پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه:نگاه تک بعدی به توسعه ظاهری و کوتاه مدت و صرفا به ساخت و ساز در شهرها و روستاها یکی از افتهای جوامع فقیر و درحال توسعه است و کمتر کاری را کارشناسی و با خرد جمعی و به صورت توسعه پایدار برای حال و ایندگان انجام می دهیم.

چند مثال:کشاورزی یکی از شغلهای مهم و شریف در ایران است و ۹۰ درصد اب ایران صرف کشاورزی می شود! هیچ کس منکر اهمیت کشاورزی و امنیت غذایی نیست ولی ایا بدون اب می شود کشاورزی کرد؟!ایا با کسری سالانه ۶ میلیارد مترمکعب ابهای زیرزمینی و با ازبین رفتن ۱۲۰ میلیارد مترمکعب از ان در ۲۰ سال اخیر، ابی برای کشاورزی در سالهای اتی باقی می ماند؟!ایا بدون امنیت اب، امنیت غذا امکان پذیر است؟!

با تخریب مراتع و منابع طبیعی و کشت دیم تا نوک کوه ممکن است امنیت غذایی کوتاه مدت تامین شود ولی در اثر بارش باران و تخریب مراتع و از بین‌رفتن خاک و زمین‌کشاورزی و ایجاد سیل، ایا اینده ای برای خاک و کشاورزی باقی می ماند؟!ساخت و ساز و احداث مسکن، جاده و پل بسیار ضروری است…. ولی چرا ساختمانهای ما در برابر زلزله و پلهای ما در برابر سیل بسیار اسیب پذیرند؟

ایا با تجاوز به حریم و بستر رودخانه ها و از بین بردن‌مسیلها، برداشن شن و ماسه بدون نظارت و مجوز و به صورت کاملا غیر اصولی به منظور احداث جاده و دوبانده کردن مسیر (که بسیار ضروری است و بایستی انجام شود) به مردم و شهر خدمت کرده ایم؟! یا برای ایجاد سیلهای ویرانگر و مخرب شرایط را فراهم کرده ایم؟!ایا در شهرهای مجاور ما که تمام مراتع را از بین‌بردند، شخم زدند و کشاورزی کردند و در هر صد متر در بستر رودخانه پرورش ماهی زدند واقعا اشتغال ایجاد کردند و به مردم‌محروم کمک کردند؟! ایا کسی پاسخگوی این‌همه تخریب و ویرانگری و تلفات مالی و جانی در اثر این‌اقدامات غیرکارشناسی و غیر اصولی است؟! ( متاسفانه همه به اسم‌خدمت انجام‌شده و امار و ارقام‌اشتغال و کار داده شده!)

جمع اوری زباله و بهداشت شهر و روستا وظیفه ای سنگین و خطیر و ستودنی است ولی ایا با ریختن زباله های بیمارستانی (که شیرابه انها بسیار خطرناک و الوده کننده شدید منابع اب زیر زمینی است) و زباله های خانگی در مسیر ابراهه ها و جاهایی که روی منابع اب زیرزمینی اثرگذار هستند، به بهداشت مردم و شهر کمک کرده ایم؟!

اگر چه بسیاری از مسئولان پاسخ این پرسشها را به درستی می دانند ولی توجه به منافع انی و سالانه دستگاه ذی ربط و کارهایی که به چشم مردم‌می ایند هدف انها به ظاهر خدمت و توسعه شهر است… اما قطعا اثرات این نوع خدمت در میان مدت و درازمدت به خیانتهای بزرگ تبدیل می شود ( مانند اثرات سیلهای مخرب و ویرانگر در چند استان کشور ) و متاسفانه با موضع گیری و گاها شعارهای خدمت به مردم و اینکه دستگاهی سختگیر و کارشکن است خدمات نادرست و غیرکارشناسی خود را توجیه می کنند و همچنان به توسعه ناپایدار دستگاه خود ادامه می دهند!قطعا تساهل و تعامل مردم و مسئولان با یکدیگر از ضروریات اجرای قانون و پیشرفت است اما نباید مسائل فنی و تخصصی و ‌کارشناسی را قربانی عوام فریبی و گاها به اسم خدمت نادرست و لحظه ای کرد….

از دیگر مشکلات مهم ما اینست که می خواهیم گناه را با گناه و خطا را با خطا تلافی کنیم!! اینکه چون عده ای قبلا و در حال بی توجه و بی قانون بوده اند و یا عده ای دیگر در کشور خیانت کرده اند و دزدی و ….. ما هم باید اینگونه باشیم!!! و چون‌گناه ما کمتر از انهاست (مثلا تخریب رودخانه و اضافه برداشت چاه ها و تخریب مراتع در مقابل ان‌ دزدی ها و خیانتهای بزرگ(ظاهرا) به مراتب کوچکتر است!!! ما هم خیلی سخت نگیریم و بیخیال باشیم؟! و اگر درست برخورد کنیم و قانونمند باید پاسخهای اینچنینی بشنویم!!!

دخالتهای غیر کارشناسی در همه موارد از سوی ارگانهای مختلف مشکلی است که دامنگیر جوامع ماست…. در پزشکی نظر چند پزشک متخصص به صدها نفر مهندس ارجح است و در مهندسی نیز باید دیدگاه متخصصان هر بخشی ارجح باشد، اما احساس تخصص در اب، کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست و …. افراد غیر متخصص و غیرحرفه ای با اظهار نظرهای عوام فریبانه افت توسعه پایدار در کشور ماست! و شعار مطلق جای عمل را گرفته است!واقعیت این است اجرای قانون نیاز به تعهد، پایبندی، اعتماد، ضمانت‌اجرایی و همکاری همه دستگاه ها و همراهی مردم دارد و گرنه قانون را به نفع منافع شخصی و اداری و حزبی خود تفسیر می کنیم و این‌یعنی بی قانونی و اجرای نادرست ان و عدم‌توسعه پایدار و حال و روز کنونی ما….

واقعیت این است اجرای قانون نیاز به تعهد، پایبندی، اعتماد، ضمانت‌اجرایی و همکاری همه دستگاه ها و همراهی مردم دارد و گرنه قانون را به نفع منافع شخصی و اداری و حزبی خود تفسیر می کنیم و این‌یعنی بی قانونی و اجرای نادرست ان و عدم‌توسعه پایدار و حال و روز کنونی ما….نکته کلیدی نقش مهم فرهنگ و ارزشها در توسعه ملتها است. با وجود نقش اب و هوا، منابع طبیعی و جغرافیا در تبیین دلایل خیز برخی کشورها به سوی صنعتی شدن و ناتوانی برخی دیگر در این مسیر، عامل کلیدی در این میان فرصتها و استعدادهای فرهنگی یک کشور، بخصوص میزان درونی سازی ارزشهای سخت کوشی، قناعت، شرافت، شکیبایی و پایمردی در ان و همچنین میزان گشایش ان در قبال تحول، فناوری جدید و برابری زنان است. (کتاب “ثروتها و فقر ملتها” اثر دیوید لندس)

اخرین پرسش: چگونه است که با این‌همه منابع و پتانسیل انسانی، طبیعی و جغرافیایی که در کشور داریم ما در توسعه پایدار ناموفق بوده ایم؟!

سعدی قادری
دکتری عمران و مدیریت بحران