ج 10 فروردین 1403 ساعت 08:17

باینگان در یک نگاه / محمد مهدی صالحی

باینگان در یک نگاه / محمد مهدی صالحی

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه : بایَنگان یکی از شهرهای  استان کرمانشاه در غرب ایران است . این شهر در بخش باینگان شهرستان پاوه قرار دارد   بایِنْگان، یا بایَنگان، بخش و شهری در استان کرمانشاه واز توابع شهرستان پاوه می باشد. بانیکان نیز ظاهراً صورت تصحیف شده این کلمه است که گاه در منابع رسمی […]

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه : بایَنگان یکی از شهرهای  استان کرمانشاه در غرب ایران است . این شهر در بخش باینگان شهرستان پاوه قرار دارد  

بایِنْگان، یا بایَنگان، بخش و شهری در استان کرمانشاه واز توابع شهرستان پاوه می باشد. بانیکان نیز ظاهراً صورت تصحیف شده این کلمه است که گاه در منابع رسمی دیده میشود.

بایَنگان یکی از شهرهای سردسیر شهرستان  پاوه  و اورامانات است .  شهر مرزی   باینگان با بیش از دو هزار نفر جمعیت در صدو بیست کیلومتری شمالغربی کرمانشاه واقع است.باینگان

مناطق جغرافیایی:

بخش باینگان: این بخش یکی از بخشهای سه‌گانه پاوه است که از شمال به  نوسود و حومه پاوه، از جنوب به جوانرود  و از غرب به کشور عراق محدود میگردد. قسمت زیادی از خاک این بخش را ارتفاعات فراگرفته که شامل ماکوان، گزن، اوته، بَلْهَس، زردوئی، کله خانی، راگا، گَرمَزناب و شش دول است.

بخش باینگان در حوضه شمال غربی استان کرمانشاه قرار گرفته است و آب و هوای نیمه مرطوب دارد. اهم رودهای آن شامل سیروان، زیمکان (160 کیلومتر) که پس از پیوستن رود چم زریسک (آب زرشک) به آن به رودخانه سیروان می ریزد، لِیَله (73 کیلومتر)، چَم‌ِ مرّه خیل (30 کیلومتر)، آب سفید برگ، آب خلیفه و آب لَرَن است. رودهای دودان و باینگان نیز در همین ناحیه جریان دارند.

بخش باینگان شامل 2 دهستان به نام های شیوسر و ماکوان است که این دو دهستان شامل روستاهای متعددی می باشد که آمار آنها بصورت زیر می باشد.

دهستان شیوه‌سر: که شامل روستاهای اریت، بانه وره، بله ای، ساتیاری، لاران علیا و لاران سفلی ، مزیدی میرعبدلی، زرین چیا میوان

دهستان ماکوان: که شامل روستاهای تین، زردویی، سفیدآب،  انجیرک باغی ، دودان، سیمان، گوریگور، لشگرگاه و هرتا می باشد

گفتنی است، قرآنی که کتابت آن به حدود 300 سال پیش باز میگردد، در روستای میر عبدلی، یکی از آبادیهای بخش باینگان نگهداری میشود.

جغرافیای طبیعی:

نواحی مختلف این بخش برای رویش انواع گیاهان دارویی  و صنعتی مساعد است. در این منطقه کوهستانی جنگلهای تنک نیز دیده میشود. جانوران گوناگون و پرندگان مختلفی نیز حیات وحش این ناحیه را تشکیل میدهند.

منطقه (بخش) باینگان در 1375 دارای 12154 نفر که شامل 4392 خانوار است که ترکیب جنسیتی جمعیت، شامل 6057 مرد و 6097 زن بوده است که در سرمشاری سال 1385 جمعیت *شهر* باینگان ۲۲۶۵ نفر اعلام شده است. نسبتهای باسوادی و شغلی در این بخش به ترتیب 62% و 7/15% گزارش شده است.

درآمد:

درآمد مردم این بخش برپایه دامداری، باغداری و کارگری ساده‌ است. آب باغداری بخش باینگان از رودخانه، چاههای عمیق و چشمه تأمین می شود. انواع محصولات باغداری، پرورش طیور به طریق سنتی، فراورده‌های دامی و لبنی – که جنبه صادرات نیز دارد – و صنایع دستی، از اهم تولیدات این منطقه به شمار میرود. در سال 1366 این بخش دارای 1062خانوار که شامل 4925نفر عشایر کوچنده ییلاقی و 1123خانوار که شامل 8645 نفر عشایر کوچنده قشلاقی – از ایل کرد نژاد جاف – بوده است.

آیین و زبان:

اهالی باینگان ازاهل سنت (شافعی) هستند و زبانشان کردی است که به لهجه جافی تکلم می کنند. در خلال جنگ عراق و ایران ، باینگان از جمله مناطقی بود که آسیب فراوان دید و 50% از ساختمانهای این بخش ویران شد و بیشتر روستاهای آن از سکنه تهی گردید.

اطلاعات شهری شهر باینگان:

شهرباینگان: این شهرمرکز بخش‌باینگان‌است و در 24 کیلومتری جنوب غربی پاوه، در منطقه‌ای کوهستانی، با ارتفاع 1155متر از سطح دریا، و در 35 عرض شمالی و 46 و 15 طول شرقی قرار گرفته است. شهر در منطقه پایکوهی قرار گرفته، و کوههای شاهو، راگا و ماکوان مشرف بر آن است. دره زیبای سهور در شمال شهر واقع، و شعبه‌ای از رود مرّه خیل در آن جاری است. رود چم‌مره‌خیل از جنوب باینگان میگذرد و به رود مرزی سیروان می ریزد. چشمه‌های دائمی چاوک و گرماب در نزدیکی شهر واقع است و مردم از آب آنها، از طریق لولهکشی، استفاده میکنند. آب و هوای باینگان نسبتاً سرد و نیمه مرطوب است و درجه سرمای آن تا( 26- ) نیز گزارش شده، و میزان بارش سالانه تا 590 میلیمتر به ثبت رسیده است. باینگان در اوایل دهه سال 1330 بالغ بر 538 نفر بود که در سال 1370 به 1477 نفر که شامل 298 خانوار بوده و در سال 1375 به 1866 نفر که شامل 398 خانوار بوده که ترکیب جنسیتی آن به 956 مرد و 910 زن افزایش یافت. نسبتهای باسوادی و اشتغال سال 1375 در این شهر به ترتیب حدود 9/78% و 4/24% ثبت شده است. این شهر در 1367ش 204 خانوار بهره بردار باغداری داشته است.

قدمت تاریخی:

قدمت تاریخی شهر به پیش از اسلام باز میگرددچنان چه مسجد جامع باینگان توسط  عبدالله بن عمربن خطاب (رض ) همزمان با دو مسجد روستای زردویی و تین پی ریزی شده است. طوایف «بادنیان‌ِ» عراق، هسته اولیه جمعیت باینگان را تشکیل میداده، و شهر کنونی، ییلاق آنها محسوب می شده است. به تدریج طوایفی در این محل ساکن شدند و نام آن را از بادنیان به بانیکان و سپس به باینگان تغییر دادندباینگان از قدیم‌الایام مهد و کانون افرادی مخلص چون ملا فتاح فرشید باینگانی  معروف به  امام شافعی ثانی و  خلیفه حیدر حیدری باینگانی از پیران طریقت بوده است و حال نیزشهر از فیض وجود نوه خلیفه بزرگ به اسم  حاج خلیفه محمد علی حیدری  بهره مند است.علاوه بر افراد مذکور آرامگاه دو شخص روحانی دیگر به نام های شیخ احمد و پدر ایشان بابا میکائیل موجود است که هویت آنان به درستی مشخص نیست.

گرد آورنده : محمد مهدی صالحی.. .

3 پاسخ برای “باینگان در یک نگاه / محمد مهدی صالحی

  • مهدی در تاریخ اسفند 29, 1395 گفت:

    سلام. دوست عزیز من میخوام چند شبی رو‌تو‌کلبه ییلاقی در شیوه سر بگذرانم. ایا امکانش هست؟ جابی هست جهت شب ماندن. ممنوم‌میشم از طریق ایمیل اطلاع بدین .

    sohrabi176cfc@gmail.com

  • bayangan در تاریخ اسفند 1, 1392 گفت:

    دستت در نکنه جامع و زیبا بود

  • ناشناس در تاریخ بهمن 17, 1392 گفت:

    عالی بود

پاسخ دادن به bayangan لغو پاسخ