ج 10 فروردین 1403 ساعت 16:56

آتشی سوار بر باد در راه زاگرس / صفر ولدبیگی

آتشی سوار بر باد در راه زاگرس / صفر ولدبیگی

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه : زمستان و بهار پرباران هرچقدر که به دشت نشاط داده، زاگرس را بیمناک تابستان و آتش‌سوزی‌های آن نگه‌داشته است، آتش سوار بر باد در راه بلوطستان است، آیا معرکه‌ای دیگر به پا می‌شود؟ آتش و باد معرکه به پا می‌کنند چنگیز آتش ، سوار بر باد، شبیخون زده و […]

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه : زمستان و بهار پرباران هرچقدر که به دشت نشاط داده، زاگرس را بیمناک تابستان و آتش‌سوزی‌های آن نگه‌داشته است، آتش سوار بر باد در راه بلوطستان است، آیا معرکه‌ای دیگر به پا می‌شود؟صفر ولدبیگی

آتش و باد معرکه به پا می‌کنند

چنگیز آتش ، سوار بر باد، شبیخون زده و درختان تنومند چاره‌ای جز تسلیم نداشته‌اند تا او همه را بی‌رحمانه از دم تیغ آتش بگذراند. درختان تنومندی که تا چند روز پیش ، وسعت سایه‌شان آماده بود تا جای خستگی رهگذری باشد و دست دعای شاخه‌هایشان به طلب باران به آسمان بلند بود و حالا پای در شعله‌ها دست هوار به آسمان برداشته‌اند.

جنگلهای اورامانات و بیم آتش سوزریهای گاه و بیگاه

اورامانات علی رغم دارا بودن ظرفیت‌های منحصر به فرد در زمینه اراضی جنگلی و مرتعی با مخاطرات جدی مواجه است، مخاطراتی که می تواند عرصه های طبیعی را به دشت‌های بدون آب و علف تبدیل کند.

وقوع آتش سوزیهای گاه و بیگاه در عرصه‌های جنگلی و مرتعی، چرای بی‌رویه دامهای ایلات عشایری بعنوان مهمانان ناخوانده و نامیمون، تعرض به عرصه های طبیعی و تغییر کاربری‌ها، خسارات خشکسالی و ریزگردها، اجرای پروژه های عمرانی غیرکارشناسی و احداث جاده های بدون متولی و بی رویه و غیره ضروری، اجرای طرح های مرغداری و دامداری متروکه و ناتمام، تسهیل عبور و مرور خودروها به مراتع و دسترسی به جنگلها … هر کدام زخمی را بر تن طبیعت زیبا زده‌اند تا بر اثر این فرسایشهای مختلف قلب این اکوسیستم را هر روز ضعیف‌تر کند.

حال با توجه به نزدیک شدن فصل گرما و اوج گیری حریق در جنگل های زاگرس متولیان دولتی (منابع طبیعی و فرمانداری و …) چه برنامه ای دارند؟

سال گذشته هزاران هکتار از جنگلهای کرمانشاه و کردستان در آتش دود شد در این رابطه طرح مدیریت پیشگیری و اطفای حریق جنگل ها و مراتع کارنامه ای شرم آور داشته اند. با اشاره به اینکه سالانه حدود دو میلیون هکتار از سطح جنگل های جهان دچار حریق می شوند، در کشور ما به ‌طور میانگین سالانه ۱۷ هزار هکتار از جنگل های طعمه حریق می شوند.

کمبود نیروهای حفاظتی جنگل و مراتع برای حفاظت از جنگلها مهمترین مشکل منابع طبیعی است و در نهایت از بین رفتن جنگلها آثار این مشکل است. در کشورهای همسایه مانند ترکیه به ازای هر هزار هکتار یک نفر نیروی حفاظتی جنگل وجود دارد در حالیکه در کشور ما به ازای هر ۱۳ هزار هکتار یک نفر و در سطح استان به ازای هر 35 هزار هکتار یک نفر نیروی حفاظتی وجود دارد.

۹۸ درصد از آتش سوزی ها عمدی است. بیشترین آتش سوزی استان مربوط به شهرستان اورامانات است.

 نقاط بحرانی مستعد آتش سوزی در اورامانات بیشتر ین نقطه بحرانی استان را تشکیل می دهند.کمبود نیرو و امکانات در بحث اطفاء حریق را از جمله مشکلات سازمان منابع طبیعی در اورامانات است بنا بر قانون تمام نیروهای مدیریتی کشوری، لشکری و … موظف شده اند با امکاناتی که در اختیار دارند به امر اطفاء حریق در جنگل ها و مراتع کمک کنند.

لزوم اجرای برنامه های فرهنگی برای حفاظت از جنگلها

ضرورت همکاری همه دستگاه های اجرایی استان در بحث حفاظت از جنگل ها و مراتع استان مورد تاکید است. بر اساس مطالعات کشورهای غربی ارزش اکولوژیکی یک درخت بلوط حدود ۲۰۰ هزار دلار بوده این در حالی است که در کشور ما بر اثر سهل انگاری این سرمایه در حال از بین رفتن است.

اگر مردم ما ارزش جنگل ها و مراتع را بدانند بخش عمده ای از آتش سوزی ها که دلیل اصلی آن ها عوامل انسانی است دیگر اتفاق نیفتد.

از صدا و سیما انتظار داریم با تهیه برنامه هایی آگاه سازی مردم برای آشنایی با عوامل اطفاء حریق و فرهنگسازی در این زمینه نسبت به آگاه سازی مردم در امر اطفاء حریق و اقدامات پیشگیرانه در این زمینه اقدام کند.

توجه شبکه های اجتماعی و رسانه های محلی و انجمن ها و گروه های دوستدار طبیعت به این موضوع می تواند در این حوزه فرهنگسازی کرده و در این عرصه کارهای خوبی انجام دهند.

با توجه به وسعت زیاد و صعب العبور بودن مناطق جنگلی راه اندازی سامانه ی امداد جنگل بصورت شبانه روزی و احداث پایگاه و پشتیبانی هوایی نیاز فوری به نظر میرسد.

ضرورت تهیه بالگرد برای انتقال افراد و مهار آتش سوزی

تنها یکماه برای پیشگیری از وقوع آتش سوزی در جنگل ها و مراتع فرصت باقی است لذا در اولین اقدام باید اداره راه و شهرسازی استان نسبت به تیغ انداختن در لبه جاده های خاکی و آسفالت اقدام کند زیرا مشاهده شده گاهی یک ته سیگار موجب آتش سوزی شده است لذا اداره راه و شهرسازی باید به صورت عاجل و سریع پای کار آید.

فصل بحران از نظر وقوع حریق از اواخر اردیبهشت تا اوایل آبان ماه است، بیشترین ساعات آتش سوزی در بعدازظهرها و بیشترین محل آتش سوزی مناطق مستعد گردشگری است.

استفاده از ظرفیت دهیاران و شوراهای اسلامی روستاها در امر اطفاء حریق مورد توجه قرار گیرد. و امکانات و تجهیزات لازم در اختیار دهداران قرار گیرد تا در زمان وقوع آتش سوزی به کمک دستگاه های ذیربط بشتابند.

عدم اجازه چرای دام در بعضی از مناطق و کم شدن دام ها و غنی بودن مراتع و علف زارهای اورامانات  باعث پرپشت شدن گیاه شده و بر اثر یک اشتباه عمدی یا سهوی کل جنگل می سوزد لذا باید راهکار مناسبی برای تعادل بین مرتع و دام اندیشیده شود.

ضرورت تهیه بالگرد برای انتقال افراد به مناطق صعب العبوری که آتش سوزی در آن اتفاق می افتد. همچنین تهیه تانکر هوایی و استفاده از آب نزدیک و وفور سد داریان اطفا حرق را دو چندان آسان و امید به بهبود وضع جنگلهای بلوط اورامانات را بالا می برد.

اورامانات به عنوان زیباترین طبیعت ایران میزبان یکی از غنی ترین رویشگاه های اصلی گونه منحصر به فرد بلوط در کشور است که از لحاظ وسعت جنگل و نوع آن بی نظیر است ولی با این حال شاهدیم که این جنگلهای بلوط هر ساله در کابوس آتش سوزیهای تابستان می سوزند لذا باید اقدامات پیشگیرانه ای برای جلوگیری از وقوع آتش سوزی در این جنگل ها و مراتع از سوی متولیان امر صورت گیرد.

 

نویسنده : صفر ولدبیگی