پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه : شهر نودشه در نقطه صفر مرزی ایران و عراق در منطقه هورامان، یا اورامانات از توابع شهرستان پاوه و در دامنه کوه تخت از رشته کوه های زاگرس، واقع در دره ای که به رود سیروان منتهی می شود. جای گرفته است. این شهر کوهستانی با طبیعت خیره کننده و جاذبه های طبیعی فراوان، چشمه های آب زلال و جنگل های سر سبز و با طبیعتی چهار فصل که در هر فصل آن زیبایی خیره کننده ای را به عاشقان طبیعت می بخشد. شهر سازی نودشه از روزگاران کهن تا به امروز که با الهام از طبیعت و استفاده از مواد و مصالح برگرفته از طبیعت منطقه صورت گرفته که این خود نشان از طبیعت دوستی مردمان این سرزمین و آشنایی کامل به بافت منطقه و اشرافیت بر نوع معماری در ساخت بناهای مسکونی می باشد.

معماری این شهر به صورت پلکانی در دامنه کوه تخت با مصالح طبیعی منطقه انجام شده است. ساختار پلکانی این شهر با توجه به اینکه شهر در حصار رشته کوهای زاگرس قرار گرفته است، موجبی برای تابش خورشید در تمام طول روز به سطح شهر از تمامی زوایای دید و روشنایی روز شده است.

با توجه به موارد بر شمرده نودشه شهری با بافتی تاریخی و معماری بی نظیر مورد توجه میراث فرهنگی قرار گرفته که در این راستا ۲ هکتار از بافت مسکونی شهر در محدوده میراث فرهنگی قلمدادشده است. از جمله مهمترین اماکن تاریخی نودشه می توان به مسجدقوله و ……اشاره کرد. از جهتی با توجه اعمال محدودیت های میراث فرهنگی در زمینه ساخت و ساز در محدوده میراث، اجازه ساخت و ساز در این محدوده به شهروندان داده نمی شود. اما بافت قدیمی شهر و مسکونی بودن محدوده ثبت شده میراث فرهنگی در نودشه، خود موجبی برای اقدام شهروندان در راستای بازسازی خانه ها البته با عدم توجه به نوع بافت شهری و با استفاده از مصالح ساختمانی صنعتی و مورد استفاده روز در شهرها شده است و از دیگر جهت با افزوده شدن محدوده چند هکتاری به بافت شهری نودشه با اجازه استاندار و شهرداری شهرستان پاوه که موجبی برای افزایش محدوده شهر و ترویج ساخت و سازهای به روز با ساختمان های بلند و چند طبقه شهری که هیچ گونه سنخیتی با بافت تاریخی شهر و نوع معماری تاریخی و طبیعی استفاده شده در این شهر ندارد. همین امر موجب شده تا سیمای شهر نودشه در مبادی ورودی و اطراف شهر، ساخت و سازهای نامتجانس با منطقه را به خود ببیند.

که این خود موجبی برای از بین رفتن هویت تاریخی معماری شهر نودشه بوده و اگر این روند ساخت وساز ها به این شکل ادامه داشته باشد، شاید تا چند سال دیگر هیچ گونه آثاری از معماری تاریخی شهر نودشه برجای نماند و تاریخچه و معماری استفاده شده در شهر به کلی از بین برود. ماهیت تاریخی شهرنودشه خود می تواند عاملی مهم برای تشویق عاشقان طبیعت و جذب گردشگران داخلی و خارجی و نیز ترویج بومگردی در شهر نودشه شود که خود عامل مهمی در توسعه و اشتغال زایی ساکنان منطقه خواهد بود.

لذا این همت مسئولین شهر، شهرداری و استانداری و نیز ساکنین شهر را می طلبد تا بتواند ازمیراث گذشته گانمان در این شهر حفاظت کنیم و آن را برای آینده گان به یادگار بگذاریم.

در مقایسه با اورانات تخت، شهر نودشه با توجه به اینکه در یک محدوده جغرافیایی و در فاصله ۵۰ کیلومتری این شهر قرار گرفته است. اورامانات تخت یکی از زیباترین شهرهای پلکانی دنیا است که در جوار رودخانه سیروان جای گرفته است. اورامانات از نظر طبیعت و ساختار معماری شهری از طراحی شهری بسیار مناسبی با توجه به ساختار و طبیعت منطقه برخوردار می باشد. اورامانات نماد معماری بر گرفته از طبیعت می باشد.

معماری ای که در تمامی بافت این شهر خود را نمایان ساخته به نحوی که کل شهر را در یک قاب طبیعی در خود جای داده است. ساکنان اورامان تخت در طول هزاران سال بافت طبیعی شهر را حفظ کرده و تمامی معماری های نوین خود را نیز بر اساس خواستگاه طبیعی و بافت پلکانی ادوار گذشته و با استفاده از مصالح طبیعی منطقه بنا نهاده اند.

اورامانات تخت با جاذبه های طبیعی و معماری بی نظیر خود، خود موجبی برای توجه گردشگری و جذب صنعت توریسم داخلی و خارجی به این شهر شده است. خانه پیرشالیار در اورامانات تخت معروف ترین اماکن تاریخی آن به شمار می رود که هر ساله عاشقان و مریدان پیرشالیار در نیمه زمستان مراسم پیرشالیار را جشن می گیرند و خود موجبی برای روی آوردن گردشگران داخلی و خارجی جهت حضور در این مراسم می باشد.

آنچه شایان ذکر است در اورامان تخت ساکنین آن یکپارچگی طبیعی شهر را از نظر معماری شهری و استفاده از مصالح طبیعی در شهر حفظ کرده اند. و همین امر موجب رونق گردشگری در اورامانات شده است.

کاری که در شهر نودشه از دید مردم و مسئولین مجهول مانده و کمتر به آن توجه شده است. امید است با توجه به این نوشتار علاقمندان شهر نودشه و ساکنان آن با همکاری مسئولین اهتمام بیشتری به بافت تاریخی و معماری شهر داده و در راستای حفظ این میراث تاریخی تلاش نمایند.

ارسالی محمد طالبی

بافت ثبت شده نودشه در میراث فرهنگی در معرض خطر