پ 09 فروردین 1403 ساعت 13:01

زخم سد و جاده‌ بر تن اورامان/عرفان حسینی

زخم سد و جاده‌ بر تن اورامان/عرفان حسینی

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه:اورامان را اگر از تعریفی شرق شناسانه به قلم بیاوریم،سرزمینی است کوهستانی،با مردمانی سخت‌کوش،خودکفا،زبان،فرهنگ و آداب‌ورسوم منحصربه‌فرد و دست‌نخورده که با وجود ورود ابزارهای مدرن و برقراری ارتباط آسان با دنیای خارج از خود توانسته است این ویژگی را حفظ نماید. فعالین فرهنگی نیز بر اساس همین مؤلفه‌ها در حال ثبت […]

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه:اورامان را اگر از تعریفی شرق شناسانه به قلم بیاوریم،سرزمینی است کوهستانی،با مردمانی سخت‌کوش،خودکفا،زبان،فرهنگ و آداب‌ورسوم منحصربه‌فرد و دست‌نخورده که با وجود ورود ابزارهای مدرن و برقراری ارتباط آسان با دنیای خارج از خود توانسته است این ویژگی را حفظ نماید. فعالین فرهنگی نیز بر اساس همین مؤلفه‌ها در حال ثبت جهانی این منطقه به‌عنوان میراث مشترک بشری هستند. فارغ از تمام ملاک‌ها و استانداردهای موردنیاز این اقدام در یونسکو،وضعیت طبیعی و درواقع اکو توریستی اورامان در کنار فرهنگ و سنن کهن آن،از اصلی‌ترین عناصری است که آن را به‌عنوان نامزد این عنوان انتخاب نموده است.

عرفان-حسینی

در دنیای کنونی با گذر از عصر مدرن به نظر می‌رسد جهان در حال شکل‌دهی به هیئت دهکده‌ای خود است و در این میان آنچه قرار است بماند، باید در این دهکده کالایی برای عرضه داشته باشد و با این وضعیت توسعه و ترقی صنعت و تکنولوژی در خاورمیانه و کشور ایران، اورامان می‌تواند با حفظ چهره کهن و اساطیری، خود را در وضعیت کنونی برجسته سازد.

اورامان در بوته‌ تکرار تجربه‌ ویرانگر غرب

در دو دهه گذشته صنعت سدسازی باهدف توسعه صنعتی و اقتصادی! و تکرار تجربه ویرانگر فاوستی غرب (دیدگاهی که تحقق مدرنیته را در توسعه صنعتی و توسعه صنعتی را در انهدام سنت و طبیعت می‌دید) از مدرنیته، اورامان به مجموعه دریاچه‌های مصنوعی تبدیل‌شده است که میراث چند هزارساله این منطقه را دچار تهدید جدی کرده است روستاهای قدیمی و نادر همچون هجیج که شهرت ملی و جهانی دارد از بین رفته است و به نظر می‌رسد این برنامه‌ها تمامی ندارند.

در حاشیه سدها هم فارغ از تمام خسارات غیرقابل‌جبران زیست‌محیطی ازجمله مدفون شدن بخش وسیعی از باغات و مراتع و درختان جنگلی،رانش زمین،تخریب بافت خاک و پوشش گیاهی، از بین رفتن میراث‌های ۴۰ و ۷۰ هزارساله که اخیراً کاوش شد و بخشی از آن زیر میلیون‌ها مترمکعب آب مدفون شد،احداث جاده دسترسی هم مزید بر علت شده است.

تخریب زیستگاه‌ و اکوسیستم حساس اورامان درنتیجه‌ ساخت سد داریان و احداث جاده‌های غیر ضروری

احداث جاده در اطراف حریم سدهای ساخته‌شده بخصوص سد داریان موجب تخریب و از بین رفتن زیستگاه‌ها و اکوسیستم‌های حساس شده و لطمات جبران‌ناپذیری بر پیکره محیط‌ زیست منطقه وارد نموده است که جاده “هه­ واس ئاوا به روار ” نمونه این جاده‌های غیرضروری است که به نظر می‌رسد از چندین جهت موجب ضرر و زیان جبران‌ناپذیر به منطقه اورامان خواهد شد

1-مردم روستاهای روار و هه‌ واس ­ئاوا در طی سالیان گذشته جاده ارتباطی باهم نداشته ­اند و مراجعت مردم این روستاها و اطرافشان به شهر سروآباد و مریوان از دو مسیر متفاوت صورت گرفته است و نیاز و خواست واقعی مردم منطقه قطعا احداث این جاده نیست. روستای هه­باس­ئاوا نیاز به احداث پل دارد که در حال تکمیل است تا به شهر اورامان متصل شود و روستای روار هم نیاز به تعمیر و بهسازی یک جاده ۲ کیلومتری برای دسترسی به روستای دل و از آنجا به سروآباد دارد که متأسفانه تنها راه دسترسی روار غیرقابل‌توصیف است و توجیه طرح بر اساس خواست مردم این روستاها بی‌مورد و غیرواقعی است.

2-مسیر فوق در منطقه حفاظت‌شده کوسالان واقع‌شده است. “مناطق تحت حفاظت، مناطقی نمونه از زیستگاه‌های منحصربه‌فرد برای حمایت از جمعیت‌ها و گونه‌های حیات‌وحش و حفظ و حراست از سیماهای زمین‌شناسی، بوم‌شناسی، فرهنگی، تاریخی، هستند که به دلیل عوامل محدودکننده مختلف چون: توسعه، کمبود زمین، کمبود بودجه، وسعت اندکی از سرزمین را به خود اختصاص داده‌اند و به‌صورت جزایری در اقیانوس مناطق انسان زا تبدیل‌شده‌اند که برای حفظ ارزش زیستگاهی و ژنتیکی “حفاظت‌شده” اعلام می‌شوند” و نباید هیچ‌گونه دخل و تصرفی در آن‌ها صورت گیرد.سد داریان

پس بنا بر تعریف فوق آیا لازم است برای تردد حداکثر ۲۰۰ نفر هزینه‌ای حدود ۱۰ الی ۱۵ میلیارد تومان صرف شود و با بیل مکانیکی و بولدوزر به جان این منطقه بکر افتاد و توجیه آن را هم خواست مردم این دو روستا اعلام کرد؟! درحالی‌که جاده سنندج مریوان که به قتلگاه تبدیل‌شده است علی‌رغم خواست مردم این دو شهرستان و مردم استان باگذشت بیش از بیست سال هم چنان قربانی می‌گیرد و معلوم نیست چند سال دیگر هم مردم باید به عزای عزیزانشان بنشینند تا به اتمام برسد.

3-احداث این جاده موجب قطع ارتباط دو زیستگاه جانوری کوسالان و شاهو در این منطقه خواهد شد که جزو معدود مسیرهای تردد حیوانات وحشی و رسیدن آن‌ها به آب سیروان بوده است که با کشیده شدن جاده، مسیر دسترسی قطع خواهد شد.

4-اتصال جاده هه­ واس ­ئاوا – روار از سوی دیگر موجب دسترسی آزاد شکارچیان به منطقه حفاظت‌شده کوسالان خواهد شد که در این مسیر به علت کم تردد بودن و دسترسی به زیستگاه حیوانات وحشی موجب تهدید حیات جانوری در این منطقه خواهد شد.

5-مسیر یادشده پوشیده از درختان قدیمی بلوط و ون است که صدها سال است بکر مانده است و اینک باوجود احداث این جاده غیرضروری، این پوشش طبیعی نیز نابود خواهد شد درختانی که نفس زنده این کره خاکی هستند و برای حفظ و نگهداری هر اصله از این درختان نیاز به میلیون‌ها تومان هزینه خواهد بود اما اینک با اشاره یک بیل مکانیکی عمرش به پایان می‌رسد.

6-برفرض محال، هدف از کشیدن این جاده خواست اهالی این دو روستا بوده است درحالی‌که می‌توان با هزینه‌ای بسیار کمتر از بودجه فوق، از قایق استفاده کرد و اهالی را هر وقت و هر زمان و بدون وقفه جابجا نمود و به طبیعت هم آسیبی نرساند.

7-بنا بر گفته مجریان سد، بیش از ۱۳۰۰ میلیارد تومان هزینه سد داریان و نابودگری‌هایش بوده است! درحالی‌که علاوه بر کانی بل، هیچ هزینه دیگری برای عملیات آبخیزداری در حریم سدها، ایجاد مسیرهایی برای عبور و مرور حیوانات وحشی، پایگاه‌های محیط‌بانی و… صرف نشده است و معلوم نیست ادارات محیط‌زیست و منابع طبیعی کرمانشاه و کوردستان در این میان چه نقشی داشته و دارند؟!

اورامان با کوسالان و تخت و شاهو و دالانی و سیروان هویت یافته است که متأسفانه اینک با دریاچه مصنوعی و خطوط راه‌ها و تونل‌ها جز کالبدی بی‌روح از آن باقی نخواهد ماند، میراثی نخواهد ماند تا ثبت جهانی شود.

این مطلب در شماره هشتم ماهنامه چیا (خرداد ۱۳۹۵)، چاپ شده است

10 پاسخ برای “زخم سد و جاده‌ بر تن اورامان/عرفان حسینی

  • کریمی در تاریخ خرداد 30, 1395 گفت:

    متاسفانه ما ایرانیها عادت داریم همیشه علی رغم میل درونی بحث ها مون رو به حاشیه ببریم و واقعیات زندگی رو انکار کنیم من خودم سابقه حدود 20 سال کار در سدهای مختلف را داشته ام سدها سرمایه های عظیمی هستن درسته اما متاسفانه باعث ازبین رفتن طبیعت بکر و حیات وحش میشن درهر صورت من با نویسنده کاملا موافقم .

  • ناشناس در تاریخ خرداد 28, 1395 گفت:

    جناب اقای عرفان حسینی بله همین 200 نفر ادم سالیان سال است با مرارت ومشقت فراوان از نعمت جاده محروم خوب بوده اند وانها هم مثل مردم سنندج ومریوان حق حیات دارند چرا شما مصر هستید قتلگاه سنندج مریوان مرمت شود ولی 200 نفر دیگر در گوشه ای دیگر همچنان از جاده محروم باشند؟!! شما فقط دارید احسسات مردم را تحریک میکنید ودست اوردهای سد داریان را هیچ میپندارید بدونه حتی یک امار وتنها بر پایه احساسات!!!! سد اگر حتی یک خاصیت نداشته باشد میلیاردها تومان پول به خانوادهای این منطقه تزریق کرد وچندین سال بسیاری از مردم این منطقه را از فلاکت وبدبختی در اورد حداقل از این منظر احترامی برای سد قایل باشید ونمکدان نشکنید

  • ناشناس در تاریخ خرداد 26, 1395 گفت:

    با سلام به نظر من دولت اگه از لحاظ تروریستی امکانات فراهم میکردن درامدش بیشتر از سد سازی بیشتر به نفع مملکت و منطقه بود

    • بهراد در تاریخ خرداد 27, 1395 گفت:

      مجیدجان اون توریسته توریست

  • بل در تاریخ خرداد 26, 1395 گفت:

    با سپاس از آقای حسینی و سایت محیط زیستی سلام پاوه
    متخصصان و نخبگان ایالات متحده آمریکا به عنوان پیشگامان سدسازی به این نتیجه رسیده اند که نه تنها سدسازی را متوقف کنند، بلکه در سالیان گذشته مبادرت به تخریب حساب شده تعدادی از سدهای خود برای احیای محیط زیست کرده اند
    طبق آمار آمریکا از ابتدا تاکنون به تعداد ۹۲۶۵ سد ساخته است و تاکنون بالغ بر ۶۰۰ سد را بنا به دلایل محیط زیستی تخریب کرده است
    آیا ما از تجارب کشورهای پیشرو در زمینه سدسازی استفاده می کنیم؟ یا به آزمون و خطا روی می آوریم و همچنان سد می سازیم؟

  • شهروند در تاریخ خرداد 26, 1395 گفت:

    دوست عزیز نباید به این سادگی اهمیت یک پروژه بزرگ را هیچ و پوچ تصور کرد. طبیعی است هر پروژه ای ولو ساخت یک خانه هم به نوبه خود محیط زیست را هدف قرار میدهد و از طرفی به بهانه حفظ محیط زیست نمی توان از انجام پروژه هایی مانند سد سازی یا احداث شهر یا فرودگاه یا جاده یابیمارستان یا مدرسه یا ورزشگاه چشم پوشید اهمیت یک سد را باید در سطح استانی یا کشوری در نظر گرفت این سد می تواند آب کشاورزی چند استان را تامین کند توربین های برق را بکار اندازد و در توسعه گردشگری منطقه موثر باشد. در ضمن هورامان کجا منطقه ای مستقل و خودکفا است . خودکفایی مال زمانی بود که کل منطقه پنج هزار نفر جمعیت نداشت. اگر 24 ساعت جاده کرمانشاه را ببندند آنگاه خواهید دید که چقدر خودکفایید. شما چند درصد از برنج یا گندم یا میوه و سبزیجات مصرفی خودرا تولید میکنید ؟ شما چقدر توان تهیه پوشاک و کفش منطقه را دارید؟ آیا اگر 24 ساعت جاده پاوه را ببندند میدانید چند نفر بیمار در منطقه جانشان با خطر مواجه میشود؟ آیا شما انرژی گاز و برق و بنزین و نفت خویش را چگونه تهیه میکنید؟ آیا فکر میکنید اگر منطقه در دست گروههای مسلح کرد بود (مانند شمال عراق) انجام کوچکترین پروژه ای در منطقه مقدور بود؟ برای اطلاع شما باید گفت اکنون کشور عراق تنها سه زیر ساخت عمده دارد شامل سدهای دوکان و دربندیخان و موصل که دو تای آن در کردستان واقع است و هرسه در زمان نوری سعید نخست وزیر توانای دوران سلطنتی عراق احداث شده اند.واز ان زمان تاکنون در این کشور کاری انجام نشده است پس قدر کارهایی که برای منطقه انجام میشود باید دانسته شود.

    • ناشناس در تاریخ خرداد 26, 1395 گفت:

      دوست طلبکار من قدر دانیم ولی آنچه نویسنده محترم ذکر کرده است از سدی که آبش معلوم نیست به کجا می رود و در مقابل برق تولدی ناچیز آن ارزش اکولوژیک غیر قابل حسابی دارد. باید نگاه جهان نگر داشت تا ضربه ای که هرسد به جهان و حیات بشر وارد می سازد دید. نباید به طراحی خالق هستی ایراد گرفت و با سد سازی این طراحی را نعوذا بالله اصلاح کرد.. البته نویسنده محترم هم دیر اقدام کرده است.

      • شهروند در تاریخ خرداد 27, 1395 گفت:

        دوست ناسپاس
        آیا شما میدانی که برنج و گندم و میوه و سبزیجات و بنزین و نفت و گاز و برق و پوشاک و سایر لوازم زندگی ات از کجا تامین میشود؟ تا بدانی آب رودخانه ات به کجا میرود؟

      • یک رهگذر در تاریخ خرداد 27, 1395 گفت:

        برق تولیدی ناچیز :/
        دوست من لطفا در مسائلی که خبره نیستید اظهار نظر نفرمایید میزان برق تولید از سد داریان 250 مگاولت آمپر می باشد که درمقایسه با نیروگاه های ابی بسیار خوب می باشد.
        لطفا به لینک زیر که میزان تولید نیروگاه های ایران می باشد مراجعه نمایید تا اطلاعات بیشتری کسب کنید.
        (برای مثال نیروگاه هسته ای اب سنگین اراک با ان همه مخارج که برایش انجام شد تنها ظرفیت تولید 40 مگاوات یا مگاولت آمپر را دارد)

      • یک رهگذر در تاریخ خرداد 27, 1395 گفت:

        https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86

        لینک مربوط به میزان تولید نیروگاه های ایران
        با نگاهی به این لیست می توان به راحتی اهمیت نیروگاه ابی پاوه رود (نیروگاه سد داریان) با میران 250مگاوات را به راحتی فهمید

پاسخ دادن به یک رهگذر لغو پاسخ