به گزارش سلام پاوه : مردم بهداشت روانی را جدی بگیرند/ هر رسانه ای معتبر نیست/ قدرت رسانه های محلی از رسانه های ملی بیشتر است/ سواد رسانه ای کشور فقیر است/ مردم مراقب سلامت روان خود باشند، هر خبری از هر رسانه ای را نخوانید این توصیه های یک فعال با سابقه در حوزه خبر و رسانه است .

به گزارش خبرنگار سلام پاوه: شیوع ویروس کرونا در سطح کشور و متاثر شدن استان کرمانشاه و شهرستان پاوه باعث ایجاد مسائل و معضلاتی شده است. البته این ویروس یک چالش جهانی است و بسیاری از کشورهای صنعتی جهان نیز در مواجه با کنترل آن با سختی‌هایی روبه رو شده اند؛ کما اینکه در حال حاضر آلمان و ایتالیا وضعیت بغرنج تری نسبت به ایران دارند.

در چنین شرایطی علاوه بر کنترل مسائل بهداشتی، مسئله امنیت روانی نیز اهمیت بالایی دارد. لازم به ذکر است که در ابتدای شیوع این ویروس در ایران، رسانه‌های کشورهای اروپایی به خصوص بی بی سی فارسی استاندارد دوگانه‌ای در قبال ایران به کار گرفت و سعی بر ایجاد بحران و پمپاژ اخبار ضد و نقیض کرد. در چنین شرایطی، وظیفه رسانه‌های داخلی اهمیت دو چندانی دارد، که علاوه بر اطلاع رسانی صحیح بتوانند سلامت روانی جامعه را هم تامین کنند.

به همین منظور و برای بررسی نقش رسانه‌های محلی در بحران به سراغ آقای «رضا حیدری» رفته‌ایم. او در حال حاضر مدیر خبرگزاری فارس استان کرمانشاه است و پیش از این نیز معاون گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو و دبیر سیاسی ماهنامه «همشهری ماه» بوده است.

سلام پاوه: نقش رسانه ها در مدیریت بحران چیست؟

حیدری: در حال حاضر رسانه یک بال اصلی مدیریت بحران محسوب می‌شود؛ چرا که در بحران‌ها علاوه بر مدیریت اجرایی شرایط و بهبود اوضاع، مسئله امنیت روانی جامعه و افراد نقش بسزایی دارد. به همین دلیل است که اخیراً بسیاری از پژوهشگران از مسئله «بهداشت روانی» صحبت می کنند. البته بهداشت روانی لزوماً مواجه مردم و رسانه نیست، اما رسانه نقش بسزایی در بهداشت و امنیت روانی افراد یک جامعه دارد.

از این رو در بحران‌ها، اهمیت رسانه دوچندان می شود؛ کنترل هیجان ایجاد شده، انتقال صحیح و درست اخبار مربوط به بحران، ارائه آموزش‌های عمومی و مسائل از این دست از کارویژه‌های رسانه در بحران محسوب می شود و به دلیل اهمیت و نقش رسانه، ما زیرشاخه‌ای تحت عنوان «خبرنگاری بحران» در حوزه مدیریت رسانه داریم.

سلام پاوه: جایگاه رسانه های محلی و تاثیر گذاری آن‌ها در بحرانی همچون کرونا چیست؟

حیدری: فعلا با بحرانی در خصوص کرونا مواجه نیستیم، اما دورنمای این ویروس اصلا خوشایند نیست و به نظر می رسد بحران این ویروس طی یک الی دو ماه آینده به وقوع خواهد پیوست. چرا که شیوع این ویروس در آستانه عید نوروز بود و اساساً فعالیت‌های تجاری، اقتصادی و صنعتی کاهش داشت، با توجه به عدم رعایت مسائل مربوط به قرنطینه و بهداشت فردی عموم مردم، به نظر می رسد که طی دو ماه آینده با چالش جدی در حوزه اقتصادی مواجه شویم که می توانیم بگوییم آن بحران خواهد بود.

قطعا نقش رسانه‌های محلی در جامعه ایران بسیار پر رنگتر از رسانه‌های بزرگتر است. پراکندگی قومی، زبانی و دینی و تنوع بی نظیر آن در ایران، باعث شده که عموماً مردم هر منطقه به رسانه‌های بومی و محلی گرایش پیدا کنند و نسبت به رسانه‌های بزرگی چون صداوسیما کمی کم توجه تر باشند.

لذا به اعتقاد بنده، ظریب نفوذ و گسترش اخبار منتشره در رسانه‌های محلی از قدرت بالاتری نسبت به رسانه‌های ملی برخوردار هستند و باید این واقعیت را پذیرفت.

سلام پاوه: با توجه به گسترش پیام رسان هایی همچون تلگرام و عدم نظارت و کنترل درست بر کانال‌های بی هویت شهروندان چگونه بتوانند کانال یا رسانه ای موثق و معتبر را از دیگر رسانه تشخیص دهند؟

حیدری: خب این سوال سخت هست. واقعیت این است که نمی توان کنترل کاملی بر این مسئله داشت. کما اینکه مدیران پیام رسان‌هایی چون تلگرام در برخی از مقاطع تاریخی حمایت‌های معناداری از اقدامات تخریبی و اغتشاشات در ایران داشته اند. به صورت کلان باید مسئله «سواد رسانه‌ای» در صدر فعالیت‌های فرهنگی همه مسئولان باشد.

اما واقعیت این است که بسیاری از مسئولان و دست اندرکاران فرهنگی از لحاظ سواد رسانه ای فقیر هستند. اما به صورت کلی رسانه‌ای که اخبار ضد و نقیض متعددی منتشر می کند قابل اعتماد نیست.

سلام پاوه: نگارش و تدوین خبر در موضوعی همچون کرونا باید چگونه باشد؟

ببینید در این شرایط چون هیچ کسی بجز مسئولان وزارت بهداشت به آمار مبتلایان دسترسی ندارند، تنها مرجع قابل اعتماد وزارت بهداشت و اخبار منتشره از این کانال است. ولی واقعیت اینجاست که رسانه‌های متعددی در خارج از کشور حضور دارند که با بودجه‌های سرسام آور علیه سلامت روانی مردم در حال انتشار اخبار ضد و نقیض هستند. این رسانه ها هم عموما وابسته به سه کشور انگلیس، آمریکا و عربستان سعودی هستند. نیاز نیست که توضیح دهیم که سیاست این دولت ها علیه مردم ایران چگونه است.

سلام پاوه: توصیه شما به خبرنگاران و مدیران کانالهای تلگرامی معتبر و مشخص در این برهه حساس زمانی و بحران کرونا چیست؟

حیدری: دریافت اخبار از مراجع ذی صلاح و مطمئن که در حال حاضر وزارت بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی هر استان است. از طرف دیگر مدیران کانال ها بهتر است ارتباط خود را با خبرگزاری های رسمی کشور هم بهبود ببخشند. طبعاً ارتباطات رسانه ای و هماهنگی بین رسانه ها در این شرایط می تواند به طرفین کمک کند.

سلام پاوه: در برخورد با اخبار کذب و کانال های بی هویت شهروندان چه باید بکنند؟

حیدری: همان قدر که سلامت جسمی افراد مهم است، بهداشت روانی هم بسیار مهم است. کما اینکه بسیاری از پزشکان هم بر این باورند که سلامت روانی در جهان کنونی از سلامت جسمی مهمتر است و اساساً منشاء بیماری های جسمی از روان افراد نشات می گیرد. مردم باید بپذیرند که روان آن بسیار با ارزش است و نباید آن را در اختیار هر فرد و گروهی قرار دهند. اگر فردی مریض شود به دنبال مطمئن ترین پزشک است، آیا روان انسان کم ارزش است که آن را در اختیار دیگران قرار دهیم؟

سلام پاوه: رسانه های معتبر در برخورد با اخبار جعلی و نادرست چه باید بکنند؟

حیدری: انتشار به موقع و صحیح اخبار مانع از بروز اخبار جعلی می شود. به نظرم رسانه ها باید در شرایط بحران اولاً بروز باشند و از سوی دیگر اخبار کامل را از منابع موثق منتشر کنند. خبر کامل از منابع موثق بسیار اثرگذار است. اما باید پذیرفت که ما در شرایطی هستیم که عده ای پول می گیرند که خبر دروغ تولید کنند و به خورد مردم بدهند.

سلام پاوه: مدیریت بحران شهرستان و تعامل آنها با رسانه ها و رسانه های محلی چگونه باید باشد.

حیدری: اشاره کردم که یک بال مدیریت بحران، رسانه است. ارتباطات تنگاتنگ، ارائه اخبار در لحظه و دقیق و کامل به رسانه های محلی، دسترسی آنلاین خبرنگاران به مسئولین محلی حقیقا از وظایف اصلی مسئولین است.

گفتگو : فرهاد صالحی