پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه : یکی از دوستانم دختری ۱۴ساله دارد که وارد مقطع دبیرستان می شود مدتی است که به شدت اصرار دارد که برایش یک گوشی همراه با تمام امکانات خریداری کنند.چون تمام هم کلاسی هایش از این امکانات برخوردارند.در حالی که والدین او به علت ترس از آسیب دیدن فرزندشان از این کار امتناع می کنند.

امروزه استفاده از موبایل و اینترنت امری فراگیر میان نوجوانان شده است. البته نباید این موضوع را نادیده بگیریم.که گسترش یک مسئله به معنای مطلوب بودن آن نیست. بنابراین اگر در موضوعی مثل استفاده ازموبایل می خواهیم تصمیمی بگیریم. باید اول به مبانی و اصول مراجعه کنیم. نه صرفا به جو حاکم بر جامعه یا اطرافیان، در واقع تصمیم گیری در مواردی نظیر این نیاز به عوامل گوناگونی بستگی دارد. و شرایط خانواده و وضعیت اخلاقی و فکری فرزند نیز از جمله عوامل موثر در این امر هستند. پس نمی توان یک الگوی کلی را در این زمینه ارائه داد. و مثلا سن خاصی را برای خرید موبایل به طور همگانی اعلام کرد. گرچه درکل داشتن موبایل هوشمند به همراه دسترسی به اینترنت قبل از ۱۵ یا ۱۶سالگی توجیهی ندارد. اما در این سن هم باید رعایت چند مورد مهم اقدام کرد.

قبل از بیان این مورد توجه داشته باشید که اغلب آسیب های نوجوانان دراستفاده از اینترنت ناشی ازسه موضوع است.

۱-استفاده بی هدف ۲-استفاده زیاد ۳-استفاده کاملا خصوصی. بنابراین زمانی که می خواهیدچنین امکانی را برای فرزندفراهم کنید.باید تدابیری برای جلوگیری از این موارد داشته باشید.

قوانین شفاف

استفاده نوجوانان از اینترنت نیز به نحوی وارد شدن به جامعه بزرگسالان است. همان طور که برای رفت و آمدها و خروج فرزند از منزل ،مقرارتی تنظیم کرده اید لازم است برای ورود نوجوان دنیای مجازی نیز مقرارتی تنظیم کنید و خیلی شفاف و دوستانه قوانین استفاده از اینترنت و موبایل را با او در میان بگذارید.

مثلا اگر او رمزی برای ابزار دیجیتال خود داردباید این رمز را با والدینش به اشتراک بگذارد یا اینکه میزان استفاده اش را از این ابزارهدفمند و محدود کند. در تنظیم قوانین معقول رفتار کنید.و حتما نظر نوجوان را بخواهید و بعد از توافق در اجرای آن جدیت نشان دهید.

در ابتدا ممکن است مقاومت هایی وجود داشته باشد اما به مرور مسئله حل خواهد شد. نکته مهم این است که اگر این قوانین از ابتدا جدی اجرا نشوند تثبیت آن ها در آینده مشکل تراست. ما به بعضی از خانواده ها پیش نهاد می کنیم که نوجوان باید هزینه استفاده از اینترنت و موبایل را از پول تو جیپی خودش تامین کندو باید یاد بگیرد این هزینه ها را مدیریت کند این مسئله علاوه بر ایجاد مسئولیت پذیری در او روشی برای کنترل میزان استفاده وی نیز است .

تدریج

باید در نظر داشت که ورود یک باره به این محیط جدید که همراه با آزادی های زیاد باشد.مناسب نیست و لازم است این فرایند به تدریج انجام شود تا نوجوان گام به گام برای آن آمادگی پیدا کند. مثلا در ابتدا نوجوان باید برای مدتی به طور مشترک از گوشی مادر استفاده کند. در موضوع استفاده از اینترنت پیشنهاد می شود از اینترنت خانگی در فضای مشترک خانه و درهنگام حضور پدر و مادر استفاده شود تا امکان استفاده خصوصی و دور از نظارت کمتر باشد. موبایل اختصاصی در دسترسی به اینترنت روی آن ابزار مناسبی برای اوایل دوره نوجوانی نیست.

سواد رسانه ای

نوجوان باید مهارتهای استفاده صحیح از محتوای اینترنت را کسب کند و هم چنین لازم است آسیب های این فضا از جمله هویت های جعلی،شایعات،سوءاستفاده و….را بشناسد و بتواند برخورد مناسبی داشته باشد به علاوه بتواند از خودش و اطلاعات و تصاویر و….خود به درستی محافظت کند. نوجوان باید بداند که در صورت مواجهه با مشکل می توانند با پدر یا مادرشان به راحتی صحبت کنند این مسئله تاکید دوباره بر اهمیت و ارتباط صحیح است.

تقویت ارتباط

همچنان که بارها تاکیدکرده ایم.بسیاری از آسیب های ناشی عدم وجود ارتباط مناسب بین والدین و نوجوان است.اگر می خواهید نوجوانتان آسیب پذیری کمتری در مقابل با تهدیدها داشته باشدارتباطتان را تقویت کنید.

ارزش مداری و عزت نفس

به یک تعبیر مواجهه فرزندان یا اینترنت همچون آینه ای نقاط و قوت ضعف تربیت شما را نشان می دهد.اگر شما ارزش ها را به درستی به فرزندتان منتقل کرده باشید و همچنین او را فردی دارای عزت نفس و با احساس خود ارزشمندی واقعی بارآورده باشید او می تواند خود را در این فضای حفظ کند در غیر این صورت باید فکری برای اصلاح این مبانی تربیت بکنید.

در آخر می توان گفت ابزارهای دیجیتال و استفاده از آن ها تبدیل به بخشی از زندگی امروزی شده است و طبیعتا والدین می توانند این ابزار را در اختیار نوجوانانشان قرار دهند.اما به این شرط عجله نداشته باشند و هم چنین موارد تربیتی را درنظر بگیرند.

فرشته نویدی:کارشناس مددکاری اجتماعی وخانواده