پ 09 فروردین 1403 ساعت 14:23

ویەرێو پـەی ئۆستـوورەی و ئەرەنیشتەو بنکەو قەڵەمی هامچەرخو کوردی/عکس

ویەرێو پـەی ئۆستـوورەی و ئەرەنیشتەو بنکەو قەڵەمی هامچەرخو کوردی/عکس

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه:بنکەو قەڵەمی هامچەرخو کوردی جە درێژەو پڕۆگرامەکانو ئەرەنیشتەی حەفتانەیشەنە، چوارشەمە ۹ جۆزەردانیش تایبەت کەرد بە بابەتێو سەرو ئۆستـوورەی چێرو نامێ “ویەرێو پەی ئۆستـوورەی” بە پێشکەش‌کەردەی کەیهان عەزیزی.جە سەرەتاو ئەرەنیشتەکەیەو، کەیهان عەزیزی بە تەرزێوی خێرا پەردەچیا سەرو تاریف و ئەژناساو ئوستوورەی و بە پەلەیچ باسش سەرو جیاوازی “ئوستوورە”ی و “ئەفسانە”ی کەرد. هەر […]

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه:بنکەو قەڵەمی هامچەرخو کوردی جە درێژەو پڕۆگرامەکانو ئەرەنیشتەی حەفتانەیشەنە، چوارشەمە ۹ جۆزەردانیش تایبەت کەرد بە بابەتێو سەرو ئۆستـوورەی چێرو نامێ “ویەرێو پەی ئۆستـوورەی” بە پێشکەش‌کەردەی کەیهان عەزیزی.جە سەرەتاو ئەرەنیشتەکەیەو، کەیهان عەزیزی بە تەرزێوی خێرا پەردەچیا سەرو تاریف و ئەژناساو ئوستوورەی و بە پەلەیچ باسش سەرو جیاوازی “ئوستوورە”ی و “ئەفسانە”ی کەرد. هەر پاسە پەیوەندی و جیاوازی ئوستـوورە و ئەفسانەی چەنی مێژووی ئاماژەش پەنەکریا.

جەدرێژە باسەکەیشەن کەیهان عەزیزی، شش دەورێش پەی ئوستورەی دەستنیشانێ کەردێ و ئیتر بە تەسەلی لوا سەرو هەرکام چی دەورانە.۱:دەورەو کۆنینە تەوەنی.عەزیزی ئی دەورەشە گێڵناوە پەی نزیکەو ۲۰۰۰۰ تا ٨۰۰۰ وەڵێ میلادو مەسیحی. سەردەمێو کە بەشەر ئینارە دەورانو ڕاوێ و سەیادی. عەزیزی واتش: ئی دەورە هەرپاسە درێژتەرین و گرنگتەرین دەورەو پەنەیاواو بەشەریا. سەردەمێو کە بەشەر ئینا مەڕەنە و جەڕاو ڕاوەو ئاژەڵاوە مژیڤۆ. پەوچی ئوستوورە چی دەورەنە تەنیا دەورو سەید و سەیادیەنە خولیۆوە. ئوستوورە بابەتو سەیدی پەی ئێنسانی تەتڵە کەرۆ.بەشەر چی دەورەنە باوەڕش ئانەن سەردەمێو چەنی ئاسمانی پەیوەندی ڕاستەوڕاستش بیەن. بەڵام ئیسە ئی پەیوەندیە بڕیان. هەر ئی باوەڕە ئوستورەو “بەهەشتی گم بیە”ی، وەش کەرۆ، کە ئوستوورێوی جەهانییا. هەرپاسە ئوستوورەو “قارەمان”یچ چی دەورەنە بیچم گێرۆ.

 

۲:دەورەو تازە تەوەنێ.عەزیزی، ماوەو ئی دەورەیشە پەی ٨۰۰۰ تا ۴۰۰۰ ساڵێ وەڵێ میلادی گێڵناوە.دەورێو کە دەورەو کشتوکاڵی و زەراعەتیا. بەشەر ۱۰۰۰۰ ساڵێ چەیوەڵتەر وەرزێڕیش ئێستەوە. هەرچی مەیمێ وەرۆ “مێتۆس” بەرهەستیتەر بۆوە. پۆچی بەشەر چی دەورەنە ئوستوورەکێش پەیوەندیشا بە خاکی و بەروبوومی و بەرهەمە کشتوکاڵیەکاوە هەن. زەمین ئەدانە و “ئێلاهەو ئەدا”ی پەرەستش کریۆنە. هەر پی بۆنەوە ڕەگەزو “مێ” باڵا دەستەرەنە و ئینەیچ جە ئوستوورەو “ئەنەتێن”ە بە ئاشکرا دیارا. (هەر چی جەلەسەنە ئی ئوستوورە باس و شرۆڤە کریا) چەنی جە سەردەمی وەڵینەنە، سەید و سەیادی و ئاژەڵ، پیرۆزێ بێنێ چی دەوریچەنە کشتوکاڵ و خاک و دانە، پیرۆزێنێ.

 

‌۳:دەورەو ژیارە سەرەتایەکا.عەزیزی، ئی دەورەیچشە گێڵناوە پەی نزیکەو ۴۰۰۰ تا ٨۰۰ ساڵێ وەڵێ میلادی گێرۆوە.سەردەمێو کە پەی یەکەمجاری “شار”ەکێ جە “مێزۆپۆتامیا”نە وەشێ بیێ. دماوە جە میسر و چین و کرێتەنە. چی دەورەنە شار پیرۆزا. شار نوێنەرو ئا بەهەشتە گم بیەیەنە. چی بەشەنە عەزیزی باسو ئوستوورەو “تۆفان”یش کەرد کە جه شێعرەو “ئەترەخسیس”یەنە ئامان. ئی ئوستورەشە ڕاڤە کەرد و واتش دماو ئی ئوستوورەیە”خوا”کێ ئێتر کێشتشاوە دما و زیاتەر ئێنسان ئاماوەرۆ و چالاکی ئێنسانی کەوت وەرو چەمی. ئی باسەیچشە بە تەفسیرو “حەماسەو گیلگەمش”ی پڕناوا.

عەزیزی بە هۆو کەمی وەختی و تیروتەسەلی بابەتەکەی ئەو یەرە دەورەکێ و باقی باسەکەیش، قرتنا و وستێش دماتەر پەی ئەرەنیشتە دماینەکاو بنکەکەی. کە بە کورتی یەرە دەورەکە ئینێنێ: سەردەمی تەوەریی، واتە سەردەمێو کە تەوەر و مێحوەرەن.دەورەو دماتەوەری. هۆرێزانی گەورە جە ڕۆژاوا.

جە ئاخرو باسەکەیەنە، هەرکام جە بەشدارانو کۆڕەکەی سەرەنج و ئەنەدیای و پەرسەکێ وێشا وەرەڕوو کەیهان عەزیزی کەردە و باسێوی چڕوپڕ پێشکەش کریا. جە کۆتاییچەنە سەباح جەباری بە کورتی چەند ئەنەدیایی و پەیچوونو وێش سەرو باسەکاو کەیهانی کەرد و وەختی وروونی نەدا باسەکەو وێش پێشکەش کەرۆ و وستش دما پەی ئەرەنیشتەی دماینو بنکەکەی.جە درێژەو ئەرەنیشتەکەیەنە و دمابەشەنە، چند کەسێو جە ئەندامانو قەڵەمی هامچەرخو کوردی چند شیعرێوشا واناوە و کۆڕەکە کۆتایش پەنە دریا.