پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه:برای هر چیز متر و معیار و سنجه‌ای هست، محکی هست که سره را از ناسره بازشناسد، بارکد و شناسه‌ای هست که کالای اصلی و تقلبی را برای خریدار از هم سوا کند، برای انسان و انسانیت هم نشانه‌هایی هست، در سورۀ فرقان این نشانه‌ها ذکر شده، به اختصار آنها را با هم مرور می‌کنیم و در پایانِ نوشتار خود بهتر از دیگری می‌توانیم خودمان را داوری کنیم و جلوی هر درس خودمان نمره‌ای بگذاریم!در این آیات دوازده ویژگی برای بندگانِ خدا ذکر شده است:

۱٫ تواضع و فروتنی
فروتنی ویژگی سرشتیِ ایشان است، حتی بر خاک به آرامی گام می‌نهند زیرا می‌دانند خود از خاک هستند و دوباره به خاک برخواهند گشت. هرکس اصلِ خویش را بداند محال است که متکبر شود و گردنکشی کند. شایسته است به متکبران یادآوری شود که همه از خاک و نطفه پدید آمده‌ایم و پروردگار به فضل و لطفِ خویش ما را راست و درست گردانیده، شاید دست از این تکبر احمقانه بردارند.فروتنی اخلاقِ بلندی‌ست که اهلِ علم و فضل و نسَب و جاه و مال را زینت می‌بخشد و بر عزت و احترام و قدر و قیمت‌شان خواهد افزود.

۲٫ حلم و شکیبایی
پس از صفتِ بلندِ تواضع، نوبتِ حلم است زیرا از کمالاتِ اخلاقی تعامل با دیگران است، حتی آنگاه که سخنی خالی از منطق و حکمت می‌شنوند با بردباری از آن روی می‌گردانند و مقابله به مثل نمی‌کنند در درشت‌گویی و تندخویی و دشنام. در مواجهه با جاهلان سلام میگویند که این سلام در معنای درود نیست بلکه به معنای بدرود است، و این شأن مؤمن است در برخورد با نادانان و نااهلان.

۳٫ تهجد
پس از ذکرِ دو صفتِ تواضع و حلم که دربرگیرندۀ فرد و اجتماع است، باید ارتباط با خالق و آفریدگار درست و محکم باشد. شبانه از خواب شیرین می‌گذرند برای نماز و راز و نیاز زیرا آن وقت وقتِ دوری از ریاکاری و نزدیکی به خشوع است. و چنانکه پروردگار از پرهیزگاران می‌گوید اینان که چشم‌هایشان از خواب گذشته با چشمه‌های بهشت پاداش خواهند یافت. پروردگار پیامبرش را به این امر فرمان داده تا از لذت عمیقِ پیوند با خدا بهره‌مند شود و حقّا که بنده در سجده و با سجده به خدایش نزدیک و نزدیک‌تر خواهد شد. آری بندگانِ خدا همچنان که در روز متواضع هستند در شب نیز در تواضع و خشوع به سر می‌برند.

۴٫ ترس از بدانجامی
مؤمن همواره بینِ بیم و امید (خوف و رجا) زندگی می‌کند، بندگانِ خدا به رغمِ برپا داشتنِ نماز و تهجد به پروردگارِ باشکوهِ توانایشان پناه می‌برند از عاقبت به شر شدن، به کار و کارنامۀ خود غرّه نمی‌شوند و جشن نمی‌گیرند بلکه با خلوص و توجه روی سمتِ خالق می‌کنند و خود را سرزنش می‌کنند و از خدایشان یاری می‌خواهند.
مادرِ مؤمنان از پیامبر می‌پرسد: آیا کسی که زنا می‌کند، دزدی می‌کند و شراب می‌نوشد از خدا می‌ترسد؟ پیامبر پاسخ می‌دهد: نه دخترِ صدّیق! بلکه کسی که نماز می‌خواند، روزه می‌گیرد و صدقه می‌دهد از خدا می‌ترسد.

۵٫ ترکِ اسراف و تبذیر و افراط و تفریط
اسلام دینِ عدل و اعتدال و میانه‌روی است در همۀ ابعادِ زندگی، مسلمان همواره در میانه ایستاده است، باید دانست که در خیر هیچ اسرافی نیست بلکه اسراف جایی‌ست که ربط و نسبتی با لذات و خواهش‌های نفسانی دارد.
یارانِ پیامبر برای لذت و خوش‌گذرانی غذا نمی‌خوردند، و برای زیبایی و زینت لباس نمی‌پوشیدند بلکه ایشان چیزی می‌خوردند تا سدِّ جوع ( رفعِ گرسنگی) کند و در عبادت یاری‌شان دهد، و چیزی می‌پوشیدند برای سترِ عورت و محافظت از ایشان در برابر سرما و گرما، خلیفۀ دوم گفته است: در اسرافکار بودن فرد همین بس که هوسِ خوردن چیزی را بکند و آن را بخرد و بخورد.

۶٫ دوری از شرک
شرک از بزرگ‌ترین گناهان است، از پیامبر پرسیدند بزرگ‌ترین گناه کدام است؟ فرمود: اینکه کسی جز خدا را بخوانی حال آنکه او تو را آفریده است. لذا دربارۀ گناهان آمده که پروردگار اگر بخواهد همۀ گناهان را عفو می‌کند جز گناهِ شرک، پروردگار از مشرک نمی‌گذرد.

۷٫ دوری از قتل
اسلام قتل و کشتن را حرام کرده است جز در سه مورد: نفس در مقابل نفس، زنا و ارتداد که البته تفصیل احکام آن در کتاب‌های فقهی آمده است. هیچ کس حق ندارد دیگری را بی‌گناه بکشد.

۸٫ پاکی از زنا
اسلام به غرایزِ فرد نظم و سامان بخشیده و اجازۀ افسارگسیختگی نمی‌دهد، همچنانکه با آن جنگی ندارد و در برآورده شدنِ درست‌شان فرد را یاری می‌دهد، در صدرِ این غرایز شهوت و حبِّ بقا قرار دارند. بنیانِ زندگی بر نهادِ خانواده قرار گرفته و دین و عقل و آبرو و نفس و مال همه در پرتوِ سلامتِ خانواده سلامت خواهد ماند. از همین رو برای خروج از این دستور و زیرپای نهادنِ حقوقِ انسانی مجازات‌های سختی را در نظر گرفته است.

۹٫ توبه
از الطافِ پروردگار به بندگان آن است که همواره درِ توبه را باز گذاشته هر قدر گناه بزرگ باشد و بنده نافرمان و سرکش، باز خدا از توبه و بازگشتِ بنده‌اش خشنود خواهد شد.

۱۰٫ دوری از دروغ و بیهوده‌گویی
دروغ در هر شکل زشت و ناپسند است و از بدترین اشکالِ دروغ شهادتِ کذب است زیرا در شهادت اصل بر آن است که حق و حقیقت را یاری دهیم نه بطلان و دروغ را، شهادتِ دروغ کمک کردن به چرخۀ ظلم و ستم است. به همین سبب شهادت دروغ و شرک در بیش‌تر موارد در کنار هم آمده‌اند،حتی در حدیث این دو همسنگِ هم هستند.

۱۱٫ پندپذیری
از ویژگی‌های بندگانِ خدا آن‌ست که در هر چیزی و از هر چیزی پند و عبرت می‌گیرند، از بهترین پندها همانا قرآن است و در تلاوت و شنیدن پیش از آنکه به دیگری بگوید از خدا بترس، به خودش خواهد گفت و پیش از پند دادن به دیگری انگشتِ اشاره را سمتِ خود می‌گیرد. همه چیز آیه و نشانه است و در همان حال هر چیزی درس و کتاب است و مؤمن همواره دانش‌آموز است در مدرسۀ کاینات.

۱۲: دعا
اصل و مغز عبادت دعا است و گریه و تضرّع در پیشگاه خداوند و پناه آوردن به او که پناهنده است و جز او پناهنده و پناهگاهی نیست. هم دعا برای دنیا و هم آخرت، نیکی در این جهان و آن جهان و البته پیداست در نگاهِ مؤمن اصل جهانی دیگر است.پروردگارا! ما را بندۀ خود گردان و از بندگیِ دیگران برهان!