پ 09 فروردین 1403 ساعت 15:45

امیر کبیر دولتمرد شایسته…/دکتر نورالدین یوسفی

امیر کبیر دولتمرد شایسته…/دکتر نورالدین یوسفی

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه:۲۰ دیماه سالروز شهادت میرزا تقی خان امیر کبیر در سال ۱۲۳۰ در حمام فین کاشان است.وی که در به قدرت رسیدن ناصرالدین شاه قاجار در سال ۱۲۶۴ نقش اساسی ایفا نمود مدت ۳۹ ماه صدارت پادشاهی او را برعهده داشت و در آن مدت منشاء خدمات ارزشمندی برای کشور گردید.در […]

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه:۲۰ دیماه سالروز شهادت میرزا تقی خان امیر کبیر در سال ۱۲۳۰ در حمام فین کاشان است.وی که در به قدرت رسیدن ناصرالدین شاه قاجار در سال ۱۲۶۴ نقش اساسی ایفا نمود مدت ۳۹ ماه صدارت پادشاهی او را برعهده داشت و در آن مدت منشاء خدمات ارزشمندی برای کشور گردید.در مورد امیر کبیر مطالب فراوانی نگاشته شده است و دراینجا به اختصار به برخی جنبه های زندگی وی اشاره می شود:

خانواده وی پیشه ور بودند و پدرش آشپز قائم مقام فراهانی بود. وی در خانه قائم مقام تربیت شد و توانست در جوانی سمت منشی گری قائم مقام را به دست آورد.او دو بار ازدواج نمود،همسر اولش دختر عمویش بود و پس از جدا شدن از وی با خواهر ناصرالدین شاه ازدواج نمود! امیر کبیر پیش از رسیدن به مقام صدارت و قبل از سلطنت ناصرالدین شاه در چند ماموریت مهم دولتی حضور داشت.پس از مرگ محمد شاه امیر کبیر با استقراض از یک تاجر تبریزی سپاهی را برای ناصرالدین شاه که در آن زمان ولیعهد بود فراهم نمود و پس از شش هفته به تهران رسید و با چیره شدن بر دسیسه های رقبای ناصرالدین شاه او را بر تخت نشاند و شاه نیز بلافاصله او را به مقام صدارت و امیر نظامی منصوب کرد. چنین مقامی قبل از امیر کبیر به کسی داده نشده بود.

فرمان ناصرالدین شاه:ما تمام امور ایران را به دست شما سپردیم و شما را مسوول هر خوب وبدی که اتفاق می‌افتد می‌دانیم. همین امروز شما را شخص اول ایران کردیم و به عدالت و حسن رفتار شما با مردم کمال اعتماد و وثوق داریم. به جز شما به هیچ‌کس دیگر چنین اعتقادی نداریم و به همین جهت این دستخط را نوشتیم.وی برای روابط با کشورهای خارجی اهمیت فراوان قائل بود و میرزا محمد علی خان شیرازی را به عنوان وزیر خارجه منصوب کرد و از کشورهای خارجی خواست مستقیما با وزارت خارجه در ارتباط باشند نه با صدر اعظم یا پادشاه!

امیر کبیر اقدامات زیادی در زمان صدارتش انجام داد که مهمترین آن ها عبارتند از:ایجاد دارالفنون – انتشار روزنامه – ترویج علوم و صنایع جدید – فرستادن دانشجویان ایرانی به خارج – ترویج ترجمه و انتشار کتب علمی – مبارزه با فساد و قانون گریزی (که چون مرضی مزمن در همه شئون زندگانی ایران رخنه کرده بود) – استخراج معادن – توسعه تجارت – مبارزه با نفوذ خارجی در ایران از طریق ندادن امتیاز به روسیه و انگلستان – سرو سامان دادن به امور مالی کشور و قطع مواجب افرادی که بدون انجام هیچ کاری مبالغ هنگفتی دریافت می کردند – تاسیس بیمارستان – ایجاد امنیت و استقرار دولت – سر و سامان دادن به ارتش – ایجاد کارخانه‌های مهمات و اسلحه سازی – بهبود امور قضایی – ایجاد چاپارخانه و …..

امیر کبیر شخصیتی قوی داشت، همیشه مصلحت عمومی کشور را بر سایر امور ترجیح می داد ، ضمن مشورت پذیری استقلال رای داشت ، درستکار بود، به قول سفیر بریتانیای کبیر پول پرست نبود و رشوه نمی گرفت که البته همین خصوصیت برایش گران تمام شد!، پیمان شکنی نمی کرد، مناعت طبع و عزت نفس والا داشت، چالوسی نمی کرد و از چاپلوسان متنفر بود چنانکه در روزنامه وقایع اتفاقیه اثری از تمجید و تجلیل وی یافت نمی شود!

امیر کبیر در توسعه کشور بسیار کوشید و از جهالت مردم بسیار نگران و ناراحت بود. نقل است که:درسال ۱۲۶۴ قمرى، امیر کبیر نخستین فرمان دولتی در ایران را براى واکسن زدن کودکان و نوجوانان صادر کرد. مدت کوتاهی پس از صدور فرمان آبله‌کوبى به وی خبردادند که مردم از روى ناآگاهى نمى‌خواهند واکسن بزنند چون تعدادی از فالگیرها و دعانویس‌ها در شهر شایعه کرده بودند که واکسن زدن باعث راه ‌یافتن جن به بدن و جنون مى‌شود. وقتی با خبر شد که پنج نفر به علت ابتلا به بیمارى آبله جان باخته‌اند، وی فورا دستور داد هر کسى که حاضر نشود آبله بکوبد باید پنج تومان به صندوق دولت جریمه بپردازد. تصورش این بود که به خاطر جریمه همه مردم آبله مى‌کوبند.

اما نفوذ سخن دعانویس‌ها و نادانى مردم بیش از اینها بود. تعدادی که پول کافى داشتند، پنج تومان را پرداختند و از آبله‌کوبى سرباز زدند و عده ای دیگر خود را مخفی می کردند. وقتی به امیر کبیر خبر دادند که دو کودک از آبله مرده اند به شدت متاسف شد و شروع به گریستن کرد، میرزا آقاخان چون گریه او را دید نزد وی رفت و گفت این ها در اثر جهل خودشان آبله کوبی نکرده اند، خوبیت ندارد در جلو مردم برای دو کودک رعیت چنین گریه کنی، امیر کبیر وی را شماتت کرد و گفت:تا زمانی که ما سرپرستی این مردم را بر عهده داریم مسئول مرگشان ما هستیم ! مسئول جهلشان نیز ما هستیم. اگر ما در هر روستا و کوچه و خیابانى مدرسه بسازیم و کتابخانه ایجاد کنیم، دعانویس‌ها بساطشان را جمع مى‌کنند. تمام ایرانى‌ها اولاد حقیقى من هستند و من از این مى‌گریم که چرا این مردم باید این قدر جاهل باشند که در اثر نکوبیدن آبله بمیرند!

عده ای تحمل دیدن اقدامات ملی و مفید امیر کبیر را نداشتند و رقبای داخلی وی با کمک نمایندگان انگلستان و روسیه در تهران علیه وی دسیسه کردند و با تهمت های ناروا ناصرالدین شاه را علیه امیر کبیر تحریک کردند که ابتدا شاه وی را از مقاماتش خلع کرد ، سپس تبعید نمود و با ناجوانمردانه ترین حالت توسط دژخیمانش او را به شهادت رساند. امیر کبیر در کربلا مدفون است.

روحش شاد و یادش گرامی باد!

7 پاسخ برای “امیر کبیر دولتمرد شایسته…/دکتر نورالدین یوسفی

  • سعدی فتاحی در تاریخ دی 22, 1396 گفت:

    با سلام جناب یوسفی آنچه را که ارایه فرمودیدمطالبی است مربوط به بیوگرافی سیاسی واجتماعی امیر ؛ بهتر آن بود که به دیگر زوایای شخصیت ایشان میپرداختیدوبقول” کتاب جامعه شناسی نخبه کشی ” جامعه ایرانی اکنون هم نمی تواند شخصیت های اینچنینی را برتابد زیراکه امیر هرگز حاضر به خدمت به هرکس وناکس نبود ودر هرشرایط مجال خدمت نداشت لذا تازمانیکه سیاست نان به نرخ روز خوردن حاکم باشد امیر کبیرها غریبند واگر اکنون هم زنده بود بازهم غریب بودمتشکرم

    • نورالدین یوسفی در تاریخ دی 24, 1396 گفت:

      سلام و احترام جناب فتاحی بزرگوار سپاس از توجه حضرتعالی. امیر کبیر شخصیت بزرگی است که همانند سایر اشخاص برجسته زندگی وی از ابعاد مختلف قابل بررسی می باشد و چنانکه مستحضر هستید مطالب فراوانی در مورد ایشان به رشته تحریر در آمده است ، در اینجا هدف یادی بود از این مرد بزرگ و بیان چند نکته در مورد وطن دوستی، استقلال طلبی، دسیسه ها و جهالتی که باعث ناکامی وی شد.

  • حبیب اله مستوفی در تاریخ دی 21, 1396 گفت:

    گه ملحد و گه دهری و کافر باشد،
    گه دشمن خلق و فتنه پرور باشد،
    باید بچشد عذاب تنهایی را،
    مردی که ز عصر خود فراتر باشد،
    مقتول فین مصلح تشنه اصلاح، سیاست مدار شیفته استقلال و زمامدار خیر خواه ملت بود به گفته دکتر پلاک اتریشی پول هایی که می خواستند به او بدهند و او نمی گرفت خرج کشتنش شد
    سیزده روز پس از کشتن او دارالفنون طی مراسمی افتتاح شد
    با سپاس از این یادکرد بایسته و شایسته

    • نورالدین یوسفی در تاریخ دی 21, 1396 گفت:

      سلام و احترام به شما استاد فرهیخته جناب آقای مستوفی و تمامی خوانندگان ارجمند سلام پاوه افتخار شاگردی حضرتعالی برای بنده در دبیرستان تا ابد باقی است! درود بر معلمان دلسوز و انسان های شرافتمند که زندگی خویش را صرف محو جهالت می کنند. قطعا صداقت، شرافت، نوع دوستی و ظلم ستیزی ویژگی هایی هستند که برای آنها بهای سنگین باید پرداخت.

  • ناشناس در تاریخ دی 21, 1396 گفت:

    چگونه امیر کبیر درسال ۱۲۳۰ به قتل میرسد و ۳۴ سال بعد در سال ۱۲۶۴ دربه قدرت رسیدن ناصر الدین شاه نقش ایفا می کند؟

    • نورالدین یوسفی در تاریخ دی 21, 1396 گفت:

      سلام بر شما ۱۲۳۰ تاریخ شمسی و ۱۲۶۴ قمری است. سپاس از توجه شما!

  • معین در تاریخ دی 21, 1396 گفت:

    ?اگر من دزدی میکردم تا آخر دزدی میکردند و کشور میشد دزدخانه همه هم دنبال دزد میگشتیم چون همه دزد بودیم هیچ دزدی را محکوم نمیکردیم (امیر کبیر) i