پ 09 فروردین 1403 ساعت 23:06

آموزشهای شغلی و حرفه ایی حلقه مفقوده نظام آموزشی/مسعود حیدری زاده

آموزشهای شغلی و حرفه ایی حلقه مفقوده نظام آموزشی/مسعود حیدری زاده

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه:نظام آموزشی تاثیر انکار ناپذیری بر شکوفایی و توسعه یافتگی هر کشور دارد. هرچند نقد و ارزیابی نظام آموزشی مبحثی تخصصی است و در یک نوشتار عمومی نمی گنجد اما عمومی کردن آن به دلیل سوالات،چالشها و مشکلاتی که امروزه افکار عمومی در این زمینه با آن گریبانگیر است ضروری به نظر […]

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه:نظام آموزشی تاثیر انکار ناپذیری بر شکوفایی و توسعه یافتگی هر کشور دارد. هرچند نقد و ارزیابی نظام آموزشی مبحثی تخصصی است و در یک نوشتار عمومی نمی گنجد اما عمومی کردن آن به دلیل سوالات،چالشها و مشکلاتی که امروزه افکار عمومی در این زمینه با آن گریبانگیر است ضروری به نظر می رسد. نظام آموزشی آینده سازان مملکت را تربیت کرده و پرورش می دهد.راه حل مشکلات اجتماعی،فرهنگی و اقتصادی را در اصلاح نظام آموزشی باید جستجو کرد.

در یک نگاه هر نظام آموزشی از زیر بخشهای نظام آموزشی عمومی،نظام آموزشی شغلی و حرفه ایی،و نظام آموزشی دانشگاهی و عالی تشکیل شده است.هرکدام از این زیر بخشها ویژگیهای خاص خود را داشته و زمان و نحوه ارائه آنها متمایز و متفاوت است.هر فرد به یک سری مهارتهای عمومی در زندگی شخصی و اجتماعی نیاز دارد تا در جامعه به شهروندی  مسئول تبدیل شود.  مهارتهای رفتاری چون مسئولیت پذیری، اعتماد به نفس، وظیفه شناسی، روابط عمومی،همکاری و تعامل با دیگران،تلاش،کوشش و … را باید نظام آموزش عمومی در فرد نهادینه کند.

 

هر فرد با توجه  استعدادها،علایق و تواناییهایش به شغل و حرفه ایی نیاز دارد که در آن خلاقیت و توانمندیش را به کار گرفته و نقشی در جامعه بر عهده داشته و درآمدی کسب نماید.نظام آموزش شغلی و حرفه ای باید بتواند با آموزش حرفه ها و مهارتهای شغلی به طور مدون و نظام مند این بخش از نیازهای آموزشی افراد جامعه را تامین نماید.

 

در انتها نظام آموزش دانشگاهی را داریم،افرادی که مهارتهای عمومی و شغلی را کسب کرده اند در راستای افزایش  دانش در زمینه مهارتهای شغلی و یا بر اساس علایق و انگیزه های شخصی یک دانش  تخصصی را  پیگیری و ادامه می دهند.

 

به نظر می رسد در بسیاری از کشورهای جهان امروزه نظام آموزشی عمومی و شغلی رایگان، اجباری و همراه با تشوبق و حمایتهای گسترده است. در کشورهای توسعه یافته تمام اهتمام و تمرکز و سرمایه گذاری و بهترین استعدادها و تسهیلات متوجه نظام آموزش عمومی و شغلی است. بهترین خلاقیتها و ابتکارات را در زمینه ارتقاء کیفی و کمی این دو بخش کلیدی و حساس به کار می­ گیرند زبرا هزینه در این بخش ها بهترین سرمایه گذاری برای تضمین توسعه یافتگی است. توسعه یافتگی هر کشور به خوبی در پویایی و موثر بودن بودن نظام آموزش عمومی و شغلی نمایان است.اهتمام و سرمایه گذاری در این دو بخش کلیدی باید در برنامه های کلان کشوری قرار گیرد. موفقیت در این دو عرصه حیاتی بسیاری از هزینه های اجباری برای جبران نابهنجاری های اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و درمانی را به شدت کاهش می دهد.

 

در نظام آموزشی کشور جایگاه آموزش شغلی بسیار مبهم،بدون برنامه و با متولیانی پراکنده و غیر متمرکز می­ باشد. نظام آموزش شغلی به نظر می­ رسد باید به موازات نظام آموزش عمومی  و به صورت فراگیر و مدون ارائه گردد. آموزش و پرورش فعلی ما نمی تواند هم مسئولیت آموزش عمومی و هم مسئولیت آموزش شغلی را بر عهده داشته باشد. نظام آموزش شغلی و حرفه ایی باید بسته های آموزش شغلی را به صورت مدون تدوین،تکمیل و به صورت مستقل و تقریبا اجباری با تشویق و حمایت برای همه اجرا نماید.

 

آموزش عمومی و آموزش شغلی همانند بسیاری از کشورها باید پیش از شروع آموزش دانشگاهی به پایان رسیده باشد. یعنی قبل از ورود به دانشگاه باید شغل فرد مشخص و معین گردد تا آموزشهای دانشگاهی معنی دار، با هدف و با انگیزه باشد.

 

به استناد آمار رسمی رشد آموزش عالی و دانشگاهی ما بدون برنامه بوده و متناسب با آموزش عمومی و شغلی جامعه نیست. هزینه و سرمایه گذاری و اهتمام به توسعه کمی و بدون کیفیت دانشگاهها  باید و ضروری است که به آموزش عمومی و شغلی جامعه برگردد.تا شاهد بسیاری از مشکلات امروز جامعه نباشیم. گردش مالی و سرمایه بسیاری از موسسات آموزش عالی و موسسات در گیر در آماده سازی ورود به مدارس خاص،دانشگاهها  و کنکور در تمامی سطوح اگر به آموزش شغلی و مهارتهای شغلی و عمومی سوق داده شود اقتصاد و فرهنگ کشور متحول خواهد شد.

 

ایده اصلی این نوشتار برداشتن مسئولیت آموزش حرفه ایی و شغلی در قالب دبیرستان های کار و دانش و هنرستانهای فنی و حرفه ایی از وزارت آموزش و پرورش و سپردن آن به سایر سازمانهای آموزش حرفه ایی می باشد. تا آموزش و پرورش بصورت تخصصی به آموزش عمومی و مهارتهای زندگی و و پرورش و تحویل افرادی مسئولیت پذیر،پر تلاش،وظیفه شناس،توانمند و با شخصیت و اخلاق مدار متمرکز شود.

 

ایده دیگر  اینکه  تمرکز و اهتمام جدی و اختصاص بودجه به آموزش عمومی و شغلی سرمایه گذاری بسیار سود بخشی است که نتایج آن  در کوتاه مدت در ارتقای فرهنگی و اقتصادی جامعه خود را نشان می دهد. نظام آموزش شغلی مستقل و اجباری به موازات آموزش عمومی ایده دیگر این نوشتار است. فرم کامل این نوشتار ان شاء ا… در قالب یک مقاله علمی پژوهشی  در یک مجله تخصصی ارائه  خواهد گردید.

مسعود حیدری زاده دکتری تخصصی زیست شناسی- دانشگاه کردستان