پ 09 فروردین 1403 ساعت 22:56

ئه‌ژناسنای بڕێو جه ده‌گایه‌کاو کوردسانی که نامه‌کێشا هه‌ورامیه‌نه/هومایون موحەممەدنژاد

ئه‌ژناسنای بڕێو جه ده‌گایه‌کاو کوردسانی که نامه‌کێشا هه‌ورامیه‌نه/هومایون موحەممەدنژاد

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه:یۆ جە بەڵگەکا پەی سەلەمنای ویەرد٘ە و یام شۆنەما و یاگە پاو هەر زوانیوی جە هەر کۆگا و ماوا و یاگێ و دەگا و شار و وەڵاتیوەنە، نامێ هانە و چەم و دۆل و کەش و هەوار و یاگێ و ئاسەوارێ قەد٘یمیێ و نامێ دەگایەکاو بڕێو جە مەحاڵوو کوردەواری،نامێ هەورامیێشا هەنێ […]

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه:یۆ جە بەڵگەکا پەی سەلەمنای ویەرد٘ە و یام شۆنەما و یاگە پاو هەر زوانیوی جە هەر کۆگا و ماوا و یاگێ و دەگا و شار و وەڵاتیوەنە، نامێ هانە و چەم و دۆل و کەش و هەوار و یاگێ و ئاسەوارێ قەد٘یمیێ و نامێ دەگایەکاو بڕێو جە مەحاڵوو کوردەواری،نامێ هەورامیێشا هەنێ و ئی نامێ ئانەیە سەلەمنۆ یام زەمانێو ئی یاگێ، یاگێ ژیواو خەڵکیوی بیەن کە هەورامی زوانێ بیێنێ یام بە پاو دەسەڵاتی زوانی بیەن کە بە پاو بەڵگەی بڕێو جە شاعێرەکاما هەرچن هەورامیێ نەبیێنێ،بەڵام بە زوانی هەورامی،شێعرێشا واتێنێ پێسەو:مامۆسا مەولەوی ،مامۆسائەحمەد٘بەگی کۆماسی،مەستوورەی ئەردەڵان، مەهجووری و……ئێمەیچ ئینە چن ساڵێوا جە خەڵکوو ئا دەگایا کە نامێ دەگا و هانە و یاگەکاشا هەورامیێنێ قسە و باسم کەرد٘ەن و خەریکوو گلێرەو کەرد٘ەی ناموو ئا یاگا بیەنا،پەی نموونەی بڕێو ئا یاگا نامێ بەروو،ئاواتم ئانەن خود٘ای بێ وێنە یارد٘یم بدۆ ،ئی هەرمانێ تەمامنۆ.

 

۱ـدەگایەکاو مەریوانی جە بەشوو سەرشیو،تایبەت کۆماسی: “بلچەسوور” ،”هەڵیزئاوا”” دەرەهەر(هەرد)” “وەرۆ””کۆرەدەرە” امۆڵە”،”ول”،”دەرەوەزان”،”هەنگەژاڵە”،‌”دەرەویان”  ،شانشین،وەنێنەی سەرەین و وارین.دەگاو وەنێنەی وارین:هەڵووچان، مەڕووسوڵتان ئەحمەدی.۲ـ  دەگاو “دەگاگا”ی جە سەرشیو شاروو سەقزی ۳ـ شاروو “دێهگولانی”  کە جە زوانوو خەڵکەکەیشا ماچا”دێ ولان “یانی دەگاو ولا یانی گوڵا ـ دەگاو “هەڵیزئاوا”ی جە شاروو دێهگولانی-دێ ولان۴ـ  دەگایەکاو “هانەشێخان”و”دەرە وەران”جە بەشوو خاو ومیرئاواو شاروو مەریوانیپەی نموونەی ناموو هانەکاو دەگاو هانەشێخانی :هانە سۆڵەـ هانەسواران

 

۵ـدەگاو”دەرەتفی،ده‌گاشێخان،نێ،کانی سانان “بەشوو مەرکەزی شاروو مەریوانی ۶-دەگایەکاۆ”تفلیێ”،قەلاجێ بەشوو مەرکەزی شاروو سەڵواوای.ئانەیچە ئێشارە کەرمێ کە نامێ هانە و کەش و هەوار و…. ئا دەگایا هەورامیێنێ پێسەو:قەڵاجێ کە فرەو خەڵکەکەیش بۆنەو نزیکی چنی دەگاو قەڵاگای و خەڵکوو ئاوارەو هەورامانوو لهۆنی ، هەورامی قسێ کەرا  ،بەڵام بە پاو واتەو یۆ جە ڤەد٘یمیەکاشا،”مەڕەکان”کە واژێوە هەورامیێنە،پەوکەی جە سۆرانیەنە ، واژێو”ئەشکەوت”ی هەنە،و ئینەیە سەلەمنۆ کە هەورامی ئەچی یاگێنە، شۆنەماش دیارەنە.دەگاو تفڵیێ هانه و کەش و دۆڵەکێش پێسەو:دەشتە ڕەقێ،ولەسمت،زەل

 

۷ـدەگاوگۆشخانی کە فرەو یاگێ و هانەکێشا هەورامیێنێ‌‌ پێسەو:هانە پلوورە ـ هانەوشاوا ـ هانەومزگی ـ هانەومیراـ هانەوحوسەینی۸ـنامووهانەکاودەگاونژماری جە بەشوومەرکەزی شاروومەریوانی:هانەهەلامان ـ هانە نوەـهانە پیسـهانەگەرمڵە۹ـ نامێ کەش و هانێ جە دەگاوقەڵاجی جە بەشوومەرکەزی شارووسەڵواوای:کەشوو”هەشەرا”ی ـ هانە چیالە۱۰ـ نامێ کەش و هانێ جە دەگاوپێچوون”ی جە بەشووکۆماسی شاروومەریوانی: هانەو کانی دەرەسیاوی ـ هانە گێڵۆن

 

۱۱ـ نامێ کەش و هانێ جە دەگاوباقلاوای جە بەشووکەڵاتەرزانی شارووسنەی:کەش:شایەن، ماڵیەر، تەکیە، کایەنە، قشڵاخ، هەنجیلێ، شێخاڵی، هانەسیمێ، باخەورە،شێخەڵە، دەرەکێ،داڵاوێ، وەریەدزەدۆڵێ:پلەی شێخ، چاڵ پەچە، چاڵ پیاز، چاڵ بام، دواوان، دۆڵەوێ، لای ئاسیاو، مەڕەجیکێ،گوێزەداریاوەکە، دەورێش عەبە، ملەکەوە، سماقەکان،لارەشەتە، جۆی سۆفی، گوڵ وەنەکە، شێخەڵەی، هەسەناڵیدەشتێ:خەسراوا،ڕاسی داڵاوێ، بانەسوورێ، تەختەی شێڵانان،گزرەجاڕ، لامەر،مەنیان،بان بنەوان،دەیمەورێ، دەشتەلە، جاڕ شێخ باقی، پشت بنجۆ،ڕاسی جۆی سۆفی،ڕاسی قشڵاخ،چەم و جۆگێ:هەژدەنێری،جۆگەورێ، سەنێراو،شایەن،ئاسیاو ئاغە، گۆم عاسیە، باخچە مریەم، گۆمە گێج، داوان،قەڵوەزەکە،هانە(هانێ):چیاو، ملەکەوە، گەنەمێری، ناوەدۆڵ باخەورە،هانەسیمێ،چنار، لۆجاڕ،سۆفێخنەزەر، ….یاگێ و شۆنێوتەرێ:حەوزە کۆنێ، بەرهێوانەکەی مولانا خالێد،حەوش خانەقا، ئاسیاو شێخ.قەڵا و تەپە:قەڵای شایەن، تەونە قۆت، تەپ لۆشتە یا هەمان تەپ فەیلەقووزئاساوەکێ:ئاسیاو شێخ ، ناوتەڵانەکان، بەڵکەڕێز (هەژدەنێری)،چاڵ پەچە.

۱۲ـ نامێ کەش و هانێ جە دەگاونشکاشی جە بەشوومەرکەزی شاروومەریوانی:کەشوو “تەوەنەماران ـ تەوەن بالووک ـ تەوەنەسوورـ هانەویان ـ هانەسیرـ پیر یووسف

۱۳ـ واژەو نامێ دەگاو”کەرگێنە” جە بەشوو کەڵاتەڕزانوو سنەی.

هومایون موحەممەدنژاد