پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه : دیروز به احترام دوستان خبرنگارم و پاسداشت تلاشهای مردمیشان در مراسمی که به همت انجمن نسیم فرهنگ هورامان واداره فرهنگ وارشاد اسلامی برپاگردیده بودم شرکت وشنوای مطالب وگفته های ارائه شده بودم.از بانیان این مراسم تقدیر و سپاسی ویژه داریم هرچند در نحوه برگزاری و محتوای آن نقدهای وارد است که از جدی ترین آنها اختصاص وقت بیشتر به شاعران و شعرخوانی ومجالی کمتر برای خبرنگاران و گفته های آنان.بهتر بود دو مراسم در هم ادغام نشده و به صورتی حرفه ای مراسم در راستای حوزه خبر ورسانه در سطح شهرستان وآسیب شناسی این حرفه می بود. در پیوند با سخنان سخنرانان،خبرنگاران ومدیران حاضر در مراسم متن زیر نگارش یافته که امید است مقدمه ای در ورود جدی به آسیب شناسی حوزه خبرنگاری در سطح شهرستان قلمداد گردد.

مثلث دولت،جامعه و رسانه

یکی از گرایشهای تخصصی در رشته علوم سیاسی “جامعه شناسی سیاسی “می باشد که به رابطه دولت وجامعه وتاثیر وتاثر آنها بر یکدیگر می پردازد.در این دانش میخوانیم که یکی از مولفه های تمایز جوامع توسعه یافته از توسعه نیافته به چگونگی روابط دولت وجامعه بر میگردد.چند حالت زیر از این رابطه متصور و قابل تحقق است :

🔹دولت قدرتمند(بزرگ)-جامعه ضعیف(کوچک)

این حالت زمانی اتفاق میافتد که هیمنه وهژمونی دولت بر جامعه سایه افکنده وجامعه نای نفس کشیدن را ندارد.دولت در حالت حداکثری وجامعه در حالت حداقلی ظاهر میگردد.دراین گونه رابطه دولت با جامعه، رسانه ها مستقل نبوده،وابستگی کامل به دولت وارگانهای اجرایی آن را دارند.عموما از بودجه های دولتی بهره مند میگردند ودر عوض تریبون رسمی حاکمیت میباشند ودرصدد تبلیغ وتوجیه تمامی اقدامات دولتمردان و ابزاری برای گسترش وتحکیم ایدئولوژی حاکمیت میباشند.اصحاب این رسانه ها از مکنت وقدرت برخوردار بوده وموجودیت خویش را در طول اقتدار هرچه بیشتر حاکمیت میدانند.واهل رسانه اش بیشتر کاسبکارند تا خبرنگارانی متعهد به آرمانهای انسانی .در نقطه مقابل دولت، جامعه قراردارد.وضعیت وجایگاه این رسانه های حکومتی نزد مردم وافکار عمومی چندان،موردپسند وتایید نبوده ومطالب منتشره آنان فاقد مقبولیت واعتبار بوده وعموما مردم آنها را جدی نگرفته وبدنبال کسب خبر وآگاهی از مجاری دگری میباشند.مردم معتقدند که رسانه و دولت در یک طیف بوده وجبهه واحدی علیه جامعه تشکیل داده اند ورسانه ها نشخوارکننده ادبیات پوپولیستی دولتمردان شیدای قدرت انحصاری هستند.در این حالت رسانه نه رکن چهارم دموکراسی بلکه خود مانعی در راه تحقق دموکراسیست.کشورهای توسعه نیافته جهان سومی اغلب در این طیف جای میگیرند.

🔹 دولت ضعیف(کوچک)-جامعه قدرتمند(بزرگ)

این حالت زمانی تحقق می یابد که دولت دنباله رو وتابع تصمیمات دموکراتیک جامعه بوده و قادر به نمایش حداقلی از قدرت در برابر افکار عمومیست وضرورت وجود دولت در این جوامع صرفا ابزاری در جهت رفاه ورضایت شهروندان است .در این نوع جوامع رسانه ها جانب جامعه را گرفته و با فراست کامل والبته حمایت مردم وجامعه مدنی موشکافانه اقدامات دولتمردان را رصد،نقد وبه چالش میکشند.هیچ گونه انتظار وتوقعی بابت دریافت یارانه واعانه،تشویق وتمجید از جانب حاکمیت نداشته وآزادی خویش را فدای القاب وعناوین دولتی ننموده و تداوم آنها تحت حمایت وامداد مردمان جامعه است.پس مجبورند که صدای رسای ملت در برابر زیاده خواهیهای دولت باشند واصل مطبوعات رکن چهارم دموکراسی کاملا شایسته وقابل تحقق در این حوزه است.

اکثریت کشورهای غربی(آمریکای شمالی،اروپا وبخشی از کشورهای شرق آسیا)دراین گروه جای میگیرند.

حال وضعیت رسانه(با تاکید بر سایتهای خبری وکانالهای تلگرامی)در منطقه اورامانات ما چگونه است؟بیشتر در کدام گروه بالا جای میگیرند؟و به کدامین سو در حرکتند؟آیا اصحاب رسانه ما درد ملت را فریاد میکشند یا تبلیغات مدیران را هورا میکشند؟آیا صفحات کاغذی و مجازی مطبوعات ،سایت وکانال آنان با مطالبات ،شکوائیه ها وانتقادات مردم وزین میگردند یا با جدولها وآمار وارقام غیر واقعی مدیران؟

دراین چند روز اخیر بود که اکثر مسئولین ادارات سیل پیامهای تبریک و شادباش روز خبرنگار را نثار جامعه خبری منطقه نمودند.همان اکثریتی که دوست داشته و دارند که حوزه نفوذ و مداخله جویی خویش را به حوزه رسانه ها کشانده و از طریق همین مجاری خبری افکارعمومی را با آمار و اعداد نامسئولانه خویش،راضی و حمایت آنان را جلب نمایند. همین طیف گسترده مدیرانی که در همین سایتها تاب تحمل کوچکترین نقدی بر عملکردشان از جانب جامعه و خبرنگاران را نداشته و در تعریف آنان رسانه مطلوب و واقعی یعنی میدانی برای نمایش و انعکاس اغراض و امیال سودجویانه آنان در راستای اقناع بالاجبار افکارعمومی .

و اگر هر سایت و کانال و کاغذی کوچکترین نقدی متوجه آنان نماید،آنرا برنتافته و انواع حاشیه و سوگیری را متوجه آن رسانه مینمایند.کسی منکر ترویج فرهنگ سپاس و تقدیر و شکرگزاری در جامعه و آنهم در ارتباط با قشر پویا و دردمند اهل رسانه نیست،بلکه از ضروریات بنیان جامعه مدنیست که حامی و مشوق خبرنگارانش باشد.

سئوالی که اینجا من از بخش اعظم مدیران محترمی که در ارسال تبریکات روز خبرنگار تعجیل داشتند این است که آیا در دیگر ایام و مناسبتهای دیگر همچون روز کارگر،معلم،پرستار،مهندس ،زن،کودک و… باز همین گونه در ارسال تبریکات احساس وظیفه و پیشتازی نموده اید یا نه؟مگر این اقشار اهمیت پیشه شان از خبرنگاران کمتر است یا تعدادشان کمتراست؟تنها توجیه از منظر من این است که دیگر اقشار رسانه ای در اختیار نداشته تا در موقع ضرورت عملکردتان را نقد و به چالش بکشند و شعارهایتان را نزد افکار عمومی خدشه دار نمایند.شما با تبریک روز خبرنگار، درصدد همراهی و همصدای خبرنگاران برای انتشار تبلیغاتتان نزد عامه مردم و عدم نشرانتقادات وارده در حوزه کاریتان میباشید.

واین رسالت و فراست واقعی یک خبرنگار حرفه ایست که از رویه و منش کاسبکارانه بپرهیزد و پاسدار رسالت و حرمت مقدس قلم خویش باشد و منافع عموم را هیچگاه قربانی مصلحت و منفعت هیچ مقام و منصب و امتیازی چه برای دیگران وچه برای خود ننماید. و قیمت قلمش را هیچگاه اعلام ننماید. چرا که جامعه با حساسیتی ویژه، زیرکانه و موشکافانه هرنوع اقدام و عملی و حتی هر واژه ای از جانب هر کسی را رصد نموده و به قضاوت عادلانه درباره آن میپردازد .به آن امید که همه ما در این آزمونها در پیشگاه ملت سربلند بپاخیزیم ونام وقلممان جاودانه گردد.

دکتر صفر ولدبیگی ۲۳ مردادماه ۹٨ پاوه