پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه : در روزهای اخیر دو وبسایت خبری- تحلیلی شهرستان پاوه در دو مطلب جداگانه اقدام به انتشار وضعیت زندگی دو تن از مددجویان تحت پوشش اداره بهزیستی شهرستان پاوه نمودند. در یکی از آنها با استفاده از چند عکس و متنی احساسی از مردم خواسته شده است که وجوه نقدی خود را به شماره کارت مادر یک خانواده دو معلوله واریز کنند و دیگری نیز بازنشر مطلب منتشر شده در سایت عصر ایران است که از مردم خواسته شده است برای کمک به یک مددجو وجوه خود را به شماره حساب اداره بهزیستی شهرستان پاوه واریز کنند.

بگذریم که انتشار هر دو مطلب بدون هیچ گونه هماهنگی با اداره بهزیستی شهرستان پاوه صورت پذیرفته است و مطلب منتشر شده در سایت عصر ایران با پیگیری های اداره بهزیستی این شهرستان بلافاصله از سایت برداشته شد و اداره کل بهزیستی استان کرمانشاه حق خود را برای برخورد قانونی با مسئولین این سایت محفوظ می داند اما آن چه که موضوع این مطلب است بررسی پیامدهای حقوقی انتشار این مطالب نیست بلکه انتشار آنها بهانه ای شد تا چند نکته را درباره نحوه  کمک به نیازمندان، معلولان و خانواده هایی که به هر دلیلی نیاز به کمک دارند، تذکر دهیم.

انسان موجودی اجتماعی است و در اجتماع است که نیازهای او ساخته و برآورده می شوند بجز نیازهای فیزیولوژیک و نباتی که در زمان ها و در جوامع متفاوت به نحوی باید برآورده شوند نیازهای برآمده از اجتماع هم وجود دارند که در احساس خوشبختی یا بدبختی فرد فرد جامعه نقشی اساسی دارند که باید به نحوی برآورده شوند. در جوامع ابتدایی و کوچک به علت عدم پیشرفت تکنولوژی، ارضای نیازهای فیزیولوژیک بیشترین هزینه و انرژی را به خود اختصاص می دهند و نیازهای برآمده از اجتماع بسیار ابتدایی و ساده هستند و لاجرم فشار بسیار کمتری را به روح و روان مردم وارد می کنند. در جوامع اولیه و کوچکتر به علت حاکمیت سنت و روابط تنگاتنگی که در بین افراد وجود دارد بیشتر کارها به صورت جمعی انجام می شوند و افرادی که به هر دلیلی توانایی کمتری دارند(برای مثال کودکان، سالمندان و ….) در حد توان خود در کارها و امورات روزمره دخالت دارند و کمک کردن به دیگران به صورت خودانگیخته و تابع نیازهای جمع و گروه است و نیازمند سازماندهی پیچیده ای نیست.

اما در جوامع امروزی به علت گسترش روز افزون نهادها و سازمان های مختلف روابط انسان ها بسیار پیچیده شده است و دیگر خبری از آن روابط تنگاتنگ و مکانیکی در بین انسان ها نیست و به علت پیشرفت های متعدد اقتصادی و اجتماعی جوامع به طبقات و اقشار مختلف تقسیم شده است. این تقسیم بندی ها به نوبه ی خویش برآورده کردن نیازهای اولیه را برای عده ای دشوار کرده است و در عین حال فشار روحی ناشی از نیازهای جمعی ساخته شده در اجتماع را نیز به آن افزوده است. در جنین جوامعی برای کمک به دیگران، انسان ها ناچار شده اند سازمان ها و نهادهای مختلفی ایجاد کنند.

در سال های اخیر به علت سخت تر شدن شرایط اقتصادی متاسفانه عده بیشتری از مردم برای گذران زندگی خود نیازمند کمک دیگران هستند. شهرستان پاوه نیز از تبعات این امر بی نصیب نبوده و فقر و بیکاری به صورت روزافزونی نمود بیشتری در جامعه یافته است. و این فقر و بیکاری عده ای را که وضعیت مادی بهتری دارند واداشته است که قدمی هر چند کوچک در جهت کمک به دیگران بر دارند. اما این امر نیز چون دیگر پدیده های اجتماعی آسیب ها و مشکلات خاص خود را ایجاد کرده است که ما را وا می دارد به پیامدهای آن بیاندیشیم و از تجربه دیگر جوامع و اصول اخلاقی و انسانی حاکم بر این امر پیروی کنیم.

مدت هاست که در کشورهای مختلف سازمان هایی برای کمک به اقشار آسیب پذیر، سالمندان، معلولان، بیکاران و …. ایجاد شده است و سعی می شود با پیروی از یک سری اصول حرفه ای، اخلاقی و انسانی به این اقشار کمک کنند و در عین حال از آسیب های احتمالی جلوگیری به عمل آید.

یکی از اولین و مهمترین اصولی که حاکم بر کار این سازمان ها است حفظ عزت نفس مددجویان است. کسانی که در کارهای خیریه مشارکت دارند باید بدانند که در جریان کمک رسانی به شخصیت روان وحیثیت فردی و خانوادگی این افراد آسیب وارد نکنند چه حاصل از دادن کمکی ناچیز یا کلان به یک فرد هنگامی که شخصیت و روح و روان او را جریحه دار کنیم؟

دوم تلاش برای بازتوان کردن مددجویان یا توانخواهان اصل مهم دیگر در کارهای خیریه است(در اصطلاح عامیانه سعی می شود که ماهی گرفتن را به آنها بیاموزند نه این که به آنها ماهی دهند).

سوم سیستماتیک و نهادینه کردن کمک ها به نیازمندان است؛ دولت ها یا گروهی از افراد با تشکیل ارگان، موسسه خیریه و…. سعی می کنند به صورت گروهی به بیماران، معلولان، نیازمندان و….. کمک کنند.

چهارم تلاش برای استمرار این کمک هاست؛ کمک های مقطعی در بیشتر موارد دردی را از نیازمندان دوا نمی کند بلکه گاه به مشکلات آنها می افزاید و کمک هایی مطلوب است که تا رسیدن به هدف به صورت مستمر و ادامه دار انجام گیرند.

پنجم کمک کردن به دیگران فقط پرداخت وجه نقد و یا بخشیدن کالا و …. نیست؛ عده زیادی در جامعه می توانند با استفاده از تخصص خود و در اختیار گذاشتن وقت، تجربه و دانش خود به دیگران کمک کنند؛ گاه تشکیل دادن کمپین یا کارزار تبلیغاتی برای تصویب قوانینی در حمایت از قشر یا اقشاری آسیب پذیر در جامعه می تواند بهترین نوع کمک به نیازمندان باشد. در نهایت در نظر گرفتن این امر که نیازهای فزیولوژیک و نباتی ما هر چند در دوام زندگی همه ما نقشی اساسی دارند ولی در بیشتر اوقات این نیازهای برآمده از اجتماع هستند که ما را آزار می دهند. هنگامی که در یک جامعه کوچک عده ای زندگی می کنند که از بهترین امکانات برخوردار هستند در حالی که عده ای دیگر در نیازهای نباتی و فیزیولوژیک خویش مانده اند، احساس تبعیض بسیار آزاردهنده تر است تا وقتی که همه ی مردم از امکانات کمی برخوردار هستند.

برشمردن تمام اصول حاکم بر کار مددکاری در این بحث نمی گنجد و مطمئناً کسانی که به صورت جدی درگیر کمک رسانی به دیگران هستند می توانند منابع خوبی برای فرا گرفتن و آموزش این امر بیابند. مساله ای که در خصوص کارهای خیریه در منطقه ی ما بسیار ضروری است فاصله گرفتن از برخورد احساسی صرف با این مساله و به کار گرفتن تفکر و اندیشه است.

تفکر در این که انتشار مطلب و عکس درباره زندگی خانوادگی یک مددجو در یک سایت چقدر به عزت نفش و حیثیت آن خانواده آسیب می رساند؟ و آیا کمک های مقطعی ما در زمان های خاصی از سال( برای مثال در ماه مبارک رمضان) دردی از این افراد دوا می کند؟ آیا هرگز به این مساله فکر کرده ایم که در فعالیت خیرخواهانه ای شرکت کنیم که اثری پایدار و طولانی مدت در زندگی نیازمندان داشته باشد؟ آیا هرگز به راه های جایگزینی فکر کرده ایم که آسیب کمتری به شخصیت، عزت نفس و … نیازمندان وارد کند؟ آیا هرگز به پیامدهای فاصله طبقاتی در جامعه و تاثیر آن بر روح و روان نیازمندان فکر کرده ایم؟ آیا هرگز به وضعیت خانواده ای فکر کرده ایم که عضوی از آن نیازمند مراقبت دائمی است؟ آیا هرگز به علل و عوامل معلولیت، فقر و …. فکر کرده ایم و قدمی هرچند کوچک برای رفع آنها برداشته ایم (برای مثال هشدار درباره معلولیت هایی که نتیجه ازدواج فامیلی هستند و راهنمایی جوان هایی که قصد ازدواج دارند برای انجام آزمایش های ژنتیکی) ؟ آیا سعی کرده ایم که با کار موسسات خیریه، سازمان ها و ارگان های حمایتی ای چون بهزیستی آشنا شویم و از ظرفیت های آنها برای کمک به نیازمندان و توانخواهان استفاده کنیم؟

برخلاف آن چیزی که به نظر می رسد، فعالیت در امور خیریه ساده نیست و تلاش در این عرصه نیازمند دقت در یک سری اصول و مبانی است که برای افراد درگیر در این امر بسیار واجب و ضروری است. اداره بهزیستی شهرستان پاوه آمادگی دارد که هم کمک های مادی شهروندان محترم را با همکاری و همراهی و نظارت آنها به صورتی صحیح و اخلاقی و اصولی به دست مددجویان برساند و هم آموزش های لازم را در اختیار علاقمندان به امور خیریه ارائه دهد که به دور از کارهای احساسی و مقطعی تاثیری پایدار و در زندگی مددجویان و توانخواهان بگذارد.

روابط عمومی اداره بهزیستی شهرستان پاوه