به گزارش سلام پاوه :آسیب شناسی قهوه خانه های سنتی یا قلیان سراها

ابتدا باید گفت قهوخانه ها چگونه مکانی هستند ؟ چگونه شکل گرفته اند و روند توسعه محیطی وساختاری آن در طی زمان چگونه بوده است

 به گزارش دهگلان شيدا ، قهوخانه ها از سالهای گذشته بعنوان محیطی با بار منفی شنا خته می شده است . ساختاری سنتی با امکانات کاملا منطبق با زندگی گذ شتگان وراه ورسم زندگی گذ شته (زندگی افراد خوش گذران وهنجار شکن اجتماع)محیطی تقریبا فراخ ،سربسته یا معمولا روباز که بیشتر بسته به نوع فعالیت گهگاه در زیر زمینی ها وجود دارد .

استفاده از کرسی ها ،فرش دستبافت قدیمی ،فضاسازی محیطی با استفاده از پرندگان صدای آب،ونوارهای ایرانی همواره در بطن ومتن سنت سراها یاهمان قلیان سراها وجود دارد .

افرادی که در قهوخانه ها حضور پیدا می کنند از لحاظ شخصیتی کاملا متفاوت با افراد عادی جامعه هستند.افرادی هستند که به جهت برخورد با موانع مختلف در روابط اجتماعی ودر جامعه وکمبودهای روحی روانی هنگامی که  exaitment (هیجان) آنها به اوج می رسد ویا دررسیدن به هدف متوقف می شوند اولین مکانی که می تواند تسلا بخش وآرام بخش وجودشان شود سنت سراها وقهوه خانه ست .

گروهی نیز هستند که گهگاه در راستای پرکردن اوقات فراغت ونیز گذراندن اوقات با سرخوشی وسر مستی با رفقا وگروه همسالان خود در قهوه خانه ها حضور می یابند. افرادی دیگری هستند که به بهانه قلیان وبا اهدافی دیگر در قهوه خانه ها حضور می یابند جای بحث دارد وگروهی در راستای دستیابی به اهدافی دیگر از جمله تهیه تریاک،کراک،شیشه ،وقرص های روانگردان به قهو هخانه ها مراجعه می کنند وبسیار جالب است که در اواخر شب برخی آنقدر ریلکس شده اند که همانجا نسبت به تامین نیاز خود اقدام می کنند .بسیاری از افراد متاهل که در خانواده خود جایی برای استفاده از اینگونه مواد ندارند به آسانی در قهوخانه ها وسنت سراها به اهداف ونیاز خود پاسخ می دهند .

در این جریان ابتدا گذر کوتاهی بر مضرات قلیان وآسیب شناسی آن خواهیم داشت چرا که علت اصلی کسترش آن عدم آگاهی جامعه بویژه نسل جوان از مضرات قلیان است .

نام محلی قلیان shisha ”  phanاست قلیان برای جذب مخاطب با طرح های مختلفی ساخته می شود.که دود آن قبل از استنشاق از آب رد می شود قلیان با توجه به این که در انواع طعم ها وعطرهای مختلفی عرضه می شود بطور چشمگیری در میان جوانان ونوجوانان پسر وحتی دختر رو به افزایش است .

مردم فکر می کنند که دود قلیان اگر از یک محفظه آبی بگذردکاملابی ضرر می شود .این عقیده اولیه بمنظورپوشاندن عوارض تنباکو انگیزه ای وهدف خوبی دنبال می کرد ولی بدون هیچگونه شواهد مبنی بر کاهش بیماری با عث تصور نادرست ایمن بودن مصرف تنباکو به شکل قلیان می شد .

در چند برسی از کسانی که پاتوقشان قهوخانه بود دریافتیم که آنها معتقدند دود حاصل از قلیان بعد از اینکه از آب رد می شود مواد سمی آن گرفته می شود وضرری برای بدن ندارد .این در حالی است که شخصی با یک یا دوبار کشیدن قلیان معتاد آن می شود وتر کیبات مخصوص تنباکو که امروزه فروخته می شود اغلب با میوه ،عسل ،وبرخی گیاهان طعم دار جذابیت کاذ بی را در شخص ایجاد می کند وعامل رغبت شخصی بسوی قلیان می شود .

هر وعده قلیان برابر مصرف یک پاکت سیگار است .با استفاده یکبار از قلیان حدود 10تا 20لیتر دود تولید می شود وبیشترین مونوکسید کربن تولید می شود

همانطور که اشاره شد بدلیل عدم آگاهی جامعه از مضرات استفاده از قلیان متاسفانه در اماکن خصوصی مثل منازل شخصی ،باغات،خانه باغ ،مزارع کشاورزی واین روند در میان دختران جوان نیز شیوع پیدا کرده است وبه آسانی به همراه گروه همسالان خود ویا همسر ونامزد خود از قلیان استفاده می کنند .نکته دیگر اینکه استفاده از قلیان  به نحو قابل توجهی در میان ورزشکاران رسوخ کرده است .

راهکارهای پیشنهادی :

1-پیشنهاد می شود در راستای از بین بردن باورهای غلط دراستفاده از قلیان برنامه ریزی آموزشی مدونی صورت گیرد واتخاذ عملکردهای پیشگیرانه در استفاده از قلیان بعنوان یک رفتار پر خطر دروازه سایر رفتارهای مخاطره آمیز در بین بزرگسالان وجوانان صورت گیرد .

2-پیشنهاد می شود در مجلس شورای اسلامی با یک تصمیم درست ومنطبق با اصول وارزش ها بتوانند با تصویب قوانین جدی در مورد نوجوانان وجوانان در جهت پیشگیری از استعمال قلیان بصورت مستمر اقدام نمایند .

3-پیشنهاد می شود در متون آموزش مدارس مضرات استفاده از قلیان وسایر موارد مشابه احصا گرددودانش آموزان نسبت به آن کاملا آگاه شوند.

4-پیشنهادمی شود نهادهای نظارتی ،نظارت بیشتری بر روند اینگونه اماکن داشته باشند واز فعالیت آنها در خیابانهاومیادین اصلی شهر به شدت جلوگیری نمایندزیرا حضور قلیان سراها در چنین مکانهایی خود نوعی بازاریابی ومشوق فعالیت آنهاست .

نتیجه گیری:

حرکت صحیح اجتماع در یک مسیر درست ومنطبق باارزشهای وهنجارهای مورد قبول اجتماع نیازمند یک برنامه ریزی صحیح است واز سوی دولتمردان وبه تبعه آن تاثیر خانواده ها در پیشرفت این برنامه ریزی است همسویی خانواده ها با برنامه ریزی قوانین مصوب موازی باپیشرفت وسازندگی کشور می تواند کار را سهل ومسیر را هموار کند .

آگاه سازی اجتماع از مضرات قلیان وهم خانواده های آن ، استمرار آموزش در مدارس ،برنامه ریزیرسانه های شنیداری ودیداری در راستای روشنگری جامعه ،نظارت درست وجدی دستگاههای نظارتی  براماکن عمومی وتصویب قوانین در راستای بر خورد باخاطیان و.. می تواند استفاده کنندگان از قلیان وسایر موارد مشابه را در یک چهار چوب ودر یک چشم انداز قابل کنترل قرار دهد .