پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه : فریا لهونی *در راستای تطبیق با قوانین و مقررات جاری کشور، می‌توان بە ثبت ملی، مرمت، احیا و بهرە برداری بهینە از مجموعەی پیوستەی «هەوارگەی ییلاقی میگۆرێ و غار خالو حسین و منظر طبیعی، تاریخی وفرهنگیش» درحوزەی گردشگری و اشتغال پایدار و… خوشبین و امیدوار بود.

بە اقتضای انجام تکالیف دانشجوئیم : مشاهدە، تحقیق و پژوهش در منظر تاریخی و طبیعی و روی هم رفتە منظر فرهنگی و… زادگاهم هورامان را در اولویت می دانستم ؛ لذا : علاقمندانە وبا پشت گرمیی (کە بود)، تصمیم گرفتیم؛ عنوان پایان نامەام نیز، از هورامان و شهرستان پاوە باشد.

یکی از گزینە‌های مورد بررسی غارخالو حسین پیشنهاد گردید!؛ چون شنیدە بودیم کە مسئولین و فرهیختگان منطقە نیز، پیگیر معرفی بیشتر و ثبت ملی آن بعنوان یکی از آثار ملموس دارای جذابیت بالا در حوزەی گردشگری منطقە بودە؛ کە نمود خوب و برحقی نیز یافتە است…!؟

از دورە دبستان به‌بعد، بارها از غار خالو حسین و سیر تکمیلی آن دیدن کرده و فرهاد ثانی را با وجود از دست دادن یک پا و فوت همسر و… با ابهتی وصف ناشدنی، سرشار از ارادە و ایمان، عزت و اعتماد بە نفس، سخت کوشی و مقاومت، صلابت و امید شایان تحسین و…از نزدیک زیارت می‌کردیم!؛ آنچنان کە همچون کوهی استوار، انعکاسی از میراث ماندگار نا ملموس فرهنگ و هنر هورامان(اورامانات )بود!؛کە از عمق عمیق تاریخ و فرهنگ دیرینش منعکس می شد!؛

داستان زندگی و دلیل کوه کنی و این خلاقیت ماندگارش را بە تفصیل از زبان خودش شنیدە بودم… !؛

با اینکە می دانستیم کە؛ با توجە بە قوانین و مقررات مربوط و تنها با گذشت چندین دهە از حفاری واحداث، این اثر بسیار ارزشمند‌ بدون تجمیع و همنمائی آن با منظر و میراث طبیعی، تاریخی و فرهنگی ملموس و ناملموس پیوستە و همجوارش، ثبت ملی آن بە تنهائی مقدور و کافی نخواهد بود!

با این وصف و در جهت یافتن، و در کنار هم قراردادن آثار و شواهد تاریخی، طبیعی و فرهنگی ملموس و ناملموس دیرین و بسیار دیرین تر در آن محدودە و در جهت تجمیع و تکمیل پروندە ثبت ملی، (بصورت مجموعە )، چند بازدید متفاوت از غار، حریم و اطراف آن انجام شد!؛ ودر نتیجە باتوجە بە وجود رد پای تاریخ و فرهنگ چندین صد سالە و مستندات و شواهد قابل باور و اثبات در محدودەی هەوارگە (مەیگۆڕێ) وغار ، بە این باور رسیدیم کە، بشرط انجام تحقیقات تکمیلی بایستە و در راستای تطبیق با قوانین و مقررات جاری کشور، می توان بە ثبت ملی، مرمت، احیا و بهرە برداری بهینە از مجموعەی پیوستەی “هەوارگەی ییلاقی میگۆرێ و غار خالو حسین و منظر طبیعی، تاریخی وفرهنگیش” درحوزەی گردشگری و اشتغال پایدار و… خوشبین وامیدوار بود.

*فریا زره تن لهونی کارشناس ارشد مرمت و احیای ابنیە و بافت های تاریخی دانشگاە هنر اصفهان