پ 09 فروردین 1403 ساعت 19:25

سیروان تنها نیست…/ فرید ضیایی

سیروان تنها نیست…/ فرید ضیایی

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه : سیروان هزاران سال است که می خروشد و طراوت و زندگی را به کردهای سرافراز این سرزمین می بخشد و این مردم بزرگ نیز با سرشت طبیعت دوست شان، توانسته اند مونس های قدردانی برای این موهبت حیات بخش الهی باشند. در طول قرنهای گذشته هیچ کس نتوانسته این […]

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه : سیروان هزاران سال است که می خروشد و طراوت و زندگی را به کردهای سرافراز این سرزمین می بخشد و این مردم بزرگ نیز با سرشت طبیعت دوست شان، توانسته اند مونس های قدردانی برای این موهبت حیات بخش الهی باشند.

در طول قرنهای گذشته هیچ کس نتوانسته این رفاقت دیرینه و پربرکت را به هم بزند، پاکان و عارفان بزرگی از ادیان و عقاید گوناگون از زرتشتیان بل هجیجگرفته تا اهل حق و مسلمانان، افتخار همزیستی خود را به سیروان ارزانی داشته اند و همواره سیروان نیز از داشتن این چنین همدمان والامقامی به خود بالیده است.

اما چند صباحی است قصد آن کرده اند که :

ابتدا کانی بل را به بهانه احداث سد داریان زیر بار ارتفاع 109 متر آب دریاچه مصنوعی خودساخته، خفه­ کنند و سپس مسیر چند هزار ساله سیروان را کج، و آنگاه کوچ اجباری به دشتهای گرمسیری را به او تحمیل کنند.

در این گفتار پس از مقدمه فوق، سعی بر آن است که برای خرد ورزان، مستدل توضیح داده شود که بهره برداری از پروژه های: سد داریان ، سد هیروی و همچنین تونل50 کیلومتری نوسود که خود بخشی از طرح بزرگتری برای انتقال آب به مناطق گرمسیری می باشد، موجب پدید آمدن یک فاجعه زیست محیطی در حوضه آبریز سیروان خواهد شد.

لذا در این نوشتار به ترتیب ذیل، مطالب ارائه می شود :

الف – معرفی کانی­بل

ب – بررسی چگونگی نابود شدن کانی­بل با آبگیری کامل سد داریان

ج – معرفی حوضه آبریز سیروان

د – طرح تامین آب برای دشتهای گرمسیری با انتقال از سیروان

ه – پیامدهای زیست محیطی و تغییرات اکوسیستمی انتقال آب از حوضه آبریز سیروان

و – توجیه اقتصادی عدم بهره برداری از سدهای داریان ، هیروی و تونل انتقال آب نوسود

ز – و سخن آخر اینکه : خردمندانه تصمیم بگیریم.

الف – معرفی کانی بل

کانی بل که در زبان بابلیان به معنای خدای آبها ست، چشمه‌ای طبیعی است که جایگاه آن در دو کیلومتری روستای هجیج (از توابع شهرستان بلپاوه) و در فاصله کمی از رودخانه سیروان واقع شده است و آب آن پس از خروج از دل کوه، تشکیل آبشاری داده و به رودخانه سیروان می‌ریزد.

دبی متوسط این چشمه پر آب حدود ۴۰۰۰ لیتر در ثانیه و آورد سالانه آن حدود 150 میلیون مترمکعب آب شرب با کیفیت خیلی بالا است.

کانی بل بزرگ ترین چشمه کارستی خاورمیانه می باشد.(به پدیده خوردگی و انحلال توده سنگهای کربناته، کارست گفته می شود)

نتیجه یک مقاله با موضوع “تحلیلی بر کیفیت آب های معدنی بطری شده در ایران” ارائه شده در دومین همایش تخصصی مهندسی محیط زیست در سال 1387 نشان می دهد پس از آزمایش تمامی آب معدنی های بطری شده موجود در بازار ایران، مشخص شده که آب معدنی کانی بل از نظر ترکیبات شیمیایی بهترین کیفیت را برای شرب دارد و بیشترین پارامترهای مورد سنجش را بر روی برچسب دارد.

پارامترهای کیفی حاصل از نتیجه آزمایش صورت گرفته بر روی آب این چشمه نشان می دهد :

میزان برخی از عناصری که برای بدن انسان ضرر دارد در این آب معادل صفر (ازجمله: آرسنیک، نیترات،نیکل،سرب، آمونیاک و …) و میزان اکسیژن آن معادل 15 میلی گرم بر لیتر می باشد0

لذا با لحاظ کردن دیگر پارامترهای کیفی آب کانی بل، نتایج ذیل حاصل می گردد:چشمه بل

  • طبق دیاگرام شولر، کیفیت این آب در بهترین رده از رده بندی های آن دیاگرام برای آشامیدن قرار می گیرد.
  • طبق استانداردهای سازمان بهداشت جهانی WHO، سازمان محیط زیست آمریکا USEPA، اروپا و کانادا، کیفیت این آب در بهترین رده از رده بندی های آن استانداردها تعریف می شود.

ب – بررسی چگونگی از بین رفتن کانی بل با آبگیری سد داریان

تراز نرمال سد داریان 826 متر و در مواقع سیلابی تا 839 متر از سطح دریای آزاد می باشد.

تراز بستر سد در محل رودخانه 684 متر از سطح دریای آزاد است.

کانی بل در فاصله چهار و نیم کیلومتری بالادست سد داریان و کناره راست رودخانه سیروان قرار دارد و رقوم خروجی کانی بل 717 متر از سطح دریای آزاد می باشد(در حالت طبیعی، و قبل از انجام عملیات اجرایی بر روی این چشمه)

لذا با آبگیری کامل سد داریان در تراز نرمال، کانی بل در زیر فشار آب دریاچه به ارتفاع 109 متر و در زمان سیلاب تا 122 متر ناپدید می شود و آب زلال و با کیفیت بسیار عالی آشامیدنی آن در آب دریاچه حل می شود تا در قالب انتقال آب سیروان جهت مصارف کشاورزی به دشتهای گرمسیری منتقل شود.(قابل ذکر است طبق گفته وزیر نیرو، هزینه استحصال و تصفیه آب آشامیدنی ده برابر آب کشاورزی است).

همچنین ارقام بالا نشان می دهد، رقوم خروجی کانی بل(در حالت طبیعی) 33 متر بالاتر از بستر سد داریان می باشد، یعنی ارتفاع لازم برای رسیدن آب دریاچه به رقوم خروجی کانی بل (در حالت طبیعی و قبلی آن)، از زمان شروع آب گیری(2/9/94)، معادل 33 متر می باشد.

البته در زمان اجرای سد داریان، و در پی فشار افکار عمومی و تلاش فعالان محیط زیست، طرحی با عنوان نجات بخشی چشمه بل از سوی مشاور و کارفرما مطرح گردید، که در ابتدای کار 5 گزینه بررسی اولیه گردید و در نتیجه 3 گزینه آن به دلیل عدم قطعیت های فنی و اقتصادی و یا پر هزینه بودن کنار گذاشته شدند و در نهایت 2 گزینه ذیل مناسب جهت مطالعات بیشتر تشخیص داده شد:

  • شناسایی مسیر چشمه در ترازهای بالاتر از دریاچه و خروج ثقلی آب.
  • شناسایی مسیر چشمه و انتقال آب چشمه به تراز بالاتر از دریاچه سد داریان از مجرای اصلی.

لذا مجریان طرح، ابتدا، گزینه 1 را با فرض قابلیت کشف مسیر اصلی جریان در تراز بالاتر از مخزن سد داریان به اجرا گذاشتند و امیدوار بودند که با احداث تونل و قطع جریان چشمه، آب به صورت ثقلی در تراز بالاتر از 836 تخلیه خواهد شد و در نتیجه هیچ گونه اختلاطی فی مابین آب مخزن سد و آب کانی بل پیش نمی آید.

لذا در تراز 836 یک گالری به طول 220 متر جهت بررسی های ژئوفیزیکی احداث شد، اما شواهدی مبنی بر وجود جریان در ترازهای بالا ثبت نگردید.

بنابراین، استحصال آب کانی بل از طریق شناسایی مسیر چشمه در ترازهای بالاتر دریاچه و خروج ثقلی آب با شکست مواجه شد.

 

در نهایت، گزینه 2 مورد استفاده واقع شد، لذا به منظور شناسایی مسیر جریان، آبخوان بل در تراز پایین، تحت مطالعات ژئوفیزیکی قرار گرفت که منجر به شناسایی مسیر جریان نگردید.

در نتیجه ثمربخش نبودن مطالعات غیرمستقیم در تراز پایین تر از خروجی چشمه، روشهای مستقیم (حفاری گمانه،گالری و شفت) بل هجیجاستفاده گردید،لذا با گانه زنی های متعدد در نقاط اطراف چشمه و در عمق پایین تر از آن، مشخص گردید که مجرای جریان، دالانی است که به صورت سیفون به سمت کوه دربند ادامه پیدا می کند.

سپس با استفاده از لوله شفت، آب کانی بل را به صورت ثقلی (با کاهش شدید دبی) به میزان 120 متر بالاتر از خروجی طبیعی قبلی آن، بالا آوردند و خروجی طبیعی چشمه پلاگ گردید.

با بررسی روند طرح علاج بخشی، نکات و مسائل ذیل قابل توجه می باشد:

  • حفظ کانی بل و یا برنامه ریزی برای صدمه ندیدن این چشمه، در زمان مطالعات فاز 0 تا 2 سد داریان، مورد توجه و اهمیت قرار نگرفته و فقط در فاز 3، یعنی در زمان ساخت سد داریان و با اصل حفظ سد داریان، اقدامات شتابزده ای در خصوص طرح نجات بخشی کانی بل انجام شده است.
  • دبی آب چشمه در ناحیه خروجی جدید، که 120 متر بالاتر از خروجی طبیعی قبلی آن می باشد، حداقل به میزان %35 افت داشته است.
  • با آبگیری سد داریان در تراز نرمال، فشار ناشی از ارتفاع آب دریاچه در مرز مشترک آن با دیواره سنگی آبخوان چشمه، حداقل معادل 11بار و در زمان سیلابی تا 12 بار می باشد.
  • مسیر آبخوان چشمه به صورت کارستی می باشد.
  • آیا توده سنگهای مشرف به دره رودخانه سیروان (حد فاصل دره و آبخوان چشمه) با وجود حداقل 3 گسل شناسایی شده در آن محدوده و نیز عدم مطالعات کافی و جامع در آن محدوده و حتی با انجام تزریقهای صورت گرفته و ایجاد پرده آب بند، به طور کامل آب بند می باشد ؟

لذا با توجه به نکات فوق، این نگرانی ایجاد خواهد شد که با آبگیری کامل سد داریان، آب کانی بل که از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است، با آب دریاچه که هم از املاح بیشتر و هم آلودگی های مختلفی برخوردار است به احتمال زیاد، آمیخته می شود و آنگاه است که کانی بل نابود می شود.

ج – معرفی حوضه آبریز سیروان

سیروان پنجمین رودخانه پرآب کشور می باشد و مهم‌ترین رودخانه ناحیه هورامان در کردستان است و مسیر نسبتاً طولانی و پرپیچ‌وخمی دارد.

سرچشمه رودخانه سیروان عمدتا از ارتفاعات زاگرس و به خصوص شاهو که سنبل کوههای غرب کشور است می باشد و از بهم پیوستن دو رودخانه گاوه رود و قشلاق پدید می آید و پس از پیوستن رودخانه های آزادرود و پاوه (در محدوده پل دوآب رودخانه سیروان) و طی حدود 6 کیلومتر پس از آن، به نوار مرزی ایران و کردستان عراق وارد می شود، و سپس رودخانه های مره خیل ، لیله ، زمکان و کردی قاسمان نیز در ادامه مسیر بدان می پیوندند.

آورد سالیانه رودخانه سیروان بدون احتساب طرحهای بالادست، حدود 3000 میلیون مترمکعب می باشد که پس از کسر آب مصرفی در طرحهای بالادست سیروان (در قالب سدهای احداث شده ویا در حال اجرا، همچون سد های قشلاق،گاوشان،ژاوه،گاران،آزاد و… و نیز ایستگاههای پمپاژ) در ورودی محل سد داریان به 1650 میلیون متر مکعب تنزل می یابد و پس از محل سد داریان نیز، رودخانه پاوه رود با آورد سالیانه 170 میلیون مترمکعب به آن اضافه می شود.

حواشی اين رودخانه بسيار زيبا، و بستر و كناره‌های آن زيستگاه انواع حیوانات ، پرندگان و ماهيان است، همچنین محل رشد گونه های گیاهی و درختی منحصر بفردی می باشد.

د – طرح تامین آب برای دشتهای گرمسیری با انتقال از سیروان

با ایجاد سامانه ای از طریق احداث سد هیروی، سیستم آبگیر و در نهایت احداث تونل­ نوسود وکانال ها و تونل های ادامه مسیر، بخش عمده ای سیروان222از منابع آبی این حوضه به دشتهای گرمسیری انتقال می‌یابد.

بر این اساس بخش قابل توجهی از آب رودخانه سیروان، با احداث سد تنظیمی– انحرافی در نزدیکی روستای هیروی و از طریق تجهیزات آبگیری وارد تونل نوسود می‌شود و همچنین در مسیر تونل و از طریق هدایت قسمت عمده آورد آب رودخانه های مره خیل ، لیله ، زمکان و کردی قاسمان، در مجموع حداقل 550 میلیون مترمکعب آب بوسیله تونل نوسود به سمت دشت های گرمسیری هدایت می شود.

تونل نوسود به عنوان بخش ابتدایی خط انتقال می باشد که طول آن در حدود 50 کیلومتر است. ورودی تونل از لحاظ جغرافیایی در 30 کیلومتری شهرستان پاوه و در مجاورت روستای هیروی و خروجی آن نیز در مجاورت روستای ازگله در 60 کیلومتری شهرستان سرپل ذهاب قرار گرفته است.

روش اجرای تونل با استفاده از دستگاه ‌TBM و با پوشش نهایی قطعات پیش‌ساخته می باشد.

ه – پیامدهای زیست محیطی و تغییرات اکوسیستمی انتقال آب از حوضه آبریز سیروان

انتقال سالانه حداقل 550 میلیون مترمکعب آب از حوضه آبریز سیروان به دشتهای گرمسیری، موجب مسائل و فاجعه های زیست محیطی ذیل آبزیان رودخانه سیروانمی گردد:

الف – با وجود مناطق و زمینهای کشاورزی و باغات مستعد در منطقه کردستان و همچنین کمبود شدید آب در شهرها و روستاهای حتی با شعاع فاصله کمتر از 30 کیلومتر از آب کانی بل و سیروان، آیا هزینه فرصت از دست رفته ناشی از انتقال آب به دشت های گرمسیری با صرف هزاران میلیارد ریال محاسبه شده است؟

قابل ذکر است نگارنده مطلب به قرارداد پیمانکاری اجرای تونل نوسود دسترسی ندارد، ولی بر اساس قیمت روز، اجرای تونل با TBM و سگمنت گذاری در پروژه های مشابه برای هر کیلومتر حداقل 150 میلیارد ریال می باشد، که با احتساب تونل 50 کیلومتری هزینه به روز شده، فقط برای بخش تونل نوسود بالغ بر هفت هزار میلیارد ریال برآورد می گردد.

ب – تغییر مسیر آب به میزان حداقل 550 میلیون مترمکعب و جلوگیری از ورود آن به کردستان عراق و مخزن سد دربندیخان موجب کاهش شدید ورودی آب به مخزن آن سد و به تبع، خشک شدن بسیاری از زمینهای آبی کشاورزی و باغات پایین دست آن خواهد شد و در نتیجه موجب تشدید پدیده ریزگردهای وارد شده به کشور از طریق مرزها می گردد. (معضل ورود ریزگردها از طریق مرزهای غربی و جنوب غرب کشور چند سالی است موجب مشکلات زیادی در بخش محیط زیست و حوزه سلامت مردم منطقه شده است.)

ج – انتقال میان حوضه ای آبها، موجب تغییرات اکوسیستمی منطقه می گردد و می تواند آثار زیانباری را در محیط زیست در پی داشته باشد.

و – توجیه اقتصادی عدم بهره برداری از سدهای داریان ، هیروی و تونل انتقال آب نوسود

افرادی هستند که حاضرند پول بیشتری پرداخت کنند تا آب مورد نظر خود را از منابع سالم، مانند چشمه و کوههای طبیعی دریافت کنند.

VOSS

قیمت هر بطری: 3 دلار

آب معدنی واس در کشور نروژ و در شهری به همین نام تهیه می شود و به سرتاسر دنیا ارسال می شود.

ISKILDE

قیمت هر بطری: 3 دلار

این آب معدنی در کشور دانمارک تهیه می شود.

ارزش جهانی آب کانی بل حتی اگر هیچ ارزش افزوده ای برای آن ایجاد نکنیم و صرفا” به صورت بسته بندی ساده صادر گردد، حداقل معادل نیم دلار برای هر لیتر می باشد.

چنانچه فقط %5 از آب کانی بل (این چشمه، سالیانه به طور میانگین 150 میلیارد لیتر دبی دارد)، بسته بندی و صادر شود، با احتساب هر لیتر نیم دلار، مبلغ حاصل از فروش سالانه بالغ بر 3 میلیارد دلار می شود، یعنی بالغ بر 100،000،000،000،000 ریال (معادل 10 هزار میلیارد تومان)

سوال : مبلغ فوق موجب اشتغالزایی چند نفر می شود؟

ز – و سخن آخر اینکه : خردمندانه تصمیم بگیریم.

ادامه آبگیری سد داریان و انتقال آب از طریق سد هیروی و تونل نوسود، فاجعه ای مشابه سدگتوند را رقم خواهد زد.

درسد گتوند علی رغم هشدار کارشناسان مبنی بر عدم آبگیری سد گتوند، آبگیری آن در سال 90 انجام گرفت و با صرف هزاران میلیارد ریال از منابع ملی، بزرگترین کارخانه شورابه سازی مصنوعی دنیا ساخته شد، صدها میلیون مترمکعب آب شیرین، به آب شور تبدیل شد، به صورتی که در لایه های پایین آب دریاچه سد گتوند، میزان شوری آب حداقل 3 برابر خلیج فارس است.

آیا رکورد دیگری در راه است؟ یعنی سالانه 150 میلیون مترمکعب از آب کانی بل، که با کیفیت ترین آب شرب ایران است، به آب کشاورزی تبدیل می شود؟

آیا به جای حل پدیده ریزگردها، این معضل تشدید می شود؟

با انتقال حداقل 550 میلیون مترمکعب آب از حوضه آبریز سیروان، تغییر بزرگی در اکوسیستم پایین دست سد هیروی، رخ می دهد که از جمله، موجب کاهش شدید میزان آب ورودی به سد دربندیخان کردستان عراق و به تبع زمینهای پایاب آن می شود و حداقل دستاورد منفی این طرح در دراز مدت، تشدید پدیده ریزگردها در منطقه و بدتر شدن محیط زیست برای ساکنان منطقه غرب کشور می شود.

لذا، با توجه به موارد فوق الذکر بهتر است به جای تخریب محیط زیست، این ودیعه الهی، راهکارهای ذیل دنبال گردد:

الف- علی رغم شروع آبگیری سد داریان، با توجه به اختلاف ارتفاع 33 متری خروجی طبیعی قبلی کانی بل نسبت به بستر رودخانه در محل سد، هنوز فرصت نجات واقعی کانی بل وجود دارد، لذا پیشنهاد می شود، هرچه سریعتر، دریچه تخلیه کننده تحتانی سد داریان باز شود و آبگیری سد داریان به صورت موقت متوقف گردد، تا بتوان با تشکیل یک تیم کارشناسی دارای دانش فنی کافی و جامع در رشته های متفاوت، فرصت سرمایه گذاری در زمینه های دیگر کانی بل را از جمله موارد ذیل بررسی کرد :

1-مطالعات امکان سنجی فنی ، اقتصادی و زیست محیطی احداث یک یا چند کارخانه مدرن بسته بندی آب معدنی کانی بل به منظور صادرات، بر پایه درآمدزایی در سطح کلان و اشتغالزایی نیروهای مستعد و تحصیلکرده منطقه، انجام شود.

2-مطالعات انتقال بخشی از آب کانی بل به روستاها و شهرهای اطراف که مشکل کم آبی دارند، انجام گیرد.

ب) مطالعات مدیریت منابع آب حوضه آبریز سیروان، به صورت جامع و یکپارچه توسط یک تیم کارشناسی متخصص و متعهد، بازنگری شود. که در این راستا پیشنهاد می شود، ادامه ساخت سامانه انتقال آب از طریق سد هیروی، تونل نوسود و کانالها و تونل های ادامه مسیر جهت انتقال آب به دشت های گرمسیری، تا مشخص شدن نتیجه مطالعات این تیم، به حالت تعلیق در آید .

 فرید ضیایی  :کارشناس سدسازی ، کارشناس ارشد مدیریت پروژه

30 پاسخ برای “سیروان تنها نیست…/ فرید ضیایی

  • عدنان در تاریخ تیر 16, 1398 گفت:

    واقعا منطقه بکریه ی بهشت گمشده س ما این هفته واسه تفریح رفتیم واقعا طبیعت اونجا رو دیدیم احساس نکردیم روکریه زمینیم ولی گلایه مون اینه مردمان هجیج خیلی خون گرم بودن ولی بعضی مناطق تا میدیدن شهرستانیم اجناسو گران میکردن و مسولین گوش بدید ما هرچی پارکهارو گشتیم حتی ی دسشویی سرویس بهداشتی نداشتن پارکهاهم کثیف بودن تو پارک شهرها هم اگر سرویس بهداشتی داشت انقد کثیف بود حیفه شهرهای ب این خشکلی واقعان حیفه درآمد زایی مردم از طریق توریسته مسولینو مردم باهم کاری کنید

  • دیاکو احمدی در تاریخ آذر 15, 1394 گفت:

    سلام و درود فراوان خدمت جناب مهندس فرید ضیایی.
    بازم مثل همیشه مطالب کاملا علمی با تحقیق و پشتکار فراوان.
    انشالله که مسئولین هم این مقاله را که میدانم با تلاش و دقت فراوان نوشته اید؛ مطالعه کرده تا بتوانند کانی بل تاریخی کرد را نجات دهند.
    با سپاس فراوان جناب مهندس فرید ضیایی عزیز

  • فرنوش در تاریخ آذر 12, 1394 گفت:

    میبالم به اینچنین مردان برومندسرزمینم هورامان
    هنوز نفس دراین مناطق حبس نشده است
    و هستند انسانهای شجاعی که با قلم خود حرف دل مردم را می زنند
    درود بر شر فت مهندس ضیایی تو نسبت به وجد انت دین خود را ادا کردی
    ای مردم به یاری هم بل را نجات دهیم هنوز وقت باقی است

  • قاضی زادە در تاریخ آذر 12, 1394 گفت:

    هر سخن کز دل بر آید لاجرم بر دل نشیند.
    دلنوشتە های جناب مهندس ضیایی هم کارشناسانە است هم دلسوزانە؛ اما مشکل این است کە، مسئولان و دست اندرکاران سد داریان، گوشها و مشاعر خود را بتن ریزی کردەاند؛ کە نشنوند و نیندشند!

  • مرادی در تاریخ آذر 11, 1394 گفت:

    با عرض سلام وادب خدمت مهندس ضیایی مطالب فنی وتخصصي ودرعین حال کاربردی وفصیح که حاصل تحقیق وزحمات وافر می باشد که در راه روشنگری جامعه قدم می نهد باید به کارشناسان دلسوز ومتعهد بالید وآفرین گفت

  • آسمان در تاریخ آذر 11, 1394 گفت:

    با تشکر از جناب آقای مهندس ضیایی بزرگوار
    بیایید به گفته خود ایمان داشته باشیم که : هیچ وقت دیر نیست . هیچ وقت دیر نیست . هیچ وقت دیر نیست . هیچ وقت دیر نیست .

  • امیدمنصوری در تاریخ آذر 11, 1394 گفت:

    بسیارجامع وکاربردی بودممنون کاک فریدکردستان به فرزندان غیورمثل شما میبالد.

  • مختار مرادی در تاریخ آذر 10, 1394 گفت:

    سلام و سپاس.
    تشکر از احساس مسئولیت ، موضعگیری و روشنگری علمی و واقع بینانه جناب مهندس ضیایی در خصوص موضوع سد داریان .

  • ناشناس در تاریخ آذر 10, 1394 گفت:

    با سلام و سپاس از همه بزرگوارانی که حقیر را مورد لطف و محبت خود قرار داده اند و همچنین سایت محترم سلام پاوه که بستر مطرح شدن این نوشتار را فراهم نموده است.
    نگارش این مقاله تنها در راستای انجام وظیفه ام بوده و آنهم در حد وسع محدودم.
    حقیر خود را در جایگاه کوچکترین و آخرین فردی می بینم که به کارزار بزرگ صدها انسان شریفی پیوسته که سالهاست جهت نجات بخشی چشمه بل به صورتی مدنی و شبانه روزی تلاش می کنند.
    ان شاالله و با استعانت از باریتعالی، با همفکری، همدلی، همراهی، همکاری در قالب کار گروهی و نیز حفظ امیدواری تا لحظه آخر، می توانیم محیط زیست مان، این ودیعه ارزشمند الهی را از آسیبهای پیش رو به سلامت برهانیم و بی شک در این رهگذر تک تک ما مسوولیم.
    با احترام و سپاس
    فرید ضیایی

  • هورامان در تاریخ آذر 10, 1394 گفت:

    بیاییم در جهت حمایت از راهکار مطرح شده در این مقاله علمی و تبدیل آن به یک خواست عمومی، لینک این مقاله را در تمام شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذاریم.

  • سید مختار هاشمی، سرپرست گروه کاری ویژه نجاتبخشی چشمه بل در تاریخ آذر 10, 1394 گفت:

    درود بر جناب مهندس ضایی عزیز… سرمایه فکری و علمی منطقه ما…. هنوز دیر نیست برای نجات چشمه بل بکوشیم…. این مفاله بسیار علمی و با ارزش نشان می دهد که کارفرما و طراحان این سد از دانش افراد دلسوز و بومی استفاده نکردند. و در تصمیم هایشان اصلا جنبه های اجتماعی اقتصادی زیست محیطی را در نظر نگرفتند…از عزیزان در متطقه خواستارم که کمپین نجات چشمه بل را حمایت کنند

  • کرماشان در تاریخ آذر 10, 1394 گفت:

    موضوع بل متاسفانه هیچ دلسوزی ندارد.
    مسوولان منطقه و کاربدستان پاوه از بیم بیکار شدن ! راجع به هیچ اقدامی واکنش نمی دهند.فقط نظاره گر هستند
    مردم هم که دست تنها نمیتواند و انجمن های مستقل هم که وجود ندارند.
    باز جای تشکر است از کسانی که لاقل یه مقاله ای می نویسند

  • محمد رضا سرافرازی در تاریخ آذر 10, 1394 گفت:

    تشکر میکنم از مقاله زیبای اقای مهندس ضیایی بخوبی تحلیل و تجزیه کرده اند . امیدوارم پیگیری ها برای جاودانه ماندن ادامه داشته باشد . زنده باد طبیعت پاک پاوه

  • بل در تاریخ آذر 10, 1394 گفت:

    نویسنده این مقاله می خواهد این مطلب را به ما یادآوری کند که نباید تحت هیچ شرایطی تسلیم شرایط شد و تا لحظه آخر می توان امیدوارانه با روی میز گزاشتن راه حل های مبتکرانه تلاش نمود و از پای ننشست
    مگر غیر از این است که اکثر توافقات بزرگ بین المللی در لحظات آخر و دقیقه نود، با یک راه حل جدید به ثمر می رسد
    آیا بهتر نیست به جای آیه یاس خواندن و ذکر این مطلب که دیر است و دیگر فایده ندارد ، با این راه حل منطقی همراه و همگام شویم و با باز نشر و حمایت از آن،آنرا به یک مطالبه عمومی تبدیل کنیم

  • سیروان در تاریخ آذر 10, 1394 گفت:

    هیچوقت دیر نیست
    چنانچه تا لحظه آخر مایوس نشویم و به حمایت از فکرهای خلاقانه متخصصینی چون آقای ضیایی در جامعه بپردازیم و امید خود را از دست ندهیم
    به نظر من راهکار ایشان عملی و بسیار منطقی است

  • سلیم حقگویی در تاریخ آذر 10, 1394 گفت:

    با عرض سلام وارادت خدمت جناب مهندس ضیایی بابت مطالب ارزنده و علمی معتبرشان تشکر ویژه دارم امید است هر کس به سهم خود ادای وظیفه نماید

  • عادل-ش در تاریخ آذر 10, 1394 گفت:

    مقاله زیبا و قابل تاملی بود اما دوست عزیز شما خیلی دیر بیدار شده اید این حرفها رو باید یک سال پیش میزدید یا حداقل چند ماه پیش .
    الان که آبگیری شروع شده و بزودی خدای آبها زیر آب سبز رنگ سیروان جان میبازد
    تا حالا کجا بودید.
    دیر اومدی داداش دیر !
    نوش دارو بعد از مرگ سهراب !!!

    • محمدی در تاریخ آذر 10, 1394 گفت:

      از اینکه می بینم در جامعه ما انسانهای خوش فکر و با زکاوتی همچون آقای مهندس ضیایی وجود دارند که تا لحظه آخر تسلیم شرایط نمی شوند و به دور از هرگونه خودسانسوری و منفی بافی با روی میز گذاشتن راه حل های عملی، در پی اصلاح امور ولو در دقیقه ۹۰ هستند به خود می بالم و به آینده جامعه ام امیدوار می شوم
      و از اینکه می بینم معدود افراد منفی ببافی که خود هیچ گونه حرکت مثبتی در جهت جلوگیری از این فاجعه نمی کنند و به جای حمایت از این سرمایه های بزرگ انسانی، با مطرح کردن جملات کم وزنی همچون دیر است و تا حالا کجا بودید سعی در تخریب این حرکت مثبت و روبه جلو را دارند غمگین می شوم

  • برهان در تاریخ آذر 10, 1394 گفت:

    متخصصان و صاحب نظران پاوه باید فضا بهشان داده شود تا شاهد پاوه ای بهتر و ابادتر باشیم..متاسفانه فضا برای افراد صاحب نظر در این شهر تنگ است و طبعاتش همین است که میبینیم

  • دووره ولات در تاریخ آذر 10, 1394 گفت:

    ضمن تقدیر از مهندس ضیایی عزیز. اما واقعیت امر اینست که نه تنها آبگیری متوقف نمیشود بلکه باید وجود چشمه بل را مانند افسانه ای برای فرزندانمان بازگو کنیم .چه بسا ایجاد کمپین یا گروههای حامی از بل ممکن است موجب اذیت و آزار عده ای گردد .جناب مهندس،ضیایی عزیز حدود 6 سال است پروژه سد داریان شروع به کار عملیاتی نموده است به نظر جنابعالی این گونه کارشناسی ها و اظهار نظرهای جنابعالی و عده ی دیگری از دوستان بسیار دیرنمی باشد . علاج واقعه را قبل از وقوع باید کرد بیایید و با همدیگر فقط مرگ بل را نظاره گر باشیم و برای پتانسیل های سد داریان راهکارهایی ارائه داده تا مانند حال نادم وپشیمان نگردیم

  • محمد فاضل ضیایی در تاریخ آذر 9, 1394 گفت:

    ضمن سلام؛
    از مطالعه مقاله که با زبانی علمی در عین سادگی و قابل فهم بودن نگارش شده بود لذت بردم.
    بدرستی و با بیانی شیوا بسیاری از معضلات ناشی از اجرای سد داریان و تبعات زیست محیطی آن ذکر گردیدند؛
    امید که مورد توجه دست اندرکاران واقع شود.
    حقیقت آن است که مهندس بیان نمود اما واقعیت این است که
    بعید بنظر میرسد ادامه کار و آبگیری نهایی با توجه به میزان سرمایه گذاری صورت گرفته و … متوقف شود!

  • کارشناس محیط زیست در تاریخ آذر 9, 1394 گفت:

    بهره برداری از سدهای داریان و هیروی = فاجعه زیست محیطی گتوند ۲

  • امیر حاتمی در تاریخ آذر 9, 1394 گفت:

    باکمال تشکر از جناب مهندس ضییایی برای مسایل علمی که بیان نموده اند خانواده ضیایی همیشه و در طول تاریخ اورامانات صاحب نظر واهل علم وقلم بوده وخواهند ودر هر جای این سر زمین باشند یار وغمخوار مردم واین آب وخاک می باشند

  • آمنه صالحی در تاریخ آذر 9, 1394 گفت:

    با سلام و تشکر از جناب اقای ضیایی، بسیار سپاسگزارم، اطلاعات مفید و علمی خوبی در این مطلب بود که امیدوارم موجب روشنگری در خصوص چشمه بل شده باشد.

  • مانی در تاریخ آذر 9, 1394 گفت:

    با سلام،بیشتر سیاه نمایی است تا یک مقاله علمی،چشمه بل خروشان و زیبا از محلی بالاتر فوران می کند.چرااینهمه کارهای مهندسی و علمی که انجام شده رازیرسوال میبرید؟دریاچه سدداریان فوق العاده میباشد و سیروان زنده است

    • امیر در تاریخ آذر 9, 1394 گفت:

      چه کار مهندسی ؟ فقط یکبار با دقت این مقاله را بخوان تا به عمق فاجعه زیست محیطی در شرف وقوع پی ببری
      مطالعات و اجرای طرح نجات بخشی چشمه بل توسط همان شرکت مشاوری(مهاب قدس) انجام شده که در سد گتوند کار مطالعات را انجام داده و در آن زمان با وجود هشدار کارشناسان مدعی بود هیچ مشکلی بوجود نمی آید و ظاهرا در این طرح می خواهد شاهکارهای مهندسی تخریب محیط زیستش را به عدد ۲ برساند

    • احمدی در تاریخ آذر 9, 1394 گفت:

      با اجرای سد هیروی و تونل انتقال آب نوسود سیروان منحرف می شود و خواهد مرد

  • Koursh در تاریخ آذر 9, 1394 گفت:

    خیلی آلی جناب مهندس. واقعاً همه جوانب را کالبد شکافی کردی. دست مریزاد. فقط ای کاش مسئولین یکبار دیگر به گفته شما تاملی داشته و مناسب ترین راهکار را برای نجات کانی بل و نشان دادن حسن نیت خود به نسبت منطقه و مردمانش از خود نشان دهند.

  • محمد عرفان صالحی در تاریخ آذر 9, 1394 گفت:

    با سلام، از مدیریت سایت و نگارنده محترم جناب اقای مهندس ضیایی، بسیار سپاسگزارم، اطلاعات مفید و علمی خوبی در این مطلب بود که امیدوارم موجب روشنگری در خصوص چشمه بل شده باشد.

  • نیما در تاریخ آذر 9, 1394 گفت:

    با تشکر از مطالب مفید وکامل و زحمات جنابعالی.

پاسخ دادن به سیروان لغو پاسخ