پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه:زلزله ازجمله پدیده های طبیعی است کە وقوع آن در بیشتر نقاط زمین دور از انتظار نیست.برهمین اساس کشور ایران ازجمله مناطقی است که در معرض زلزله های مهیب و ویرانگر قرار دارد.این کشور در طی قرن گذشته بیش از ۱۷زلزله بالای هفت ریشتر را تجربه نموده است که آخرین آنها زلزله مهیب کرمانشاه می باشد.این زلزله که براثر آزاد شدن انرژی ناشی از گسلهای منطقه و حرکت صفحه عربستان بطرف ایران بود در نوع خود از زلزله های ویرانگر یک قرن اخیر در مناطق کوردنشین می باشد؛که متاسفانه بر اثر آن تعداد زیادی از هموطنان عزیزمان درشهرستانهای سرپل ذهاب،قصرشیرین و ثلاث باباجانی جان خود را از دست دادند و تعداد بسیار زیادتری دچار مصدومیت شدید گردیدند.

این زلزله علاوه برخسارات جانی،صدمات مادی گسترده ای هم برجا گذاشت؛که بی گمان تاثیرات روحی و روانی آن تا سالها در حافظه ی بازماندگان این فاجعه باقی خواهد ماند.وقوع زلزله مهیب کرمانشاه هرچند خسارات فراوانی برجای گذاشت اما همزمان موجب رخداد افتخارآفرینی در تمامی مناطق کوردنشین ایران گردید.بعداز وقوع زلزله و اطلاع هموطنان از محل وقوع آن،موجی از اراده و همت در راستای کمکهای مادی و معنوی تمامی ایران و خصوصا مناطق کوردنشین را فرا گرفت که پیش قراول و سازمان دهنده اصلی آن انجمنهای مردم نهاد کوردستان بودند که از اولین روز بعداز وقوع زلزله با اعلام فراخوان و طلب استمداد ازمردم شریف کوردستان،حماسه ای از شور وشعور را در تمامی مناطق کوردنشین به نمایش گذاشتند.

دراین میان کوردستان همیشه زنده حال وهوای دیگری داشت.اتحادیه انجمنهای مردمی مریوان که ازمجموعه ای ازانجمنهای فرهنگی،زیست محیطی،علمی،ادبی وهنری تشکیل شده است با سازماندهی درخور توجهی،مقادیر عظیمی ازکمکهای غیرنقدی و نقدی مردم فهیم مریوان و هورامان را در مدت چهار روز بی وقفه و تا پاسی از شب دریافت،تفکیک،بسته بندی و در قالب کاروانهای منظم به کمپهای برپاشده ی هدف در مناطق زلزله زده ارسال نمودند.

نکته برجسته و قابل تامل در این رخداد مردمی،اعتماد صددرصدی مردم به انجمنهای مردمی مریوان بود که با تمام وجود کمکهای نقدی و غیرنقدی خود را باوجود سازمان های شناخته شده،به آنها می سپردند.این تعامل شعف آور،پیام بسیار رسایی است که ناشی از عملکرد صادقانه و هویت خواه این انجمنهاست که با وجود تمامی ناملایمات وکاستیها همواره مورد اطمینان و تکیه گاه مردم در حوادثی اینچنینی می باشند.زلزله کرمانشاه پیام برادری و همبستگی تمامی مردم کوردستان،سوای زبان و دین ومذهب را به منصه ی ظهور گذاشت و اگر کمکهای مردمی نمی بود بروز فاجعه ی انسانی در روزهای نخست بە اعتراف مردم آن سامان دور از انتظار نبود.

زلزله کرمانشاه و حوادث قابل تکرار دیگر زنگ خطری است که می بایستی مسئولان امر در حوادث غیر مترقبه را به خود آورد که سامان دهی و مدیریت بحران با وجود پتانسیل بالای حوادث طبیعی در ایران،از نظم و انسجام برخوردار نبوده و در هرحادثه ای،شیرازه ی امور حداقل در چند روز اول هر بحران از دست مسئولان خارج شده و زمینه و شرایط سوءاستفاده گروه های فرصت طلب را فراهم می سازد.زلزله کرمانشاه که از مهیب ترین زلزله های سی سال اخیر بشمار می رود مبین نکات قابل تاملی است که هم مردم وهم مسئولان می بایستی بطور جدی به ان توجه نمایند:

۱:بخش اعظم مساحت ایران در معرض پدیده زلزله می باشد لذا توجه به مقوله ی زمین شناختی و پراکندگی کمربندها وگسلهای لرزه خیز و همچنین توجه جدی به توصیه های مهندسی در ساخت سازه های مسکونی و خصوصا سازه های عمومی ایمن در مقابل زلزله،از مهمترین وظایف قلمداد می گردد و اگرهمچون گذشته با فروکش کردن تبعات زلزله مجددا از توجه به موارد مذکور،چشم پوشی صورت گیرد؛چرخه معیوب”فاجعه وتاثر”همچنان بر زندگانی مردم سایه خواهد افکند.

۲:با توجه به اینکه ایران کشوری با پتانسیل بالای بلایای طبیعی است لذا بسیارضروری می نماید که ستاد حوادث غیرمترقبه از حالت ستادی زیر نظر وزارت کشور خارج شده و بعنوان سازمانی مستقل با بودجه ای مکفی زیر نظر ریاست جمهوری به فعالیت خود ادامه دهد.

۳:سازمانهای حمایتی و امداد رسان تا حدود زیادی اعتماد عمومی را نسبت به خود ازدست داده اند و این مسئله خسارت بزرگی به روند امداد رسانی در شرایط بحران می باشد لذا ضروری می نماید که این سازمانها خود را از قید و بندهای مختلف که زمینه اعتماد گریزی مردم را فراهم نموده اند رها سازند.

۴:درفاجعه زلزله کرماشان نقش اثرگذار انجمنهای مردم نهاد و مدنی در امداد و کمک رسانی به آسیب دیده گان همگان را به تحسین و تمجید این نهادها واداشت؛انجمنهایی که تجربه ی چندانی در مدیریت بحران نداشتند اما به دلیل خلوص نیت و عشق به همنوعان در کمترین بازه ی زمانی و با وجود فاصله جغرافیایی نسبت به کانون بحران از بروز فاجعه ای انسانی جلوگیری نمودند؛ لذامقتضی می نماید که مسئولان امر با جدیت تمام ضمن برطرف نمودن موانع فعالیت آنها،قدردان زحمات بی شائبه ی آنها باشند.بی شک حماسه یاری رسانی انجمنهای مدنی کوردستان به زلزله زده گان کرمانشاه،زمینه ی همکاری و گسترش حوزه فعالیت این انجمنها را درقالب اتحادیه ای مدنی با گستره ی جغرافیایی کوردستان ایران فراهم می نماید.

نویسنده:محمود مبارکشاهی
دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی و ژئوپولیتیک