پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه:ئەر گەرەکما بۆ جە بارەو حەر کەس و کەسایەتێو قسەوباس کەرمێ؛مشیۆ چەنی ژیوا و ویر و ئاوەز و خەم و چەڵەم و ورکە و وەشەسیایی و….ئا کەسیە هاگاداری و زاناییت بۆ؛ تا دەنگوو حەق و ڕاسی ژیوایش برمانیۆ. یۆ ئەچی کەسا کە بە ساڵوو عەمریش کەم و بەڵام بە ژیری و ئاوەز گەش بێ، مامۆساهەیاس غەریبی بێ کە ئەژناسنای ئادی و قەڵەم بەدەساو هەورامانی،ئەوپەروو هەرمانێن.

مامۆساهەیاسجەڕۆ۱۰مانگەوسیاوکامی(ئەسفەندی)ساڵوو۱۳۶۹کوچی ڕۆجیاری جە دەگاو عەشقیش؛هەورامانی تەخت،جە ئەدای بیەن.دەورەو زاڕۆڵەیش جە پاڵوو چەم و دۆڵ و هانە و دەرە و هەوار و شاخ و داخ و کەش و کویسانەکاو هەورامانی پەروەردە کریا و جە بۆوەو سوورەهەراڵە و چنوور و بەرزەڵنگی ویر و ئاوەزش گەش و وەش بیەبێ.یانەو مامۆسای بنەڕەتوو زەوق وشەوقی شێعریش مەرزیارە و تاتەی وەشەویسش کاکە جەماڵ سەرچەمەو ئاوەزوو شێعری بێ وئادیچ جە تاتەو وێشنە میراتش بەردەن و متاومێ واچمێ شێعرواتەی جە یانەشانە بنجەش بەستێنە و گردوو زاڕوڵەکا و مامۆەکێچ جە زەوقی شێعری،بەهرەشا بەردەن.

یۆوەمین جار هەست و وەشەیسی شێعریش گێڵۆوه به وانایەو شێعرەکاو مامۆساسەیدی هەورامی جه مه‌دره‌سه‌و هه‌ورامانی،کە جە تاتەیش فێر بیەبێ و مامۆسایاو مەدرەسەیچ بە ئافەرین و چەپڵەکوای هانیشا دا بە درێژەدای هەرمانەو شێعرێ.مامۆسا تا دەورەو فێرگاو دەبیرستانی،وانیاری ژیر و ئازا بێ،بەڵام وەشەویسی ڕاو دین و قورئانی،.ڕاو حوجرەو فەقیەتی گێرته‌نه ‌وه‌ر؛دەرسوو مامۆسای دینیش دەس پنە کەرد..

مامۆسا جە پاڵوو حوجرەی و تەمامناو دەرسوو مامۆسایی؛دەرسوو فێرگاو دەبیرستانیش تەمامنا و بە درێژەدای وانای و بەرئامایش جە کونکووری سەرانسەری وەڵاتینە.جە پاییزوو ساڵۆ۱۳۹۰ڕۆجیاری په‌ی ڕه‌شتەو ئەدەبیاتی فارسی جه زانشتگاو کوردسانوو شارووسنەی قەبووڵ و بەرئاما بێ، دماتەر جە زانشتگانە چەنی تاقمێو ڕەفێق و هامویرێ مەجەلەو وانیاریشا وەڵا کەرد..

مامۆساهەیاس پێسەو نموونێو جە جوانی ویربەرز بە وانای دەرسوو مەدرەسەی و دەرسوو مامۆسای دینی و تەمامنای هەر دویشا؛وێش نموونێوا پەی جوان و وانیارا ؛کە هەرمانەو زانایی و ئەدەبی وەرپەنگوو یۆی نیەنێ؛تەنانەت هەردوێ یۆترینی کامڵتەر کەرا؛ مامۆسا هەیاس بە واتەو وێش کە منیچ پێسەو گلێرکەردەو ژیوانامەو شاعێرکاو هەورامانی دماتەر جە کتێبوو هەواروو شێعرێنە وه‌ڵابیه‌و؛نزیکوو ۱۱۰۰۰بەیت شێعریێش هەنێ،و ئینەن نموونەو ژیرلەو ئارۆ هەورامانی.کەم دەسەڵاتی پەی وەڵا کەردەی شێعرەکا و کتێبەکاش،ژیرلەیی مامۆسای کەمتەر ئەرمانیان؛هەرچن بەشداری کەردەی جە فرەو ئەرەنیشتا و هەمامە و شەوە شێعرا تا ڕادێو هونەروو شێعرەکاش ئەرمانیا.ئاشنا بیەو ئێمە چنی مامۆسای گێڵۆوە پەی ساڵوو۱۳۸۴،کە چنی تاقمێو دۆس و قەڵەم بە دەسی سەردانوو هەورامان تەختیما کەرد و چەنی مامۆسای قسەوباسێوما کەرد وسەروو دەگاو وێم؛زاوەر؛ شێعرێش واتێ و ئه‌چا چه‌م پنه‌که‌وته‌ی فیلمیچ گێریان.

ئی پەیوەندیما درێژەش بێ و چنی یۆی فرەو جارێ ئەرەنیشتەما بێ و شێعر و باسەکاش کیانێ پەیم و منیچ جە پەلیانەو هەورامان هانەبەرچه‌مینە وەڵاشا کەرێنێوە. من و مامۆسا هەرچن بە تەمەن و عومر بەینما فرە بێ و بەڵام پێسەو فکری هەورامیانە ، هامویرێ بێنمێ و پێوەرە هەرمانی فەرهەنگیما کەردێنە کە جە شمارەو یۆوەمۆ وانیاری پێسەو پاڵپشتوو نویستەکاش و جە نویستەو کتێبوو هەوریەکەیت لا بدەو خاتوو فەریبا ئێسماعیلی و گلێرەو کەردەو شێعروو شاعێرا قەدیمی کە نامێشا کەمتەر بریەنە هامشان،هه‌رمانه‌ما که‌ردێنه.

نموونه‌و شێعره‌کاش:

نەپەرسی تو جه حاڵوو من، که بێ حاڵوو خیاڵیتنا//زەده و شێت و یەهەرسوتەو،شەوۆ هێجرانی تاڵیتنا

په‌شێو و مات و ڕه‌نگ‌زه‌ردته‌ر،جه زڵفه ‌خاوه‌کاو تۆنا//جه شه‌مس و به‌خت و ئێقباڵنه،به وینه‌و ورده‌خاڵیتنا

به گیانت گیانکه‌نشتی بێ جیاییما جیات ئاستا//نه مه‌رگێ هه‌ن نه ئارامێ،زه‌لیلوو مانگ و ساڵیتنا

نه‌وه‌شنا که‌وته‌نا یاگێ،نه‌کوو مه‌رده‌و غه‌ریبی بوو//سه‌رێوه‌م ده،حه‌واڵ په‌رسه،که زیننه به حه‌واڵیتنا

خه‌ڵکوو ده‌گاو ئه‌شقی

ئازیز من خه‌ڵکوو  ده‌گاو ئه‌شقینا//په‌روه‌رده‌و  ئاو و هه‌وا و ئه‌شقینا

خه‌یلێن ئه‌چێگه زیننانی و به‌سیا//به گووناو  تاته‌و  ئه‌داو   ئه‌شقینا

تا  چه‌مێم  که‌ردێو   ئامانێ  وێرا//دیم  گرێفتاروو   به‌ڵا و  ئه‌شقینا

به هیج دووکترێ مه‌سره‌وۆ زامم//من ده‌رده‌داروو ده‌وا  و  ئه‌شقینا

ئه‌ر نه‌بیاده‌وایو مه‌ردانێ بێ شک//گه‌وره‌شه‌هێدێ جه راو ئه‌شقینا

ئیسه   زانانم   دنیا    ماتێنه  و//منیج هه‌رز و وه‌ن که لاو ئه‌شینا

گۆش مه‌ده و شه‌رعوو ئی دنیا دۆسا//من فه‌قی و حۆجره و مه‌لاو ئه‌شقینا

بازه با سووک بوو لاو ناکه ساوه//چوون گه‌وره پیا جه لاو ئه‌شقینا

من شێت و ساراو ئی غه‌ریبینا//هه‌ر بێ تاقه‌توو ده‌گاو ئه‌شقینا

ﮬەﻭﺭﺍﻣﯿﻨﺎ

ﻫەﻭﺭﺍﻣﯿﻨﺎ ﻧﻪﻭﯾﻨﺎﻧﻢ ﺷەﻭﮔﺎﺭﻭﻭ ﺧﯚﻓﻨﺎﮐﻮﻭ ﺷﺎﺭﺍ//ﺷەﻭەﻡ ﭼەﻧﯽ ﺳەﮐﯚڵێﻨەﻭ ﻣﺎﻧﮕەﺷەﻭێ ﻭ ﭼﻦ ﻫﻪ ﺳﺎﺭﺍ

ﻫەﻭﺭﺍﻣﯿﻨﺎ ﻧەﺑﯿﻪ ﻧﺎ ﮐەڕ ﺑﻪ ﺑﯚﻗﻮﻭ ﻣﺎﺷﯿﻨﻮﻭ ﮐﻪ ﺳﯽ//ﮔﯚﺷﻮﻭ ﻫﯚﺷﻢ ﺩﯙﺳﺎ ﭼەﻧﯽ ﺩەﻧﮕﻮﻭ ﺑەﻗﻮﻭ ﺩەﺳﺎﻧﺪەﺳﯽ

ﻫەﻭﺭﺍﻣﯿﻨﺎ ﺳﺎﭼﻮﻭ ﭼﻪ ﻧﯽ ﮐێﺸﻮﻭ ﺷﺎڵﻮﻭ ﮐەﻭﺍﯾێﻮﻩ//ﻣﺸﮑﯚڵ ﺯﻣەﺕ ﺑﻮﻭ ﻧەﮊﯾﻮﻭ ﺑﻪ ﺩﯙﯾﻨﻮﻭ ﺩﯙﺧەﻭﺍﯾێﻮﻩ

ﮬەﻭﺭﺍﻣﯿﻨﺎ ﮬەﺭﻭێﻢ ﺯﺍﻧﻮﻭ ﮔەﻭﺭەﯾﯽ ﻭێﻢ ﮬەﺗﺎ ﭼﻨﻨﺎ//ﮔەﺭەﺗەﺭﯾﻢ ﺷﺎﻧﺎﺯﯾﻦ ﭘەﯾﻢ ﺑﻨەڕەﺗﻮﻭ ﮐﯚﺭﺩﯼ ﻣﻨﻨﺎ

ﻫەﻭﺭﺍﻣﯿﻨﺎ ﺣەﺯﻭﻭ ﺋﺎﻭەﺯ، ﺩﯾنﻭ ﺷﻪﺭەﻑ ،ﺧﺎک و ﻭەﺗﻪﻥ//ﻧەﻭﺭەﺗﻪ ﻧﻢ ﺑﻪ ﮐﯿﻠﻮێ ﭼﺎﯼ ،ﮐﻪ ﺭﮔﻪ ﺗﯚﭘێ، ﻗﺘﻮێ ڕﻭﻩ ﻥ

ﮬەﻭﺭﺍﻣﯿﻨﺎ ﮬەﺭﻟێ ﮬەﻧﺎ ﺋەﮔەﺭ ﺗﺎﺭﺍﻥ ﺋەﮔەﺭ ﭼﯿﻨﺎ//ﺩﻭﻭﺭﻭەﺗەﻧﯽ ﺳەﺧﺘﺎﺭێ ﭘەﯾﻢ ﻣﻦ ﻧﺎﺣەﺯﻭﻭ ﻏەﺭﯾﺒﯿﻨﺎ

ساتێ وه‌شی

بازە ئێشەو هەتا سەبا چەمێم جە تۆ کلێ نەبا//چوونکه سەبا وه‌شی ملۆو خەم وخەفەت دلێنه با

ئێشەو ئەگەر بڕیم جه وێت، هەتا سەبا کەریم به شێت//سه‌وزه دەسم دامانوو مێت،با خەفەتێم زلێ نەبا

بۆ باگۆراڵێ ڕووداره،بۆ به مات و شەرمەساره//گۆڵێ په‌لێ بدا واره،ئه‌تر زەرده ولێ نەبا

مەپەرسە چی واردەیم کەما،یا چی بەشم ئاخوو خەما//چوونکە دەروێشێوو ئا چەما،ھەتا ھەنێ چلێنە با

هاواروو دادوو ناڵەکێم،ماچات پەنی حه واڵەکێم//بێجگه به تۆ خیاڵەکێم،به هیچ کەسێ شلێ نەبا

په‌رسی غه‌ریبی چێش که‌رۆ؟هه‌ر ئاخ و مه‌ینه‌تێ وه‌رۆ//ده‌سێش ئینێ جه‌ ژاوه‌رۆ ،هه‌ردوێ قاچێش سلێنه‌ با

دمایی واته‌و مامۆسا هه‌یاس غه‌ریبی جه کۆگاو زوانی هه‌ورامی

سلام و ده‌سوه‌شی په‌ی جه‌نابیت کاکه هومایون گیان مه‌گه‌ر به‌خشیما که‌مته‌ر به‌شدارنا جه گروه‌که‌نه

ده‌رزه به‌رتنا  لوکه‌نتنا

دڵه ئای داخان په‌نه‌م وه‌رده‌نت//ئای وه‌شی دنیا چه‌نه‌م به‌رده‌نت

وسته‌نات جه‌نگوو  دیده سیاوا//ئه‌گه‌ر کوشیانی، ونیم گه‌رده‌نت

بەشەر چەنی بە ئاماو وێش هاگادار نیا و بە لوا و کوچۆ وێچش هیچ زانیاریوش نیا؛مامۆسا جە ڕۆ ۲۰مانگەو ترازیێ(مێهر) ۱۳۹۴ کوچی ڕۆجیاری جە ڕاو هەواروو وەشەسیاییش؛بەنەنی؛یانە جیاییش کەرد و جە یانەو تاقانە وەشەسیایش؛ماواش بەستەو و بە لوایش هەورامان غەریب تەر بی.ئاواتم ئانەن جوانەکاو هەورامانی هەیاس ئاسا بە فەرهەنگ و ئەدەب و زوانی هەورامی شانازی کەرا و ڕاو ویروو ئادیشا وەروو چەمیشا بۆ.مەندێ وەشینە؛ژیوایتا بە وەشی. براتا:هومایون محەمەدنژاد

مه قاله‌و “پەروەردەو دەگاو عەشقی”
جه ڕۆنامه‌و لووتکه‌ی شماره‌و ۱۴ – ۱۳۹۵/۱۱/۴ وه‌ڵا بیه‌نه‌و