پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه:متاسفانه اغلب افراد سیگاری در سراسر جهان (حتی در کشورهای اروپایی) عادت کرده اند تا “ته سیگار” خود را بدون توجه به عواقب زیانبار آن در محیط اطراف خود پرت کنند. یادم هست که در سال ۱۳۷۶ (نزدیک به ۲۵ سال قبل) در یکی از روستاهای شهرستان پاوه”پروژه ای آموزشی” اجرا کردیم که در بخشی از آن سوالی از افراد سیگاری پرسیده میشد که”ته سیگار”خود را چکار می کنند؟ تقریبا همه پاسخ داده بودند که آنرا در اطراف “پرت” میکنند. جالب آن بود که همه سیگاریها چنین پرسشی را “بی مورد” دانسته بودند ،چرا که غیر از “پرت کردن ته سیگار در محیط اطراف”، اصولا راهکار دیگری به نظرشان نمی رسید. اغلب پرسش شوندگان نیز اصولا ،”ته سیگار”را به دلیل “کوچک بودن” ، زباله به حساب نمی آورند.

ایرانی ها سالانه ۴۰۰ تن زباله خطرناک تولید می کنند، و این در حالی است که دیگر زمین جایی برای دفن زباله ندارد.برای نمونه ،در شهرستان پاوه روزانه ۱۰ هزار عدد “پاکت سیگار” و ۱۰۰ هزار عدد “ته سیگار”در معابر عمومی پرتاب می شوند.

بکرات مشاهده شده که یک “ته سیگار هنوز روشن” منجر به حریقی مهیب گشته و صدها و گاها هزاران هکتار از جنگل ها و مراتع و زیستمندان موجود در آنجا را در کام خود فروبرده و سوزانده است.”ته سیگار” با وجود کوچکی ظاهری، در کف خیابان ها و معابر عمومی ، نمادی از “آلودگی” دیداری” است که میتواند سلامت تن و روان شهروندان را خدشه دار سازد.

“مواد سمی” موجود در ته سیگار در دمای محیط تجزیه شده و در نهایت روی بدن انسان و سایر زیستمندان تاثیرات منفی به جا میگذارد. “ته سیگار” یا همان” فیلتر نارنجی و سفید رنگ”، پسماند ریز و آنقدر کوچکی است که اسم “زباله” به قد و قواره اش نمیآید. اما یادمان باشد که همین “زباله ریز” در دسته ” زباله های خطرناک و سمی” قرار دارد. اغلب مردم فکر می کنند فقط “زباله های عفونی و صنعتی” خطرناک و مضر هستند ، اما در عالم واقع چنین نبوده و همین “ته سیگار” ، آنقدر خطرناک است که حتی عبور از کنار آن هم میتواند مسموم کننده باشد ، زیرا حاوی موادی سمی و مضری است که به راحتی جذب بدن انسان و سایر زیستمندان میشوند.

“سازمان جهانی بهداشت ” تخمین زده است که مصرف سیگار سالیانه موجب حدود ۵ میلیون مرگ در سراسر جهان میشود.حدود یکصد میلیون مرگ نیز فقط در قرن بیستم به علت مصرف سیگار ثبت شده است ، که این میزان خیلی بیشتر از مجموع تلفات “ایدز”، “سل”، “حوادث رانندگی” و “خودکشی” است.طبق آمار “وزارت بهداشت و درمان ” نیز در ایران حداقل سالی ۱۱ هزار نفر به دلیل دخانیات فوت می‌کنند.فقط در سال ۱۳۹۲ مصرف کل سیگار در کشور بیش از ۵۵ میلیارد و ۳۹۰ میلیون نخ برآورد شده است. به عبارت دیگر سالانه حداقل حدود ۸هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان در ایران، فقط خرج مصرف سیگار می‌شود.

سالانه حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان نیز در کشور صرف “بیماری و مرگ ناشی از سیگار” می‌گردد. در ایران ۱۱ تا ۱۴ درصد مردم سیگاری اند. با فرض مصرف سالانه حدود ۵۰ میلیارد نخ سیگار،حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان (روزانه ۳۰ میلیارد تومان سرمایه) صرف “دود کردن سیگار” یا به عبارت بهتر “خرید بیماری” در کشور ایران میشود. سالانه نیز رقمی بین ۲۰ تا ۳۰ هزار میلیارد تومان صرف “هزینه‌های بهداشتی و درمانی مرتبط با مصرف دخانیات” در ایران خواهد شد. افراد سیگاری فقط در ایران سالانه حدود ۴۰۰ هزار کیلو زباله “ته سیگار” تولید میکنند.

فیلتر سیگار” یا “ته سیگار” تقریبا حاوی همان موادی است که در خود سیگار وجود دارند فیلتر سلفونی و معمولا نارنجی رنگ “ته سیگار” در برابر نور و اشعه خورشید تجزیه شده و تمام مواد سمی موجود در آن وارد محیط زیست ( هوا ، آب و خاک ) میشوند.”ته سیگار” شامل موادی مانند “فلزات سنگین” است که میتواند منجر به “پوکی استخوان”، “سرگیچه” و “عوارض متعدد دیگری” شود.

براساس برخی آمارها، “تولید سیگار” بعد از “نفت خام “و “صنعت داروسازی”، سومین “صنعت پولساز” جهان است. این”زباله کوچک و ظاهرا بیخطر”،حاوی “نیکوتین”، “سرب”، “مس” و “کروم” می باشد که علاوه بر عوارض بسیار نامطلوب برای سلامت انسان، سالانه حیات میلیون ها پرنده ، پستاندار و آبزی را نیز در معرض خطر قرار میدهد، زیرا این حیوانات آنرا با “غذا” اشتباه میگیرند.

تنها با درک عواقب نامطلوب این “زباله کوچک ولی سمی و خطرناک” توسط شهروندان (بویژه افراد سیگاری) و تنها از طریق آموزش و فرهنگ سازی عمومی میتوان با این “قاتل خاموش” و این “سم کشنده”مقابله نمود.

گردآوری و ویرایش:دکتر برهان ولدبیگی
۱۰ خرداد۱۳۹۸