به گزارش سلام پاوه : هوبرە و پاڵنگو هورامانی،دوێ چا گیاندارانەنێ کە مەترسی جە بەین شیەی و قڕکەوتەیشان هەن و اینای خطرەنە.

سیامک اسماعیلی کارشناسو ژیوای وحشی بەروبوم و ژینگە پاریزی اُستانو کرمانشانی وات:هوبرە و پاڵنگو هورامانی،دوێ چا گیاندارانەنێ کە مەترسی جە بەین شیەی و قڕکەوتەیشان هەن و اینای خطرەنە.

پاسە کە ای کارشناسە باسش کەردەن،پاڵنگی ایرانی جە اُستانەو کرمانشانی فقط جە منطقەو گورزیل و مرەخیلو شارستانو پاوەینه هەن،آییچ بە جمعیتیوه خیلێ کەم.

ای کاراَژناسو سازمانو بەروبوم و ژیوگا پاریزی کرماشانی واتش کە جە دلێو گواندارانیچ،فیلەگاوچە(شوکا)هورامانی و شاڕواسی(شاەروباە)اینای مەتەرسی قڕکەوتەینە.

اسماعیلی اینەیچشە وات کە شوکا سرنیشتوایرانی(شمال ایران)ترازیا،تەنیا جە منطقەو گورزیل و مرەخیلو پاوەینە هەن و مەژیوۆ.

ایجا جە بەشو کیشەندێ(خزندگان)، مەزوکەی کرمانشاهی(جکو)و اَفعی قلیچکە کەکلەموشانی و سمندری آیرین(مەزوکەی آوی)و سوسماری قلیچکەدڕەین(خاردُم)بین النهرین،نای معرضو نابودی و جەبەین شیەینە.

جە دلێو باڵندی(پرندگان)و پەلەوەرانیچ، هوبرە کە ژیوگاش نا منطقەو نفت شاری،وضعش خاسە نیەنە و نیاز بە چەمداری و پارێزنای فرەتەریش هەن و هەرپاسە مەنەی و ژیواو کرکسی مصری و کەرگەچیلی(میش مرغ)و دراج یچ نا معرضو خَطریەنە.

بە قسێ و واتەو ای کارشناسیە،جمعیتی کم و شێونای و تێکدای کۆما و ژیوگا و هەرپاسە شکار و نچیری،یەرێ هۆکارێ اصلی قڕکەوتەی و نابودی گیاندارانو استانو کرماشانی مەژماریانێ.

پانویس:

مەڕەگوران و مڕەخیل و مڕەسان و مڕەماران و مەڕەگاور و دَرەمەڕان و……نای بەشو باینگانو شارستانو پاوەی.

«مەڕە»جە زوانو گوران و هورامیەنە بە ماناو«غار»ی فارسیەن و شیوەنام و وجە تسمیەیچش مگیلووە پەی بیەی مەڕێ فرێ چا منطقەنە.

«گورزیل و مڕەخیڵ»هەر اولاو دەگاو دوان و پیرمیکاییلی دەس پەنەمەکەرۆ و تا میاوۆ دەگاسیاو(درەگۆران) و دگاگا و چەولاتەریچ مەکێشیۆ ڕوەو گرمسیر و بلەبزان و  کراخو روخانەو سیروانی و ڕاگا و جادەو سنتوی به چنها هوارێ پسەو هانە ژەرەژی و وارانە و گەمێ و کێلێ و…..

ای لەوەڕگە و دارستان و جنگل و یاگە بی وێنە و پەر جە گیاندارانی وحشی،نا چیرو چەمداری و حفاظتو سازمانو بەروبوم و ژیوگا پارێزی ایرانی و اَژناسیان.