پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه : خداوند در آیات پنجم الی هشتم سوره مبارکه نحل چهار پایان را از طریق تهیه لباس و پوشش گرم و خوراکی به حال انسان سودمند خوانده و آنها را وسیله جمال و زینت نامیده و در خصوص چارپایان بزرگتر می فرماید: «و بارهاى شما را به شهرى مى ‏برند که جز با مشقت بدنها بدان نمى‏ توانستید برسید قطعا پروردگار شما رئوف و مهربان است (۷)و اسبان و استران و خران را [آفرید] تا بر آنها سوار شوید و [براى شما] تجملى [باشد] و آنچه را نمیدانید مى ‏آفریند (۸)».

حال وعده الهی به فراخور عصر و دوره ما به لطف برخورداری از علم و دانشی که سرمنشاء آن خداوند است. با خلق وسایط حمل و نقل ، خودرو ، هواپیما و قطار و …  تحقق یافته و انسان امروزی از این نعمتها برخوردار گشته و همچنانکه صاحب دام و اسب و مادیان و … به داشتن آنها افتخار و از وجود آنها لذت می برد. از داشتن خودرو و وسایل حمل و نقل پیشرفته تر لذت و احساس غرور می کند. در اسلام هم به سوارکاری و داشتن وسیله سواری در شأن توصیه شده است.

حضور خودرو در زندگی انسان به مانند هر وسیله دیگری دارای اثرات متعددی بر زندگی و محیط زیست است. خودرو وسیله ای بسیار مفید و ضروری برای جابجایی و حمل و نقل است. نفع استفاده از خودرو بسیار بیش از مضرات آن است و انسان علیرغم خطرات جدی که از کاربرد خودرو متحمل شده است قادر به رها نمودنش نخواهد بود.

مگر آنکه وسیله ای بهتر جایگزین گردد. خودرو دارای کاربردهای تفریحی و تخلیه هیجانات درونی انسان از راههای مختلف نیز می باشد. ساده ترین آن استفاده از خودرو بعنوان یک وسیله تفریحی است که بسیاری از ما روزانه برای پر کردن اوقات فراغت و به نادرست و بدون در نظر گرفتن شرایط محیطی خود از آن استفاده می کنیم.

برخی پولدارترها خودروهای گرانقیمت خریده و گاهی با زیر پا گذاشت اخلاق آن را نوعی فخر و برتری قلمداد می نمایند و فاصله طبقاتی جامعه بدین ترتیب در کف خیابان به نمایش گذاشته می شود. نرخ و نوع و میزان سوخت  و انواع و میزان کاربرد روغن ها و سیلالات خودرو  ،مدت زمان و مکان  استفاده از خودرو،نوع کاربرد و نوع خودرو و نوع تکنولوژی بکار رفته در ساخت آن همه و همه بر محیط زیست اثرات منفی خواهد گذاشت.

خطرات ناشی از خودرو بطور مستقیم برای جان و مال انسان از جمله کشته شدن، از کارافتادن، حذف از چرخه کار، لزوم ایجاد راه و زیر ساخت، بکار گیری بخش وسیع و روزافزونی از زمین های با کاربری های مفیدتر برای جاده سازی و راه سازی و سرانجام هزینه هایی که بر دوش کشور و صنایع بیمه و خدمات درمانی می گذارند را نباید فراموش کرد. اتلاف وقت در ترافیک های سنگین و بکارگیری خدمات مختلف دولتی و شهری و … را باید به این موارد افزود.

خودرو گاهی وسیله مسابقات ورزشی و با قواعد و وقوانین و مکان خاص خود است. اما گاهی خودرو آنهم از نوع خودروهای بیابان رو وسیله تخلیه هیجاناتی می گردد که در صورت عدم کنترل آن و چاره اندیشی و قاعده مند ساختن آن بطور مستقیم برای محیط زیست ما خطرات متعدد و زیانبار غیر ضرور بدنبال دارد.

ایالات متحده آمریکا مهد این نوع از تخلیه هیجانات بوده است. در ۱۹۷۰ تقابل آفرود سوران و طرفداران محیط زیست شکل می گیرد و بهمین جهت  مطالعات مختلفی در خصوص اثرات محیط زیستی خودرو بر محیط زیست انجام می گیرد.

اگر چه نمی توان در مناطق کوهستانی به لحاظ شیب و وضعیت پستی و بلندی ها مانند مناطق پست و هموار مورد استفاده قرار گیرند اما در دامنه های هموارتر کوهها و دشتها و بیابانهای کشور شاهد تخلیه هیجانات هرچند در حد محدود هستیم. قطعا نقش تخریبی آفرود سواری در شیب های تند بسیار بیشتر است.

مطالعات نشان داده است آفرود سواری بر پوشش گیاهی، فشرده سازی خاک بویژه خاکهای رسی، از بین بردن گونه های متعدد گیاهی و جانوری و میکروبی نقش دارد. از اثرات مخرب دیگر رد پای لاستیک و چرخ فشرده نمودن مسیر خاک، عدم رویش گیاه، جریان آب در مسیر چرخها و فرسایش خاک در هنگام بارندگی است.

این موضوع بر شدت، زمان، سرعت ، کمیت و کیفیت آب اثرات گذاشته و پسی از مدتی شاهد ایجاد آبکند. مسیل و کانال و دره در مسیر و خط سیر خودروها خواهیم بود و به سرعت بافت هموار زمین تغییر و فرسایش خاک را سرعت می بخشد.

اگر آفرد سواری بدون قانون و قاعده متولی ادامه یابد بدون شک «بیراه روی» است و این بیراهه پیامدهای متعدد محیط زیستی و اجتماعی بدنبال خواهد داشت. تنها برای مقایسه خود و دیگران به این مثال بسنده می کنم که: با وجود اینکه سوئد دومین صادر کننده ی بزرگ کاغذ در جهان است، زیست توده های جنگلی این کشور در حال افزایش میباشد! زیرا آن ها در ازای هر ۱ درخت که قطع میشود، ۳ درخت جدید می کارند. حال دوستان آفرود سوار ما و سایر اثرگذران سوء بر محیط زیست از راه توسعه و …  در عوض تخریب عرصه های طبیعی چه کار مفیدی انجام می دهند؟

امید است وزارت ورزش و جوانان و فدراسیون موتور سواری و اتومبیلرانی جمهوری اسلامی ایران به این مهم توجه نموده و نسبت به ساماندهی «بیراهه سواری» به آفرود سواری منطقی و مطلوب اقدام نمایند و از فعالیت هر فردی که بعلت توانایی مالی و یا علاقه شخصی خودرویی تهیه و محیط زیست را تخریب می نماید, ممانعت نمایند.