ج 10 فروردین 1403 ساعت 09:10

فریبرز موسی زاده :نگذاریم زبان هورامی فراموش شود

فریبرز موسی زاده :نگذاریم زبان هورامی فراموش شود

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه: ایران کشوری با فرهنگ و زبانی بسیار غنی است که ریشه در تنوع قومی و نژادی آن دارد. زبان‌ها و گویش‌های محلی هر کدام زبان مادری یکی از قوم‌های ایرانی بوده اند… ایران کشوری با فرهنگ و زبانی بسیار غنی است که ریشه در تنوع قومی و نژادی آن دارد. […]

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه: ایران کشوری با فرهنگ و زبانی بسیار غنی است که ریشه در تنوع قومی و نژادی آن دارد. زبان‌ها و گویش‌های محلی هر کدام زبان مادری یکی از قوم‌های ایرانی بوده اند…کتاب هورامی

ایران کشوری با فرهنگ و زبانی بسیار غنی است که ریشه در تنوع قومی و نژادی آن دارد. زبان‌ها و گویش‌های محلی هر کدام زبان مادری یکی از قوم‌های ایرانی بوده اند. این زبان‌ها بازگو‌کننده آداب، رسوم و فرهنگ این اقوام هستند و گنجینه ارزشمندی که ریشه در فرهنگ و تمدن کهن این دیار دارند. از این رو حفظ و احیای زبان اقوام مختلف می‌تواند گامی در مسیر تقویت زبان فارسی و عاملی برای وحدت و همدلی هرچه بیشتر باشد.

انتشار کتاب (که‌لاسو یوه‌مو هورامی) نوشته (فریبرز موسی زاده) و (نعمان فائق) در راستای آموزش، حفظ و تعالی زبان هورامی بهانه گفت وگوی ما با فریبرز موسی زاده، نویسنده پاوه‌ای این اثر شد.  کتاب (که‌لاسو یوه‌مو هورامی) یا همان (کلاس اول اورامی) امسال در 1100 نسخه ازسوی انتشارات (پیرمیرد) سلیمانیه عراق منتشر شد.

طراحی گرافیکی این کتاب از سوی (بهار قادری) و به زیبایی هرچه تمام تر و ریزه‌کاری خاص صورت گرفته است. شرکت انگلیسی اندروید نیز به دلیل جاذبه تصویری این کتاب، هزینه تبدیل آن به نرم افزار را تقبل کرده است. گفت وگوی همشهری را با این نویسنده موفق بخوانید.

  •  هدف شما از انتشار این کتاب چه بود؟کتاب هورامی

این کتاب نخستین کار در زمینه آموزش زبان هورامی است که با هدف آموزش الفبای زبان اورامی (هورامی) به ویژه برای کودکان تهیه و منتشر شده است.

  •  مبنای نگارش این کتاب چیست؟

مبنای نگارش این کتاب نگاشتن و طراحی آلفابت بر اساس حروف آرامی است که زبان عربی و فارسی و اردو هم از آن مشتق شده‌اند. طبق اسناد موجود خط و نگار فارسی تا عهد ساسانیان با الفباهای میخی پارسی، پهلوی و خط دبیره اوستایی نوشته شده است. بعد از اسلام نیز این متن با همین الفبا نوشته شده و از زبان عربی مشتق شده است. با این تفاوت ک در زبان فارسی 4 حرف به الفبای زبان عربی افزوده و الفبای مخصوص فارسی اختراع شد.

  • الفبای زبان اورامی چند حرف دارد؟

الفبای زبان اورامی داخل کتاب 36 حرف هستند و مبنای نوشتن بر اساس زبان صدانویس طراحی شده است. یعنی آنچه بر زبان می‌آید همان نیز نگارش مخصوص به خود را دارد و تمامی صداها در یک واژه یک حرف مخصوص به خود را دارند. این مورد چیزی شبیه زبان دین دبیر اوستایی است. ما در این کتاب برای اولین بار 4 حرف به  الفبای زبان سورانی (کردی) اضافه و طراحی کردیم که اگر این فونیم‌های جدید نباشند، به صورت صدانویس نگاشته نمی‌شود.

  •   به نظر شما اهمیت زبان بومی محلی در چیست؟

فرهنگ و زبان، مقوله مهمی در تداوم هویت جامعه و فرد است. زبان مقوله‌ای هویتی است که اهمیت آن بر کسی پوشیده نیست. هرچند که یاد گرفتن زبان‌های عربی و انگلیسی امروزه امری ضروری و بسیار پسندیده است اما در کنار آنها زبان‌های محلی خود را هم باید بدانیم. چون هویت ما به آن بسته است.

  • طبق اعلام نظر یونسکو زبان هورامی در مرحله فراموشی و انقراض است. قبول دارید؟

متاسفانه بر اساس اعلام سازمان یونسکو، هورامی یکی از زبان‌هایی است که در مرحله انقراض و نابودی قرار دارد. این وضعیت زنگ خطری برای این زبان اصیل است و ضرورت توجه به آن و تلاش برای احیای آن را دوچندان می‌کند. زبان کردی به لحاظ جغرافیایی بسیار گسترده است. هورامی، یکی از شاخه‌های زبان کردی است؛ زبانی که در نوع خود دقیق و بسیار متفاوت است. این ویژگی در دیگر شاخه‌های زبان کردی دیده نمی‌شود.

  • ظاهرا گستردگی آن به فراسوی مرزها می‌رسد؟

بله و جالب است بدانید بن‌مایه‌های این زبان علاوه بر منطقه اورامانات ایران، در اطراف شیراز، بهشهر مازندران و کشورهای ترکیه و کردستان عراق هم دیده می‌شود و کاربرد دارد.

  •  آیا فعالیت فرهنگی دیگری هم در زمینه حفظ زبان داشته یا دارید؟

بیش از 12 سال است که در مجله (هورمان) فعالیت دارم و در حال حاضر مدیر داخلی این مجله هستم. مجله هورمان در مناطق کردنشین ایران، عراق و ترکیه توزیع می‌شود. این مجله تاکنون گام‌هایی در راستای حفظ زبان محلی برداشته است. فعالیت این مجله برای آموزش زبان هورامی در راستای حفظ و تعالی این زبان است. این مجله برای اورامی زبانان مقیم کشورهای اروپایی و آمریکا هم ارسال می‌شود.

  •    بن‌مایه‌های زبان هورامی علاوه بر منطقه اورامانات در اطراف شیراز، بهشهر مازندران و کشورهای ترکیه و کردستان عراق هم دیده می‌شود و کاربرد دارد
  •    فریبرز موسی‌زاده، نویسنده: هشدار سازمان یونسکو درباره انقراض و نابودی هورامی، زنگ خطری برای این زبان اصیل است و اهمیت توجه با این زبان را دوچندان می‌کند
  •    فریبرز موسی‌زاده با هدف آموزش الفبای زبان در معرض انقراض اورامی (هورامی) کتابی نوشته که نخستین کار در زمینه آموزش زبان هورامی محسوب می‌شود و به ویژه برای کودکان تهیه و منتشر شده است. این کتاب (که‌لاسو یوه‌مو هورامی) نام دارد که امسال در 1100 نسخه منتشر شده است.
  • نویسنده: فرحناز چراغی/ کرمانشاه- خبرنگار همشهری

2 پاسخ برای “فریبرز موسی زاده :نگذاریم زبان هورامی فراموش شود

  • دکتر قرقوز بلواردی در تاریخ اسفند 5, 1394 گفت:

    روی جلد کتاب سه کلمه به چشم می خورد که هر سه غلط می باشند!!!
    ” که لاسو ” باید به صورت “که لاسوو” نوشته شود.
    ” یو ه‌ م” از نظر دستور غلط است. چنان است که در زبان فارسی بگویم ” یکی ام ” . “یو” در زبان هورامی صفت است که مؤنث آن ” یوه ” می باشد و معال فارسی آن ” یکی “. پس درست است که بگوییم ” یه که مین”
    ” هورامی ” باید به صورت “هه ورامی” نوشته شود.( اگرچه بعضی از صاحبنظران را عقیده بر این است که باید از مصوت مرکب استفاده شود )

  • ساسان نقی زاده در تاریخ اسفند 5, 1394 گفت:

    با عرض سلام به کاک فریبرز موسی زاده برای نوشتن اینچنین کتاب پربها و گرانبهایی که حتی برای نسل جوان هم میتوان از ان استفاده کرد

پاسخ دادن به ساسان نقی زاده لغو پاسخ