پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه:پس از زلزله ویرانگر کرمانشاه سیل کمک های مردمی بود که توسط اشخاص سر شناس به مناطق زلزله زده سرازیر شد. صحنه ترافیک جاده ها به دلیل حجم عظیم کمکهای ارسالی گواهی بودند بر مهر ملتی بزرگ.

یکی از این افراد سرشناس دکتر صادق زیباکلام بودند که بنا به همان احساس مهر دست یاری به سمت مردم دراز کردند تا به یاری هموطنان زلزله زده بشتابند.وی پس از سفر به منطقه در پس صحنه های دردناک زلزله تصویر دیگری را هم دیدند. تصویر فقر حاکم بر این مردمان دورافتاده. و لذا اعلام نمود که در راستای بهبود وضعیت زیست این مردم و بالا بردن سطح کیفی روستاییان زلزله زده در نظر دارند به جای تهیه کانکس و چادر،طرح دهکده امید را به کمک دوستانشان که در منطقه حضور دارند اجرا نمایند.ساخت دهکده ای مبتنی بر رویکرد توسعه پایدار.

پیش از اینکه به خود این دهکده،الزامات و نیازهای آن بپردازم،نیاز است تا ابتدا شمه ای در باب وضعیت استان کرمانشاه و به ویژه مصائب آن در حوزه توسعه بیان گردد. استان کرمانشاه را به چند ویژگی خاص میشناسند از جمله مقاومت و ایثار در زمان جنگ،دیار پهلوانان،طاق بستان،بیستون، شیرینی های محلی ، طبیعت بکر و زیبا و… اما آنچه در این نوشتار قصد دارم مطرح کنم چهره نازیبای کرمانشاه در حوزه توسعه است.

استان کرمانشاه یکی از محروم ترین مناطق کشور است.استانی که به دلیل مجاورت با مرز در طی جنگ تحمیلی متحمل لطمات و آسیب های جدی در حوزه های اقتصادی و اجتماعی گردید.سوای از تخریب گسترده زیر ساختها و نیز از دست دادن هزاران جوان، یکی از بزرگترین لطمات جنگ،آثار روانی آن بر توسعه استان در دو بعد اقتصادی و اجتماعی بود.

در واقع پس از جنگ این مسئله مطرح شد که با توجه به دائمی بودن خطر جنگها در مناطق مرزی آیا و اساسا انجام سرمایه گذاری های عظیم در کرمانشاه و آن هم با توجه به همسایگی با رژیم بعثی عراق عقلانی میباشد یا خیر؟ و از آنجا که یکی از ویژگیهای اصلی پول،ترسو بودن آنست در نتیجه شاهد آن بودیم که پس از جنگ علیرغم تمام تلاشهایی که در تمامی دولتها صورت گرفت بازهم سهم کرمانشاه از سرمایه گذاریهای داخلی و خارجی اندک میباشد.

مهم ترین اثر اقتصادی جنگ در حوزه اجتماعی را در برهم خوردن تعادل و نسبت در میزان جمعیت روستایی و شهری میتوان مشاهده کرد که از طریق مهاجرت روستاییان به شهرها هم اقتصاد کشاورزی را تضعیف کرد و هم نظم اجتماعی شهرها را دچار مشکل نمود. هر چند در این سی سال پس از پایان جنگ زیرساختهای مادی توسعه استان تا حد زیادی بازیابی شده اند و حتی پیشرفت کرده اند اما مشکل اصلی استان در رسیدن به توسعه پایدار را باید در روستاها و وضعیت روستاییان آن جستجو کرد.

هم اکنون اکثر روستاهای استان دارای جاده هستند و تحت پوشش شبکه ارتباطی و مخابراتی هستند و در حوزه بهداشت وضع چندان بدی ندارند اما علیرغم این تفاصیل هنوز زندگی روستایی توانایی تامین بسیاری از مفاهیم اساسی توسعه پایدار را ندارند.روستاهای ما در حوزه آب و آبیاری هنوز مشکلات جدی دارند.در حوزه مکانیزه شدن در سطح بسیار پایینی هستند،در خصوص نگهداری از مزارع، باغات، محصولات و دام هایشان با ایرادات اساسی روبرو هستند و در یک کلام روستاییان از بودن در روستا احساس رضایت و شادمانی ندارند و به همین دلیل است که با این میزان از مهاجرت از روستاها مواجه هستیم.

و اکنون دکتر زیبا کلام نه به عنوان یک کارشناس توسعه بلکه به عنوان یک عالم علم سیاست و آگاه بر علوم اجتماعی که به خوبی درد اصلی مناطق زلزله زده را تشخیص داده تلاش دارد تا مبالغ جمع آوری شده مردم را به جای خرید چادر و پتو و کانکس و چراغ خوراک پزی صرف این نماید که با ساخت روستایی نزدیک به معیارهای توسعه پایدار،کمک نماید تا سطح زندگی اهالی زلزله زده این روستا هم در بعد رفاهی(توسعه) و هم در بعد رضایتی(توسعه پایدار) بهبود یابد.

اما در این میان و به ویژه پس از مرگ سارینا دختر بچه زلزله زده متاسفانه شاهد بودیم افرادی که در میان آنها تنی چند از رجال سیاسی دولتی و پارلمانی قرار داشتند به نحو سوال برانگیزی و با هجمه به طرح دهکده امید مدعی شدند که آقای زیباکلام و همفکرانشان که جملگی از اساتید و نخبگان دانشگاهی منطقه هستند،مبلغ اهدایی مردم را صرف امر باطل میکنند و در تعیین نیازهای زلزله زدگان درست عمل نمیکنند. آقایان مخالف مدعی هستند که فرهنگسرا و سالن نمایش و سیستم آبیاری و سیستم دفع فاضلاب و… اکنون در زمره اولویت های این مردم نیستند و باید کمک هایی که نزد آقای زیباکلام امانت هستند صرف خرید پتو و کانکس شود.در پاسخ به ادعای این آقایان سه نکته را معروض میدارم.

اول:تدارک ملزوماتی مثل پتو و مادر و خوراک و پوشاک و اینگونه ملزومات وظیفه زیباکلام و خیابانی و علی دایی و امثالهم و مردم نیست.بلکه فراهم کردن این موارد وظیفه شماست که به عنوان نماینده مردم در مجلس یا کارمند دولت در فرمانداری ها و ستادهای بحران حضور دارید و بابت آن حقوق میگیرید.

دوم:آقایانی که وجود فرهنگسرا و سالن نمایش را در روستاها غیر ضروری میدانند و همین را دستاویز مخالفت با دهکده امید قرار دا ده اند با همین یک سخن بیگانگی خود را از مبحث توسعه و همچنین جامعه شناسی سیاسی نشان میدهند.چگونه میشود سخن از توسعه و بازگرداندن روحیه امید و زندگی به مردم زلزله زد اما در عین حال از توجه به نیازهای روحی مردم غافل بود؟کارکرد اصلی مکانهایی مانند فرهنگسرا و سالنهای نمایش و ..که در طرح رهکره امید مورد توجه قرار گرفته اند دقیقا همین است. جایی که مصیبت زدگان میتوانند با جمع شدن در آنجا در کنار  یکدیگر زودتر از آثار روحی و روانی بلیه عظیم زلزله رها شوند.

سوم:فرماندار سرپل گفته اند اجازه سیاسی کاری به آقای زیبا کلام نمیدهد.خدمت ایشان  باید یادآور شد که سالیان سال است که همه زندگی ما سیاسی شده و هر مسئولی که پروژه ای را کلنگ زنی یا افتتاح میکند سعی در بهره برداری از آن را دارد.لذا این ایراد و مشکل جدیدی نیست و حضرتعالی به عنوان نماینده دولت در شهرستان باید نگران مردم باشید نه درگیری و تبلیغات جناح ها.

نتیجه:
دهکده امید طرحی است که برای اولین بار قرار است اجرا شود. قطعا در طول اجرا و پس از بهره برداری مشکلات و ایراداتی پیش خواهد آمد. اما گامی است بزرگ و مهم در مسیر آبادانی،پیشرفت و توسعه در یکی از محروم ترین مناطق کشور. پروژه ای که میتواند تعریف سنتی توسعه در استان کرمانشاه را دچار تغییر کند.طرحی که اگر اجرایی شودخیلی زود به عنوان یک الگو در تمامی روستاهای منطقه و استان مد نظر مردم و سیاسیون قرار خواهد گرفت.دهکده امید یک فرصت است امیدواریم آقایان با مخالفت های نابخردانه این فرصت را از مردم دریغ نکنند.

احسان خلیلی ۱۴ بهمن ۱۳۹۶