پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه:یک سال گذشت، از زمین لرزه ۷/۳ ریشتری شامگاه ۲۱ آبان ۹۶ استان کرمانشاه. مصیبتی که تاثیرت عمیق اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سایکولوژیکی دراز مدتی در منطقه خواهد داشت و البته میتوانست و میتواند با برنامه ریزی دقیق به فرصتی برای توانمند سازی، مقاوم سازی و ارتقای کیفیت ساختمانها تبدیل شود.

باید بدانیم و بپذیریم که ایران از معدود کشورهایی است که در وضعیت کاملا قرمز از نظر زمین لرزه قرار دارد و اینکه از ۲۰ زلزله اصلی و بزرگ جهان ۴ مورد آن در ایران رخ داده است و البته استان کرمانشاه هم در پهنه با خطر نسبی بسیار زیاد و زیاد قرار دارد. لذا لازم است برای حیطه آموزش، بصورت جدی و نه موقت و در ابعاد گوناگون از مهندسین طراح و مجریان و عوامل ساختمانی گرفته تا ساکنین ساختمانها تلاش و هزینه شود، چراکه آموزش میتواند آسیبهای ناشی از زلزله را به حداقل رسانده و اتخاذ تدابیر لازم در این زمینه میتواند چاره ساز باشد.

با توجه به بزرگی زیاد و عمق کم زلزله کرمانشاه در مقایسه با زلزله های رودبار و بم با بزرگیهای ۷/۴ و ۶/۶ درجه در مقیاس ریشتر که در هریک بیش از ۴۰ هزار انسان جان باخت آمار ۶۲۰ جان باخته این این حادثه بسیار کم بود که میتوان سه دلیل اصلی آن را اینگونه بیان کرد:- وقوع چند پیش لرزه (یکی از آنها با بزرگی ۴/۵ ریشتر) که منجر به حساسیت ساکنان منطقه گردید.- زمان مناسب (ساعت ۲۱:۴۸) در مقایسه با زمان ۰۰:۳۰ و ۵:۲۶ بامداد زلزله های رودبار و بم.- و البته نوساز بودن شهرهای منطقه غرب کرمانشاه که بعد از جنگ ایران و عراق بازساری شده اند.

و اما در این میان ساختار منحصر بفرد و خاص تپوگرافی منطقه اورامانات و خاصتا شهرستان پاوه باتوجه به تراکم بسیار زیاد ساختمانها در نقاط شهری نیازمند توجه و جدیت بیشتر در مبحث پدافند غیرعامل است چراکه به عنوان نمونه قطع ارتباط، شرایط بحران را بسیار وخیم تر و آسیبهای آن را به مراتب افزایش خواهد داد.

میتوان گفت زمین لرزه از معدود مواردی است که در آن علم بشر در ابتدای راه خود قرار دارد و بسیار محدود است. محاسبات زلزله بسیار دشوار و پیچیده و حساس است و البته این محاسبات در حوزه نزدیک گسل که شامل منطقه استان کرمانشاه میشود، کاملا عوض خواهد شد. محتوی و شرایط خاک هر نقطه باعث تفاوت در آسیب پذیری و تخریب ساختمانها در زمان زلزله خواهد شد و لازم است نوع خاک هر نقطه در تراکم مجاز ساختمانها و حتی ارتفاع مجاز آن لحاظ شود که لازمه آن مطالعات تخصصی و گسترده و پهنه بندی ریز مناطق نزدیک گسل است.

و اما نکته مشخص اینست که بیشتر ساختمانهای تخریب شده زلزله کرمانشاه بدون وجود سیستم باربر جانبی بوده و یا در اجرای آن توجه کافی صورت نگرفته است و اینکه ساختمانهای دارای حداقل اصول ساخت مهندسی، بدون تخریب کامل و در بدترین شرایط فرصت فرار را به ساکنین آن داده بودند. لذا میطلبد که مالکین و سازندگان ساختمان در زمان احداث آن کاملا به توصیه های مهندسی طراح و ناظرین توجه کرده و به خاطر صرفه جویی مبلغی در هزینه تمام شده ساختمان، جان خود و خانواده ساکن در آن را مورد تهدید قرار ندهند.

بله، این زلزله نیست که جان انسان را تهدید میکند بلکه ساختمانهای غیرایمن و غیر استاندرد است که در هنگام زلزله بلای جان انسان میشود و شاید دلیل اصلی آن ناآگاهی باشد.به امید روزی که هیچ انسان بی گناهی به خاطر وجود ساختمانهای غیر ایمن کشته و یا بی خانمان نشود، که مطمئنا در آینده چنین روزی فرا خواهد رسید.