامل سن،دین،جنسیت،اطلاعات سیاسی،رابطه و علایق جنسی و…می باشد،که ممکن است همه افراد چه آشنا و چه غریبه و حتی کسانی که ممکن است قصد سواستفاده داشته باشند می توانند به این اطلاعات دسترسی داشته باشند.

در ارتباطات خودافشایی یکی از راهبردهای تعاملی،کاستن عدم اطمینان است.منظور از خودافشایی به اشتراک گذاری عمومی اطلاعات درباره خود،شامل تجربه های شخصی،احساسات،ایده ها،و… است.افراد تمایل دارند تا اطلاعات شخصی را برای افراد مورد علاقه خودافشا و آنها را ازکسانی که علاقه ای به ایشان ندارند،پنهان کنند.

اولسون(Olson,2012)مطالعه ای را با استفاده از روش های پیمایشی و گروه متمرکز انجام داد و از پاسخ گویان خواست تا به این پرسش پاسخ دهند که وقتی درفیس بوک دست به خودافشایی می زنند چقدراحساس خوشایندی پیدا می کنند.۸۱درصدپاسخ گویان عنوان کردند که به هنگام خودافشایی در فیس بوک احساس خوبی دارندوبیشترشرکت کنندگان درگروه متمرکز موافق بودند که خودافشایی درفیس بوک برعزت نفس آن ها اثرمثبت دارد.

براساس نظریه مدیریت محرمانگی ارتباط(communication privacy management theory)افراد در مورد اینکه چه چیزهایی را به دیگران بگویند و چه چیزهایی را از آنها پنهان کنند،براساس ((محاسبه ذهنی))که مبتنی بر معیارهایی نظیر فرهنگ،جنسیت،و زمینه است قواعدی را به کار می گیرند.

افراد برای افشا و یا پنهان سازی اطلاعات مشترک براساس ۵معیار تصمیم می گیرند:۱-فرهنگ۲-جنسیت۳-انگیزه ها۴-زمینه ۵-نسبت ریسک به فایده.برای مثال فرهنگ های مختلف، هنجارهای مختلفی برای حریم خصوصی و گشودگی دارند.بعضی از محیط ها مشوق افشاگری هستند وبرخی دیگر از جوامع نسبت به آن هشدار می دهند.

با توجه به اینکه امروزه رسانه های اجتماعی در دسترس اکثر مردم قرارگرفته اند و مورد استفاده افراد می باشد و کلاس های درس و مدرسه به صورت مجازی برگزار می گردد و حتی سنتی ترین خانواده ها که شاید هیچ اعتقادی به فضای مجازی و تکنولوژی های نوین نداشته باشند اما ناگزیر از پذیرش و به کارگیری این شبکه ها شده اند،لذا افشای حریم خصوصی یکی از دغدغه های امروز خانواده هاست ،و شایدخیلی از کاربران جوان و نوجوان به دور از چشم خانواده ها دست به افشاگری و خودافشایی و دادن اطلاعات خصوصی بنمایند.

این کاربران دوست دارند با خودافشایی روابط نزدیکی را با دیگران ایجاد نموده وبتوانند دوستان زیادی درشبکه های اجتماعی به عنوان فالوئر داشته باشند.لذا کاربران شبکه های اجتماعی و خصوصا خانواده ها ضمن پذیرش فناوری های نوین حریم خصوصی خودرا براساس ۵معیار ذکرشده ترسیم نموده و با استفاده از دانش و سواد رسانه ای که مهمترین فاکتور برای استفاده صحیح از شبکه های اجتماعی می باشد اهداف خود را در آن شبکه ها به نحو درست به پیش ببرند.

پیشنهاد:۱-مسئولان محترم سطح شهرستان و متولیان محترم آموزش و پرورش باید نسبت به برگزاری کلاس های آموزشی در زمینه ارتقا سوادرسانه ای شهروندان توسط اساتید و نخبگان دانشگاهی به صورت مستمر اقدام نمایند.۲-رسانه های سطح شهرستان با استفاده از پتانسیل خودمی توانند نسبت به آموزش شهروندان با استفاده از ظرفیت نخبگان و فعالین اجتماعی در زمینه سواد رسانه ای و انتشار مقالات و یادداشت ها اقدامات شایسته ای انجام دهند.

خالد امینی دانشجوی دکتری علوم ارتباطات