ج 10 فروردین 1403 ساعت 03:04

سد داریان، تکرار فاجعه زیست محیطی سد گتوند/ فرید ضیایی

سد داریان، تکرار فاجعه زیست محیطی سد گتوند/ فرید ضیایی

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه : مهندس فرید ضیایی کارشناس سدسازی- کارشناس ارشد مدیریت پروژه در تازه ترین مقاله خود به صورت علمی به موضوع سد داریان ، تکرار فاجعه زیست محیطی سد گتوند پرداخته است که مطالعه آن خالی از لطف نیست : فهرست : الف- مقدمه ب- چشمه بل ج– سد داریان                                  د […]

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه : مهندس فرید ضیایی کارشناس سدسازی- کارشناس ارشد مدیریت پروژه در تازه ترین مقاله خود به صورت علمی به موضوع سد داریان ، تکرار فاجعه زیست محیطی سد گتوند پرداخته است که مطالعه آن خالی از لطف نیست :

فهرست :سد داریان

الف- مقدمه

ب- چشمه بل

ج سد داریان                                 

د – چگونگی نابودی چشمه بل با آبگیری سد داریان

ه- طرح نجات بخشی آب بل و ایرادات فنی آن

و- مشابهت های سد داریان با سد گتوند

ز- نظر مدیران مسئول در سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص سد داریان

ح- نتیجه گیری

 

الف- مقدمه :

سیروان خروشان و شادی­ بخش،طراوت خوش زندگی را هزاران سال است زیر پای کوه­های سرسبز و سرفراز هورامان جاری کرده است.

شاهو -نماد کوه های هورامان-و­سیروان-شریان حیات بخش آن دیار-در درازای پیشینه دیرین آن سامان توام با تمدن و فرهنگ انسانی، هویتی تاریخی و زبانزد رابه تصویر کشیده اند.

بل که چشمه ای پاک و زلال است، چون چشم شاهو،امکان رصد را برای او فراهم نموده است، تا مراقب باشدکوچکترین آسیب و گزندی به همسایه همیشه جاری در کوهپایه اش –سیروان- نرسد.

اما افسوس، که بل-چشم­ شاهو- کور می شود، تا مبادا کوچ اجباری همدم دیرینه ­اش–سیروان- به دشت های گرمسیری را ببیند و شاهد زیر آب رفتن ده­ ها آثار باستانی، میراث فرهنگی و تخریب محیط زیست پیرامونش باشد،

زیرا ممکن است، شاهو با دیدن این فاجعه و ­جانداران ماتم زده از تشنگی، طاقت نیاورد و با غرش­ های خود، نظم خدادادی طبیعت هورامان را احیا نماید.

با ذکر این مقدمه، مطالب، به ترتیب فهرست و به شرح ذیل ارائه می شوند:

ب – چشمه بل

بل که در­­ ­­­­­زبان بابلیان باستان، به معنای خدای آب است،چشمه‌ای است در دو کیلومتری روستای تاریخی هجیج (شهرستان پاوه) و در فاصله کمی از رودخانه سیروان  قرار دارد و آب آن پس از خروج از دل کوه، به سیروان می‌ریزد.

دبی متوسط این چشمه پر آب حدود ۴۰۰۰ لیتر در ثانیه و آورد سالانه آن حدود 150 میلیارد لیتر، آب شرب با کیفیت خیلی بالاست. بل یک چشمه کارستی بزرگ است.(کارست : پدیده خوردگی و انحلال توده سنگهای کربناته)

نتیجه یک مقاله تحلیلی با موضوع <<تحلیلی بر کیفیت آب های معدنی بطری شده در ایران>> ارائه شده در دومین همایش تخصصی مهندسی محیط زیست، نشان می دهد پس از آزمایش تمامی آب معدنی های بطری شده موجود در بازار ایران، مشخص شده است که آب معدنی کانی بل از نظر ترکیبات شیمیایی بهترین کیفیت را برای شرب دارد و بیشترین پارامترهای مورد سنجش را بر روی برچسب دارد.

طبق دیاگرام شولر(SCHOELLER DIAGRAM)، کیفیت این آب در بهترین رده برای آشامیدن قرار دارد.

چشمه بل در سال 1388 به شماره 64 در فهرست آثارملی طبیعی به ثبت رسیده است.

 

ج – سد داریانسد داریان 15

سد مخزني برقابي داريان بر روي رودخانه سيروان در تنگه پايين دست دره داريان اجرا شده است.

هدف طرح، جمع آوري رودخانه سيروان به منظور استفاده از انرژي برقابي، انتقال آب به حوضه هاي آبريز مجاور، جهت تامین آب کشاورزی و ازجمله به دشتهاي نواحي گرمسيري است.

حجم کل مخزن 338 میلیون مترمکعب
تراز نرمال 826 متر از سطح دریای آزاد
ارتفاع سد از کف رودخانه 155 متر
طول تاج سد 368 متر
حجم عملیات خاکی بدنه سد 7/9 میلیون متر مکعب
ظرفیت نیروگاه 210 مگاوات (3 واحد 70 مگاواتی)

 

 

د– چگونگی نابودی چشمه بل با آبگیری سد داریان

بل با سد داریان4.5 کیلومتر فاصله دارد ودر کناره راست رودخانه سیروان و در قسمت بالادست آن قرار دارد.

با آبگیری سد داریان تا تراز نرمال، بل در زیر فشار آب به ارتفاع 109 متر و در زمان سیلاب تا 122 متر ناپدید می شود و آب شرب با کیفیت عالی آن، در آب دریاچه حل می شود تا به آب کشاورزی تبدیل شود.قابل ذکر است، طبق گفته وزیر نیرو (ایرنا، 2/6/1394) هزینه استحصال و تصفیه آب آشامیدنی 10برابر آب کشاورزی است.

ه- طرح نجات بخشی آب بل و ایرادات فنی آن

پس از آغازساخت سد، و در پی تلاش فعالان زیست محیطی و فشار افکار عمومی، طرح نجات بخشی چشمه بل با 5گزینه مطرح ودر نهایت 2 مورد آن اجرایی شد :

  • شناسایی مسیر چشمه در ترازهای بالاتر از دریاچه و خروج ثقلی آب.
  • شناسایی مسیر چشمه و انتقال آب چشمه به تراز بالاتر از دریاچه سد داریان.

در اجرای گزینه اول، یک گالری به طول 220 متر در تراز 836 متر جهت بررسی ژئوفیزیکی احداث شد، اما شواهدی مبنی بر وجود جریان در ترازهای بالا ثبت نشد و این طرح با شکست مواجه شد.

سپس، گزینه دوم اجرایی شد،ابتدا آبخوان بل در تراز پایین، تحت مطالعات ژئوفیزیکی قرار گرفت، که با این روش نیز موفق به شناسایی مسیر جریان آب نشدند.

در نتیجه ثمربخش نبودن مطالعات غیرمستقیم،در تراز پایین­تر از خروجی چشمه از روشهای مستقیم(حفاری گمانه،گالری و شفت) استفاده شد وبا گمانه زنی های متعدد، مشخص شد که مجرای جریان، دالانی است که به صورت سیفون به سمت کوه ادامه پیدا می کند.

سپس با استفاده ازلوله شفت، آب بل را به صورت ثقلی (با کاهش شدید دبی)به میزان 120 متر بالاتر از خروجی قبلی آن،بالا آوردند و مظهر طبیعی بل مسدود شد.

با بررسی طرح نجات بخشی آب بل، نکات ذیل قابل تأمل است:

  • حفظ چشمه بل و یا برنامه ریزی برای صدمه ندیدن آن، در زمان مطالعات فاز 0 تا 2 سد داریان، مورد توجه قرار نگرفته و فقط در فاز3، یعنی در زمان آغاز ساخت و با اصل حفظ سد داریان، مطالعات و اقداماتی در قالب طرح نجات بخشی آب بل انجام شده است.
  • به نظر کارشناسان، مطالعات برای رسیدن به یک راه حل، جهت نجات بخشی واقعی چشمه بل خیلی کم بوده است.
  • دبی آب چشمه در خروجی جدید،که 120 متر بالاتر از خروجی طبیعی آن است، حداقل به میزان %35 افت داشته است.
  • با آبگیری سد داریان در تراز نرمال، فشار ناشی از ارتفاع آب دریاچه در مرز مشترک آن با دیواره سنگی آبخوان چشمه، حداقل معادل 11بار و در زمان سیلابی تا 12بارافزایش می یابد.
  • مسیر آبخوان چشمه به صورت کارستی است.
  • توده سنگهای مشرف به دره رودخانه سیروان (حد فاصل دره و آبخوان چشمه) با وجود حداقل 3 گسل شناسایی شده و درزه و شکاف­ها و شکستگیهای متعدد، ونیز عدم مطالعات جامع در آن ناحیه، حتی با انجام تزریقهای صورت گرفته، به طور کامل آب بند نمی شود.
  • با توجه به بررسی های زمین شناسی و تستهای انجام شده، منطقه دارای سازند آهکی با قابلیت انحلال می باشد که با آبگیری سد، مظهر چشمه تحت فشار هیدرولیکی بالا در مرز آبخوان آن قرار خواهد گرفت و امکان انسداد همه منافذ نیز با حفاری تزریق امکان پذیر نیست، حتی اگر منافذ بالاتر از رقوم رودخانه شناسایی و مسدود گردند، منافذی که در آبرفت رودخانه و پایین تر از رقوم آن قرار گرفته، باعث اختلاط آب آلوده دریاچه با آبخوان بل می شود.

با توجه به نکات فوق، این نگرانی ایجاد می شود که با آبگیری کامل سد داریان، آب بل که از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است، با آب دریاچه که هم از املاح بیشتر و هم آلودگی های گوناگونی برخوردار است به احتمال زیاد، آمیخته می شود.

 

و- مشابهت های سد داریان و سد گتوند

ادامه آبگیری سد داریان،یادآور تکرار فاجعه زیست محیطی سدگتوند،اما این بار نه در خوزستان بلکه در کردستان است.

ردیف سد گتوند سد داریان
1 کارفرما : شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران کارفرما : شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران
2 مشاور : شرکت مهندسین مشاور مهاب قدس مشاور : شرکت مهندسین مشاور مهاب قدس
3 ایراد قطعی: انحلال تپه های نمکی داخل مخزن سد گتوند در آب کارون و شور شدن آن ایراد احتمالی: اختلاط آب کشاورزی رودخانه سیروان با آب شرب بل وآلوده شدن آن
4 فاصله تپه های نمکی از بدنه سد گتوند : 4.5 کیلومتر فاصله مظهر چشمه بل از بدنه سد داریان : 4.5 کیلومتر
5 اجرای طرح علاج بخشی، جهت جلوگیری از حل شدن تپه های نمکی در آب کارون اجرای طرح علاج بخشی، جهت جلوگیری از اختلاط آب آلوده سیروان، با آب شرب بل
6 اطمینان خاطر کامل کارفرما و مشاور به مردم ومسوولین مبنی بر اینکه پس از اجرای علاج بخشی،   دیگر هیچ گونه نگرانی از بابت انحلال تپه های نمکی با آب رودخانه کارون دردرون مخزن وجود ندارد. اطمینان خاطر کامل کارفرما و مشاور به مردم و مسوولین مبنی بر اینکه پس از اجرای علاج بخشی چشمه بل، دیگر هیچ گونه نگرانی از بابت اختلاط و آلودگی آب شرب بل با آب آلوده سیروان وجود ندارد.
7 سد گتوند: سنگریزه­ای با هسته رسی به ارتفاع 182 متر از پی سد داریان: سنگریزه­ای با هسته رسی به ارتفاع 179 متر از پی
8 طبق نظر کارشناسان خارجی در سال 1350، بدنه سد بهتر بود در 14.5 کیلومتر بالاتر از محل فعلی سدجانمایی می شد و در نتیجه تپه های نمکی در مخزن سد قرار نمی گرفت و آب کارون شور نمی شد.. طبق نظر کارشناسان، محور سد داريان بهتر بود در بالادست چشمه بل و بر روي رسوبات سازند گرو که درفاصله حدود 700 متري بالا دست چشمه بل قرار دارد، واقع می شد و در نتیجه چشمه بل در   مخزن سد قرار نمی گرفت و از بین نمی رفت.
9 با­وجود هشدار کارشناسان مبنی بر عدم آبگیری سد، در سال90 این کار انجام شد و در نتیجه، بزرگترین کارخانه شورابه سازی مصنوعی دنیا ساخته شد و صدها میلیون متر مکعب آب کارون به آب شور تبدیل شد. با­وجود هشدار کارشناسان مبنی بر عدم آبگیری سد، در تاریخ 2/9/94 مرحله اول آبگیری انجام شد و به احتمال زیاد، با آبگیری کامل سد، آب شرب با کیفیت بسیار بالای بل به میزان 150 میلیون مترمکعب در سال، با آب سیروان اختلاط پیدا کرده، آلوده و نهایتاً به آب کشاورزی تبدیل می شود.

 

ز- نظر مدیران مسوول در سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص سد داریان :

علاوه بر کارشناسانی که مخالف بهره برداری سد داریان هستند، مدیران ذیل نیز که مسوولیت­شان مرتبط با پیامدهای زیست محیطی ناشی از این پروژه است، به این صورت انتقاد خود را نسبت به سد داریان ابراز می دارند:

1 – جناب آقای دکتر متصدیمعاونت محترم انسانی سازمان حفاظت محیط زیست (ایرنا 18/9/1394):

-احداث سد داریان به صلاح محیط زیست کشور نیست ولی صدور مجوز ارزیابی برای این سد، در سال های گذشته و تابع سیاست های کلان دولت نهم و دهم بوده است که ایجاد تاسیسات را بر حفظ محیط زیست ارجح می دانست.

– صدور مجوز برای این سد با علم به از بین رفتن چشمه بل در مخزن سد بوده است، از این رو مجوز منوط به حفظ آب چشمه بل با همین دبی در تراز بالاتر صادر می شود.

– نکته مغفول در صدور مجوز ارزیابی سد داریان، توجه به اهمیت چشمه بل به عنوان اثر طبیعی ملی بوده، یعنی چشمه علاوه بر آب، به دلایل دیگری همچون مورفولوژی، شرایط طبیعی و اکوسیستمی از اهمیت بالایی برخوردار بوده است.

– در سال 92 و با آغاز کار دولت یازدهم، مکاتبات، مذاکرات و تلاش های بسیاری برای عدم آبگیری سد و حفاظت از چشمه بل آغاز شد، اما متاسفانه به دلیل پیشرفت 90 درصدی احداث سد به نتیجه نرسید.

2- جناب آقای درویش-مدیرکل محترم مشارکت­های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست(ایسنا 16/9/1394):

-آنچه در مورد سد گتوند رخ داد، امروز در داریان تکرار می شود.

ح- نتیجه گیری:

در راستای منافع ملی و جلوگیری از تکرار یک فاجعه زیست محیطی دیگر همچون دریاچه ارومیه، سدگتوند و… و به استناد:

  • دلایل کارشناسان محیط زیست،مدیریت منابع آب و سدسازی در مخالفت با پروژه سد داریان
  • سخنان انتقادی مدیران سازمان حفاظت محیط زیست نسبت به سد داریان (بند ز همین مقاله)
  • آماده نشدن نیروگاه سد داریان تا سال 96
  • آماده نشدن سامانه انتقال آب به دشتهای گرمسیری تا حداقل 3 سال دیگر
  • انجام آبگیری مرحله اول سد داریان تاکنون (آغاز آبگیری 2/9/94)
  • کشف آثار 70 هزار ساله در کردستان، کاوش­های باستان شناسی در غارها و پناهگاه­های سنگی دره رودخانه سیروان، به کشف آثار شکارگران عصر سنگ و غارنشینان اولیه منجر شد(ایرنا 7/10/1394).

با بررسی تعدادی از این مکان­های باستانی چند هزار ساله از جمله: پناهگاه هوار گلوان، غار کناچه و … که مربوط به دوره های باستانی پارینه سنگی و فراپارینه سنگی می باشند پی می بریم که جایگاهشان در زیر تراز نرمال آب دریاچه قرار گرفته است و در نتیجه در مرحله دوم آبگیری سد، به زیر آب می روند (این موضوع در گزارش ایرنا اشاره­ای نشده است.)

  • دلایل و شرح مطرح شده در این مقاله

پیشنهاد می شود، به جای نابودی بل، این ودیعه گرانقدر الهی و نیز محو کردن مکان های باستانی محدوده دریاچه سد داریان، راهکار ذیل دنبال شود:

دریچه تخلیه کننده تحتانی سد داریان باز شود و آبگیری به صورت موقت به مدت 6 ماه متوقف شود، تا فرصت و بستری فراهم شود جهت تشکیل یک تیم کارشناسی دارای دانش فنی کافی و جامع، برای بررسی موارد ذیل :

الف – با توجه به اینکه مطالعات و کارهایی که بایستی در طرح علاج بخشی چشمه بل انجام شود ناکافی بوده است، در این فرصت 6 ماهه توقف آبگیری، مطالعات تکمیلی در این خصوص انجام شود.

ب – همزمان با مطالعات تکمیلی نجات بخشی آب چشمه بل، فرصت سرمایه گذاری در زمینه های دیگر از جمله موارد ذیل نیز بررسی شود:

ب – 1- مطالعات امکان سنجی فنی، اقتصادی و زیست محیطی احداث کارخانه های مدرن بسته بندی آب معدنی به منظور صادرات، بر پایه درآمدزایی در سطح کلان و اشتغالزایی نیروهای مستعد و تحصیلکرده منطقه، انجام شود.

ب – 2 – مطالعات انتقال بخشی از آب چشمه بل به روستاها و شهرهای اطراف که مشکل کم آبی دارند، انجام شود.

 

11 پاسخ برای “سد داریان، تکرار فاجعه زیست محیطی سد گتوند/ فرید ضیایی

  • Najmadin در تاریخ دی 23, 1394 گفت:

    سلاو
    دةست خؤش زؤر باشت نوسيوة ئيمة لةم ديو زؤر بةداچونمان بؤ كردوة كة لة راستيدا گةورةترين كيشة بؤ بةنداوي دةربةنديخان و ئاوي هه له بجة دروست دةكات . ئةندازبار نجم الدين هورامانى /سليمانى

  • ب.ل در تاریخ دی 17, 1394 گفت:

    ممنون بابت اطلاعات مفیدو کاملتون وموفق باشین انشاالله

  • دانشجوی قدیم در تاریخ دی 16, 1394 گفت:

    سلام کاک فرید
    دس وش

  • سلام در تاریخ دی 15, 1394 گفت:

    وقت خودش کسی حرف نزد وقتی گفتند قرار است سد بزنند همه به به و چه چه میکردند الان که سد زده شد و کار از کار گذشت همه برامون کارشناس شدند!
    من با تمام نوشته های بالا موافقم اما نه الان دیگر الان این حرفها مثل آب در هاون کوبیدن است این صحبتها زمانی به درد میخورد که میخواستند ساخت سد را آغاز کنند الان چطور انتظار دارید بعد از هزینه کردن میلیاردها تومن پول حرف شما به کرسی بنشیند
    منطقی باشید و نوش دارو بعد از مرگ سهراب به طاقچه منزلتان بر گردانید

    • فرید ضیایی در تاریخ دی 15, 1394 گفت:

      باسلام و احترام دوست عزیز
      جهت اطلاع جنابعالی، از قبل از شروع ساخت سد یعنی سال ۸۵ کارشناسان برجسته ای با محل ساخت این سد مخالفت کردند و به صورت مکتوب نظرشان را اعلام کردند
      چندین سال است فعالان محیط زیست و افراد مسوولیت پذیری در قالب کمپین هایی مخالفت های فنی و زیست محیطی خود را با این پروژه زیانبار ابراز می کنند
      اکنون نیز تا زمانی که مرحله دوم آبگیری سد آغاز نشود می توان امیدوار به توقف این پروژه بود
      خوشبختانه در ماه گذشته تاکنون دو بار مرحله دوم آبگیری سد به تاخیر افتاده و ان شاالله تا لحظه آخر حقیر تمام تلا شم را به عنوان کوچکترین عضو تلاشگران توقف این فاجعه محیط زیستی انجام خواهم داد
      باسپاس و احترام
      فرید ضیایی

  • داریان در تاریخ دی 14, 1394 گفت:

    آقای ضیایی شما بیکار هستید اینقدر در مورد سد داریان صحبت میکنی یا در مورد چشمه بل ما منطقه خودمان راضی هستیم لطف دیگه مطالب در مورد سد داریان چشمه بل هیچ نگوید

    • فرید ضیایی در تاریخ دی 14, 1394 گفت:

      دوست عزیز سلام
      به نظر حقیر بحث حفظ و صیانت از “هانه و بلی” آنقدر ارزشمند می باشد که جا دارد افراد و کارشناسان و فعالان بیشتری به میدان بیایند تا ده ها برابر این مطالب را بنویسند و فعالیت کنند تا از فاجعه بزرگ محیط زیستی نابودی بل جلوگیری شود
      لذا بنده ضمن قدردانی از تمام کسانی که در این چند سال ده ها برابر حقیر در این راه سعی و تلاش کرده اند بر خود واجب می دانم بیش از پیش و با صدایی رساتر و اراده ای قوی تر در این مورد تلاش نمایم.
      نکته دیگر آنکه من شما دوست عزیز و خود را فرا می خوانم که فقط به نمایندگی از خود صحبت کنیم و نظر خود را به عنوان نظر کل مردم فهیم، بافرهنگ و صبور هورامان ابراز نکنیم
      با سپاس و احترام
      فرید ضیایی

  • رستمی تبار در تاریخ دی 14, 1394 گفت:

    قابل توجه همه صاحبنظران و دوستداران عزیز حوزه محیط زیست:
    لطفا اصطلاح غلط “زیست محیطی” را بکار نبرده و از اصطلاح درست “محیط زیستی” استفاده نمایید.
    ضمن جهت افزایش آگاهی دوستان حوزه محیط زیست مطلب فوق با اجازه سایت و نویسنده در آدرس زیر نیز منعکس گردیده است.
    http://greensocial.ir/Public/SidebarNews.aspx?ns=4750&title=%D8%AA%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B1%20%D9%81%D8%A7%D8%AC%D8%B9%D9%87%20%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%20%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%20%D8%B3%D8%AF%20%DA%AF%D8%AA%D9%88%D9%86%D8%AF

    • فرید ضیایی در تاریخ دی 14, 1394 گفت:

      جناب آقای رستمی تبار
      با سلام و احترام
      از لطف شما در درج این مطلب در سایت وزین سامانه الکترونیکی جامعه محیط زیست سپاسگزارم.
      از تذکر جنابعالی برای کاربرد صحیح کلمه “محیط زیستی” به جای زیست محیطی تشکر می کنم و ان شاالله در نوشته های بعدیم آ ن را رعایت می کنم .
      با سپاس و احترام
      فرید ضیایی

  • ناشناس در تاریخ دی 14, 1394 گفت:

    اخیرا جلسه ای با شرکت سمن های محیط زیستی استانهای کرمانشاه و کردستان در اداره کل منابع طبیعی استان کرمانشاه برگزار گردید. موضوع اصلی جلسه بررسی موضع پیگیری حقوقی و قضایی خسارات و تخریب های محیط زیستی در اثر احداث سد دارایان بوده است. درصورتیکه دوستان تمایل دارند در این خصوص اطلاعاتی بدست آورند با یکی از سمن های دو استان تماس بگیرند.
    شنیدها حاکی است وکیل قانونی نیز انتخاب شده است تا موضوع بدون هیاهو و جنجال از مراجع رسمی پیگیری شود.

  • پاوه ای در تاریخ دی 13, 1394 گفت:

    سلام خسته نباشین.

    من الآن این پست رو تو وبلاگ آقای رحمانی خوندم . خیلی جالبه از شمام می خوام که چند لحظه وق بذارین و بخونینش،با عنوان مقدمه ی تامل برانگیز یکشاعر محلی اورامانات:

    پاوه آنلاین: در مقدمه کتاب شعر هورامی از شاعری بنام قیوم دانشور اهل روستای نروی مشاهده کردم علاوه بر مختصری از بیو گرافی خود به مراحل مختلف زندگیش به شرح ذیل اشاره کرده است: تولد در سال 1340 سپس درس خواندن تا کلاس ششم.رفتن به رشت برای کارگری سال 53.خدمت سربازی سال56 .پس از سربازی دوباره کار کردن در رشت چهار سال دوسال مازندران دوازده سال بندر عباس یک سال سیرجان دو سال عسلویه دوسال بم چهارسال قزوین یک سال ایلام و حالا 57 ساله شده و میگوید آواره غربت بوده برای یک لقمه نان حلال.درود بر همت بلندش بر غیرتش که در عین حال به فکر کتاب نوشتن هم بوده حداقل کتاب های این عزیزان را بخریم که نکات بسیاری دارند.

    فقط کوجا میتونیم این کتاب رو تهیه کنیم؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟

پاسخ دادن به ناشناس لغو پاسخ