پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه:خشم طبیعت ویرانگر نیست بلکه برخورد و همزیستی غیرعلمی ما نسبت به انعکاس ذاتی طبیعت در حدی نیست که بتوان با آن کنار آمد با ذکر چند مثال می شود مسئله را تفهیم نمود طوری که تا دیروز رعد و برق به عنوان خشم آسمانی قلمداد می شد تا اینکه با تعبیه سیم ارت در بالای ساختمانها آن را مهار نمودیم و حال با وقوع آن با ساز آن می سازیم و همچنین با خروش و طغیان ویرانگر آب (سیل) بشر با احداث سد و ذخیره نمودن آب چنان آن رامهار نمود که منجر به تولید برق و دگرگونی عظیمی در علم کشاورزی گردید و همگام با امواج خروشان دریا از کشتی های غول پیکر برای حمل بارهایمان از قاره ای به قاره دیگر استفاده نمودیم.

همه موجودات و حیوانات قبل از آنکه با انسان مراوده ای داشته باشند خشن قلمداد می شدند اما انسان در طول زمان برای تبدیل این خشم به دوستی آنها را حذف ننمود و در مقابلشان نایستاد بلکه فرمول همزیستی را یکطرفه پیاده نمود و اکنون حیوانات جزء لاینفک همزیستی انسان ها هستند.گرچه علت اصلی وقوع زلزله به طور دقیق مشخص نیست و نظریات متفاوتی وجود دارد از جمله (آتش فشان، ریزش غارهای زیرزمینی، مخازن بزرگ آب، صفحات تکتونیکی زمین) لیکن تجمع انرژی در درون زمین و آزاد شدن ناگهانی آن به گونه ای که طبقات زمین تحمل لازم را برای نگهداری این انرژی ندارد و موجب شکسته شدن زمین در بعضی نقاط آن شده و انرژی از محل آن آزاد می شود که این امر منجر به بروز زلزله می گردد  در گذشته کشورهای پیشرفته ای چون ژاپن که از خشم طبیعت متحمل ضرر و زیان فراوانی شده اند، اکنون سازه های مهندسی را چنان با علم و آگاهی ساخته اند که امروز با آن تعامل همزیستی دارند.

به امید آن روزی که علم چنان پیشرفتی نماید از انرژی درونی زمین که امروز به عنوان تهدید کننده جان انسان ها محسوب می شود به عنوان یکی از منابع تولید انرژی به حساب آید و وجود گسل ها در هر کشوری نشان از سرمایه ان کشور باشد.در برابر لرزش و خشم طبیعت بر ماست که سازه ها و زیرساخت ها را بر اساس اصول فنی و آیین نامه ای بسان اقتدار کوه ها و قله های سربه فلک کشیده همچون زاگرس و شاه کوه ترسیم نماییم و سازه ای را تحویل آیندگان دهیم که در گذر زمان و در برابر طلاتم های امواج زمین و خشم طبیعت مقتدر و پایدار باشند.

گرچه ریشه اصلی مشکلات ساخت و ساز و صدمات قابل توجه ناشی از زلزله عدم آگاهی از روش های صحیح اجرای سازه هاست لیکن امروز می توانیم سازه ها را با ضوابط لرزه ای و آیین نامه ای و با شناخت اصل و اساس این خشم، اصول تعامل با آن را پیاده سازیم و قبل از آنکه تا امروز همیشه طبیعت را مقصر دانسته ایم، بیاییم خود و ساز و کار خود را زیر سوال برده که در واقع زلزله ترسناک نبوده بلکه سازه های غیر مهندسی تهدید کننده هستند.

با توجه به قدمت سازه ها و توپوگرافی منطقه و شرایط اقتصادی مردم هر سازه ای که در منطقه احداث می گردد حداقل دو نسل از آن بهره برداری می کنند پس اگر سازه ای را امروز به صورت فنی و استاندارد نسازیم اولاً تهدیدی است برای ساکنین سازه های مجاور آن در طول زمان عمر سازه و همچنین خیانتی نابخشودنی است نسبت به ساکنین آن سازه و دیگر شهروندان همجوار آن.

بنا به وظیفه انسانی و تخصصی خود نسبت به هموطنانم بر اساس تحقیقات شخصی از مسئولین محترم بنیاد مسکن شهرستان پاوه حدوداً یک هزار واحد مسکونی شامل طرح زلزله در حال ساخت و ساز می باشند و همچنین واحدهای دیگری خارج از طرح زلزله نیز در حال ساخت و ساز می باشد و شهرهای دیگر زلزله زده قطعاً آمار ساخت و سازشان اگر بیشتر از شهرستان پاوه نباشد کمتر هم نیست و در واقع انقلابی از ساخت و ساز در منطقه پیش رو است و باید از این موقعیت استفاده نمود و قدم علمی را با مشاوره گرفتن از اساتید برجسته در اقدام این امر مهم برداریم و انقلابی از ساخت و ساز استاندارد را به وجود بیاوریم و آن را نهادینه کنیم تا آسوده خاطر گردیم.

در این تحقیق میدانی سعی شده است به دلایل ضعف اسکلت سازه های بتنی در زلزله اخیر به طور خلاصه پرداخته شود تا باری دیگر شاهد تکرار فاجعه دیگری در سطح استان نباشیم سازه های بتن آرمه در اکثر شهرهای دور و نزدیک مرکز کانون زلزله حتی سازه های نوساز هم دچار فروریزش شده بودند که دلایل خرابی سازه ها را می توان به صورت ذیل بیان نمود:

• مقاومت پایین بتن های اجرا شده
• خاموت گذاری نامناسب در چشمه اتصال و عدم قلاب ۱۳۵ درجه آرماتور عرضی
• اجرای نامناسب اتصالات (طول گیرایی یا وصله نامناسب، مهار و خم نامناسب)
• بی توجهی به ضوابط طراحی و اجرایی لرزه ای خصوصاً در خاموت گذاری ستون ها
• تراکم آرماتورها به ویژه در محل چشمه اتصال و وصله ستون ها

در اشکال زیر دلایل خرابی سازه را بر روی عکس ها به وضوح مشخص نموده ام که رویت این گونه رخدادها از نظر ضعف ساخت و ساز هر اهل فنی را به مسئولیت وا می دارد تا وظیفه انسانی خویش را بجای آورد.

و در کوتاه سخن :

باری دیگر این جسارت را به خود دادم و این قلم را در حیطه تخصص خود به رشته تحریر درآوردم. بر ماست شهروندان نسبت به حوادث طبیعی اطلاعات کافی و چگونگی تعامل با آن را داشته باشیم و بلاخص مسئولین محترم ذیربط خاصتاً جناب آقای مهندس بازوند استاندار محترم که در این واقعه زلزله نهایت سعی و تلاش خود را نمودند خواستارم که به جدیت نسبت به اصول فنی و استاندارد امر ساخت و ساز برخورد قاطعانه نمایند و نیز از فرماندارهای محترم خواهشمندم بدون هیچ گونه چشم پوشی نسبت به اجرای سازه های مهندسی تا سنگ آخر سنگ تمام بگذارند. مانند گذشته از ساخت و سازهای غیر استاندارد چشم پوشی ننمایند تا شاهد فاجعه دیگری نباشیم و همچون کشورهای پیشرفته در مقابل حوادث طبیعی تعامل نموده و شهر و مسکنی آسوده برای خود و فرزندانمان مهیا سازیم و برای آیندگان نیز قدمی برداشته باشیم و خیالمان نسبت به حوادث طبیعی آسوده گردد.

با احترام – مهندس ناصح مرادی

منبع عکس ها: پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهنذسی زلزله