آمارو ژورنالو”Nature Medicine” کە بەتازەیی منتشر بیەن،نیشان مەد٘و کە جە۹خردادی(چیلکر) تا ۱۳و مانگەو خەرمانو(شهریور)سالەو۱۴۰۱ی ڕوجیاری،۶۱هزار و ۶۷۲ نفرێ،اروپانە بونەو گرماو هوای و توش آمەی بە ناوەشی، گیانشان جە دەس دان و مەردینێ.
چی امارەنە،نامیو ایتالیای بە ۱۸ هزارێ و شونیەرە اسپانیا بە ۱۱ هزارێ و آلمان بە ۸ هزارێ،کە فرەترین آمارو مرگ و فوتیشان بیەن،آمەن.
جە ادامەو ای گوزارشتەینە نویسیان کە فرەتەرین آمارو مرگ و فوتی اینو افرادی سەرو ۶۵ سالی بیەن و کاربەدەسێ اروپای،جە وراورو شەپولەو گرماو سالەو پاری بی دسلاتێ بیەنێ و پەی ارەنیشتێ و شاروەندێ ای قارەیە کم کاریشان کردەن و پاجورە کە مەشیایە، کوشش و هرمانەشان نەکەردێنە و طرح و برنامە و راهبرد پنەواز و لازم کە وەلتەر مەرزیاینێرە و تصویبی بیەنێ و نویسیاینێ سەرو کاغذی، نەوەردێنێشان ڕاوە.
قابلو واتەیەن جە اروپانە چن سالێ چیولیچ یانی سالەو ۲۰۰۳ێ عیسایی،شەپولێوە گرمای کم سابقە،مرگو ۷۰ هزار نفرێش شۆنیوە بێ و پاسە کە زانشتمندێ ماچان،درجەو بۆق و حرارتو گرمای جە گردو ای قارەینە ماوەو ۳۰ ساڵێ ویەردێنە(۱۹۹۱ تا ۲۰۲۱ی عیسایی) نزیکو ۱٫۵ درجە زیاد٘ش کەردەن و لوان سەرو(یانی دوێ اننەو تراز و میانگینو جهانی) و دمارۆ و آیندەو ای قارەیە بۆنەو واریای اقلیم و آوهوای،ڕوەو دورانێ خیلی خطرناکی ملو و وشکەسالی ناشۆنیشو و فرو ولاتانێو ای بەشە جە گۆزمینی توشو زیانی اقتصادی و بازرگانی (فرەتر جه بابتو کشت و کال و زنجیرەو خوراک و واردەی)مەوان و ایتر آنە نمه مانو کە وەلتر بیەن و اینە یانی مردمو ای قارەیە تایوەتی شمال و یاگانێ همیشە سەوز و سردسیرش،مشیو وێشان چەنی ای آژەیە باورانێرە و هر جە ایسۆ بگنانێ فکرو ارەمەرزنای کولر و کەلوپەلی فینێک کەری و سڵامێ بان اَو بۆق و گرمای.