پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه : جمعه گذشته،9خرداد1393،طی نزاعی قبیلگی بر سر مرتع هَرَگال که میان باینگانی ها و بیوند سفلی در گرفت،متاسفانه 1 نفر کشته و بیش از 70 نفر زخمی شدند؛این نزاع تأسّف انگیز که موجب آزردگی خاطر همگان شد،قوّت و سخت جانی فرهنگ قبیلگی در منطقه و پیامدهای تأسّف بار آن را بار دیگر نمایان و در معرض داوری قرار داد.

1)در فرهنگ قبیلگی،حرمت و کرامت انسان،نه بر مبنای انسانیت او بلکه از روی نوع تعلق قبیلگی اش تعیین می شود؛برخی پست و مستحقّ تحقیر و حمله اند،صرفاً بدین علت که از طایفه ای دیگر و «بیگانه» هستند و برخی نیز محترم و شایستهٔ تکریم و حمایت مطلق اند، صرفاً به دلیل برخورداری از صفت غیراکتسابی همخونی با ما! در هر حال،رذیلت و بطلان این تکریم یا تحقیر این است که مبنایش غیراکتسابی و غیرانتخابی و لذا ناعادلانه و طردکردنی است.

2) در فرهنگ قبیلگی، ستاندن حق زمانی ارزشمند است که از طریق زور و خشونت باشد؛مراجعه به مقامات قضایی و شکایت،کار ناگزیر ناتوانان و نوعی ننگ به حساب می آید؛چنان که بارها شنیده ایم که «حقی که توسّط دولت گرفته شود،ارزشی ندارد!».

3)در فرهنگ قبیلگی،داشتن خون و نیای مشترک،مبنایی کافی برای استحقاق حمایت است و ذیحق بودن،نه از روی موازین عادلانه قضایی بلکه از روی هم قبیلگی بودن تعریف می شود؛نماد بارز این رویکرد،ضرب المثل مشهور«انصر اخاک ظالما او مظلوما» است؛این معیار حتی در انتخابات ها نیز تاکنون برترین معیار بوده است و خویشاوندگرایی برجسته ترین معیار انتخاب گزینه اصلح در اورامانات بوده است.

در دنیای قدیم و در غیاب نگرش قرآنی و مدنی،قوّت نگرش قبیلگی طبیعی بود؛امّا امروزه با افزایش سطح و میزان تحصیلات در منطقه و گسترش رسانه ها و نفوذ اندیشه های مدنی،نگرش قبیلگی حقیقتاً مشکل ساز و دست اندازی بزرگ بر مسیر توسعه است و انسجام و اجماع فرهنگی را با مشکل جدّی روبرو می سازد؛ملاحظهٔ تنوّع مدل های این نوع نگرش غیرمدنی و نقش مخرّب آن در مدنی سازی و اسلامی سازی فرهنگ منطقه،مستلزم عزم اصلاحگری همگانی و مخصوصاً تلاش عالمان و روشنفکران برای مهار این خوی ضدّ توسعه و جایگزین کردن آن با ارزش های انسانی عام و متناسب با موازین اسلامی و مدنی است.
در غیاب نوعدوستی و آشتی،نمی توان انتظار ترقی معنوی و توسعهٔ مادّی داشت و جامعه ای که هنوز،ارزش انسان ها و مبنای احترام در تعاملات را از روی همخونی و هم قبیلگی تعیین می کند،بزرگترین مانع تکامل روحی و فرهنگی است.