ج 10 فروردین 1403 ساعت 10:48

اکتشاف نفت در پاوه / احسان حیدری فر

اکتشاف نفت در پاوه / احسان حیدری فر

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه : چند مدتی است که از گوشه و کنار و سایتها می شنویم که در شهرستان پاوه نفت پیدا شده…!چند نکته در این مورد وجود دارد که دوست دارم به عنوان کسی که رشته تخصصی و آکادمیکش در حوضه مهندسی نفت می باشد خدمت دوستان عرض نماییم به امید اینکه […]

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه : چند مدتی است که از گوشه و کنار و سایتها می شنویم که در شهرستان پاوه نفت پیدا شده…!چند نکته در این مورد وجود دارد که دوست دارم به عنوان کسی که رشته تخصصی و آکادمیکش در حوضه مهندسی نفت می باشد خدمت دوستان عرض نماییم به امید اینکه مفید واقع شود.

نزدیک به سه سال است که شرکت های های تابعه وزارت نفت بنا به دستور وزارت ،کار اکتشاف نفت را در مناطق مرزی ایران شروع نموده اند که منطقه ما هم از این موضوع استثنا نبوده است واحسان حیدری فر گروه های از شرکت های خصوصی و دولتی تابعه وزارت کار اکتشاف را از جنوب استان کرمانشاه به سمت شمالغرب که منطقه پاوه باشد شروع نموده اند.

طبق برنامه‌ی پنجم توسعه تا سال 1394 باید معادل 7.5 میلیارد بشکه نفت خام قابل برداشت از طریق اکتشافات نفت و گاز به ذخائر کشور افزوده شود؛ با وجود این پیش‌بینی می‌شود که اکتشاف نفت رشد 270 درصدی نسبت به برنامه پنجم توسعه کشور داشته باشد.

به گزارش خبرنگار انرژی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، سهم کشف نفت از 7.5 میلیارد بشکه‌ای که باید تا سه سال دیگر کشف شود، 40 درصد و سهم گاز 60 درصد خواهد بود. البته در برنامه‌ی پنجم توسعه اولویت‌های اصلی فعالیت‌های اکتشافی تمرکز بر مناطق مرزی است.

امسال نیز اکتشاف نفت و گاز در در کشور با اولویت دهی به حوزه های مرزی به ویژه در مرزهای شمالی در دستور کار قرار گرفته و بنابر آخرین آمار و اطلاعات، از رشد مطلوبی برخوردار بوده است

مراحل مختلف کشف یک میدان نفتی

مطالعه و اکتشاف

۱-۱ژئولوژی

آماده کردن نقشه های زمین شناسی از منطقه

مطالعات مجمل و نمونه برداری

مطالعات آزمایشگاهی به خصوص بر روی نمونه ها برای مشخص کردن طول عمر لایه های زمین

اضافه کردن یافته ها بر روی نقشه ها برای رسیدن به یک جمع بندی کلی

شرایط منطقه

۱-۲لرزه نگاری

لرزه نگاری چیست : لرزه نگاری عملیاتی است که به صورت مصنوعی لرزه هایی را در زمین ایجاد می کنند و این لرزه ها پس از برخورد با لایه های مختلف زمین بازخوردهایی را به سطح زمین بازمیگرداند که دستگاه های مخصوصی آنها را ثبت می کند . این عمل به متخصصان کمک می کند تا لایه های ژئولوژیکی مختلف زمین را شناسایی کنند و احتمال وجود لایه های هیدروکربوری را مشخص کند . کارشناسان با بدست آوردن میلیون ها داده خواهند توانست نقشه ی احتمالی مخزن را مشخص کنند و وجود نفت و گاز و بزرگی آنرا تعیین کنند .

معمولا در مرحله ی اول نقشه ی لرزه نگاری به صورت دوبعدی ترسیم می شود و در صورت موفقیت امیز بودن نقشه ی سه بعدی آن تهیه و تدوین می شود . هزینه ی نقشه ی ۳ بعدی بسیار بسیار بیشتر از نقشه ۲ بعدی می باشد و به همین دلیل در مرحله ی اول نقشه به صورت ۲ بعدی تهیه می شود . نوع سومی از نقشه های لرزه نگاری نیز وجود دارد که به صورت چهار بعدی تهیه می شود که بعد چهارم ” زمان ” می باشد .ولی در ایران فعلا از نقشه های ۴ بعدی استفاده نمی شود .

پس ازانجام این دو مرحله دو حالت ممکن است اتفاق بیوفتد : یا عملیات اکتشاف با شکست مواجه می شود و تحقیقات نشان می دهند که در آن منطقه مخزن هیدروکربوری وجود ندارد و عملیات متوقف می شود و یا اینکه تحقیقات وجود مخزنی را نشان می دهد که در این صورت عملیات وارد فاز دوم می شود .یعنی شروع به حفر چاه می کنند .

حفاری چیست : حفاری عملیات حفر چاه در خشکی یا دریا بر اساس یافته های اولیه ی بدست آمده برای رسیدن به مخزن نفت یا گاز می باشد و میزان ارتفاع آن بستگی به داده های بدست آمده در مرحله ی لرزه نگاری دارد . این ارتفاع به صورت عادی بین ۱۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ متر می باشد . که در ایران عمق این چاه ها بین ۳تا۵ هزار متر می باشد .

عملیات حفاری پرهزینه ترین بخش در عملیات اکتشاف یک مخزن نفتی است . هر چند هزینه ی این عملیات از منطقه ای به منطقه ی دیگر متفاوت خواهد بود ولی حفر هر چاه در حدود ۳ تا ۳۰ میلیون دلار آمریکا هزینه خواهد داشت . حفاری در دریا به مراتب هزینه ی بیشتری نسبت به حفاری در خشکی دارد . تا جایی که ممکن است هزینه ی حفر یک چاه دریایی تا ۵۰ میلیون دلار آمریکا نیز برسد .یا شاید در آبهای عمیق تر بیشتر از این .

پس از انجام این مرحله و اطمینان از وجود مخزن و تعیین بزرگی آن بایستی مشخص شود که این مخزن تجاری می باشد یا خیر. در واقع منظور از این عملیات آنست که آیا بهره برداری از مخزن موجود به صرفه می باشد یا خیر یا به زبان ساده تر بایستی درآمد حاصل از آن مخزن بیشتر از هزینه ی بهره برداری آن باشد .

پس تا اینجا دو فاز اصلی عملیات یک مخزن را شناختیم مرحله ی اول اکتشاف و مرحله ی دوم ارزیابی . حال پس از این دو مرحله در صورتی که یافته ها نشان دهنده وجود یک مخزن هیدروکربوری با قابلیت تجاری شدن را نشان دهد طرح جامع توسعه تهیه شده و عملیات وارد مرحله ی سوم یعنی توسعه می رسد .

در این مرحله پس از تهیه ی طرح جامع توسعه عملیات گسترده برای رسیدن به بالاترین سطح تولید شروع می شود .

ذکر این نکته ضروری است که آیا نفت موجود صرفه اقتصادی دارد یا نه؟ اینکه این میدان تاچه حد بزرگ است؟ نفت دارای چه درجه API می باشد؟ و چندین فاکتور دیگر… درنهایت به مرحله بهره بردای و ریکاوری نفت برسیم که این خود یک پروسه زمان گیر و چندساله است.

باتشکر

احسان حیدری فر کارشناس ارشد مهندسی نفت

 

19 پاسخ برای “اکتشاف نفت در پاوه / احسان حیدری فر

  • شهروند در تاریخ آبان 11, 1394 گفت:

    کاش نظر من رو هم تایید میکردی فرهادجان

  • hiwa در تاریخ آبان 10, 1394 گفت:

    ده س خووش احسان گیان

  • الهام در تاریخ آبان 10, 1394 گفت:

    باتشکر از مطالب مفیدتون جناب مهندس حیدری فر

  • عماد در تاریخ آبان 9, 1394 گفت:

    با تشکر از مطالب مفید جناب مهندس حیدری فر پیشرفت روز افزون و درجات علمی بالاتر رو برای ایشان ارزومندیم ومنتظر مطالب بیشتر و تکمیلی در این خصوص هستیم.

    • احسان حیدری فر در تاریخ آبان 10, 1394 گفت:

      ممنونم عماد
      ان شاء الله… بصورت رسمی بنده نیز احتمال دارد در این پروژه همکاری نمایم… در صورت تحقق این امر حتما مقاله ای کامل و جامع در این باره به علاقه مندان به این موضوع ارئه خواهم نمود
      باتشکر

  • حمید در تاریخ آبان 9, 1394 گفت:

    با تشکر مطلب جالب و کارشناسانه‌ای بود
    از نگارنده تشکر می‌کنم و یه سوال دارم خدمتشون
    اینکه می‌گن در مناطق هورامانات هم نفت کشف شده چقد صحت دارد؟ آیا احتمال اینکه در این مناطق و مناطق مریوان هم نفت وجود داشته باشد، هست یا نه؟
    با تشکر

    • احسان حیدری فر در تاریخ آبان 10, 1394 گفت:

      باسلام خدمت شما دوست بزرگوار جناب حمید
      بیشتر اکتشافات دنیا در حوضه نفت و گاز بیشتر در سازندهایی مربوط به دوران های خاصی از زمین شناسی بوده که بنا بر دلایلی ازجمله پیشروی و پسروی دریا و…که از حوصله بحث در اینجا خارجه بوده و هنوز به طور کامل در تمام ادوار ویا دوره های خاص این اکتشاف به طور کامل صورت نگرفته است
      البته منطقه ما و کلا شمالغرب کشور جزء زاگرس مرتفع بوده و زمین شناسان بنابردلایلی وجود نفت و گاز را دراین مناطق دور از واقعیت میدانستند و میدانند
      البته باتوجه به مسئله مهاجرت نفت احتمال دارد شناسنامه نفت در این مناطق و نفت کشف شده در حلبچه عراق یکی باشد و از یک سنگ مادر تشکیل شده باشند…باید کارهایی ایزوتوپی مربوط به حوضه ژئوشیمی آلی صورت گیرد تا این فرضیه احتمالی بررسی شود
      درنهایت باید این مناطق نیز بررسی شوند تا بتوان به طور قطع رد یا تایید نمود.
      باتشکر

  • توجه در تاریخ آبان 9, 1394 گفت:

    با تشکر از شما مهندس ولی متاسفانه بحث کاملا تخصصی و گنگ بود، شما باید میگفتید که آیا حفاری برای استخراج است، اگر حفارییه چرا حدود بیست نقطه س،

    • احسان حیدری فر در تاریخ آبان 10, 1394 گفت:

      قابل توجه دوست عزیزمون(توجه) من در عرایضم اشاره کردم که فقط در یک منطقه ظاهرا حفاری شده و مغزه گیری انجام شده(به گفته یکی از مهندسین مجری طرح)… و از تعداد این مغزه ها اطلاعاتی در دسترس نیست و بنده نیز به آن اشاره ای ننموده ام
      درکل کار در مراحل ابتدایی بوده وتنها درحال حاضر بخش سایزمیک در حال رکوردینگ می باشد
      باتشکر

  • سعید در تاریخ آبان 9, 1394 گفت:

    نفتی هم اگه باشه دست شهروندا نمیرسه بود ونبود نفت برای ما فرقی نمیکنه…….

  • حاتم حكيمي در تاریخ آبان 9, 1394 گفت:

    سلام
    با تشكراز مدريت سايت وتهيه كننده اين مطلب جناب آقاي حيدري فر اميدواريم كساني كه در زمينه هاي مختلف تحصيل نموده اند بحث هاي كارشناسانه را در موارد مختلف به شيوه ي علمي وتخصصي ارائه نمايند تا برخي افراد كه خود را همه فن حريف مي دانند اظهار نظر هاي غير كارشناسانه نفرمايندجامعه ي ما خوشبختانه تحصيل كرده زياد دارد اگر چه از تخصص عده ي كثيري از افراد دانشگاه رفته واقعا استفاده نمي شود بسيار مفيد بود . نفرمودين منطقه ي ما فعلا در چه مرحله اي از اكتشاف نفت يا گاز اين نعمت هاي خداددادي است
    با سپاس فراوان

    • ناشناس در تاریخ آبان 9, 1394 گفت:

      باسلام خدمت آقای حاتم حکیمی بزرگوار… بله عرایض شما درسته، باید هرکسی درجای خودش و با استفاده از تخصص و پتانسیلش قرار بگیره و اظهار نظر کنه…
      اما در مورد این سوال جنابعالی که در چه مرحله ایست عرض کنم که در استان کرمانشاه از قصرشیرین به سمت بالا در چندین منطقه کارهای سایزمیک دو بعدی و سه بعدی انجام و در حال انجام است… و هنوز به پایان نرسیده
      به گفته یکی از مهندسین این پروژه که مسئول Supervisor Recording هستش الان در حال حاضر در منطقه باینگان مشغول به ثبت و جمع آوری داده های لرزه ای هستند… و ظاهرا در یکی از قسمت ها کار به مرحله Core(مغزه) گیری نیز رسیده است
      در نوشته خودم نیز این نکته را عرض کردم که کلا کارهای مهندسی نفت زمان بر و یک پروسه چند ساله س و تنها نمیتوان به داده های بدست آمده از یک بخش اکتفا نمود و زنجیر وار به هم مرتبط هستن… و کلا کارهای لرزه نگاری هم آنچنان دقت بالایی ندارند… و برای تایید نهایی حضور نفت دریک منطقه باید حتما حفاری صورت گیرد…بعد از حفاری نیز باید قسمت لاگینگ و مهندسی مخزن و ژئوشیمی آلی وارد کار شوند که آیا نفت احتمالی ارزش برداشت و ریکاوری را دارد یاخیر…
      باتشکر احسان حیدری فر

      • حاتم حكيمي در تاریخ آبان 10, 1394 گفت:

        سپاس په كاكه احساني به ريزي هيواداره نان هه ميشه وه شو سه ر به رزبي جه په ناو خوذاي گوره ي ميهره بانيه نه

  • وطنم در تاریخ آبان 9, 1394 گفت:

    کاش ایران یک قطره نفت نداشت.یاازگرسنگی میمردیم یادارای یک اقتصادی پویامیشدیم.

    • ناشناس در تاریخ آبان 9, 1394 گفت:

      دوست عزیز(وطنم) این موضوعی که شما مطرح میکنید درسته!!! که بیشتر کشورهای جهان سوم دارای فراوان ترین منابع طبیعی هستند… و مشکل اینکه چرا پیشرفت نمیکنن همش به این منابع برنمیگردد… ویک بحث گسترده و طولانیست که باید درجای خود بحث شود
      باتشکر
      احسان حیدری فر

    • ناشناس در تاریخ آبان 9, 1394 گفت:

      دوست عزیز برای یک اقتصاد پویا حتما سوخت لازمه…پایه اصلیشه…کشور آمریکا الان در روز 8 میلیون بکشه در روز نفت خام برداشته میکنه… 8 میلیون بشکه هم وارد کشورش میکنه که به اینجا رسیده
      مشکل از نفت نیس… مشکل یه جای دیگه س… اتفاقا نفت عامل پیشرفت کشورهای با اقتصاد به اصطلاح شما پویا بوده است…
      ممنون

    • زادگاهم در تاریخ آبان 9, 1394 گفت:

      دوست عزیز (وطنم)اقتصاد پویا وابسته به یک صنعت پویا است در صنعت هم برای پیشرفت تمام قسمت ها وجود انرژی حرف اول رو میزنه… بیشترین انرژی مصرفی چندین دهه اخیر در دنیا نفت و گاز و ذغال سنگ بوده…یک نمونه زیبا از اقتصاد برتر دنیا ایالات متحده آمریکاست که درحال حاضر رتبه اول رو تو دنیا داره… جهت اطلاع جنابعالی این کشور درحال حاضر 8 میلیون بشکه نفت تولید میکنه که جزء سه کشور اول دنیاست…علاوه براین 8 میلیون بشکه 8 میلیون بشکه هم از کشورهای دیگه وارد میکنه تا به مصرف داخلی برسونه و نتیجه این هست که میبینید…پس مشکل یک جای دیگرست…مشکل از بی سوادی کشورهای جهان سوم است که درحال چپاول هستن و خبر ندارند… باتشکر

  • ضیایی - سرده در تاریخ آبان 9, 1394 گفت:

    مطلب خوبی بود
    با تشکر از نگارنده

    • ناشناس در تاریخ آبان 9, 1394 گفت:

      خواهش میکنم ،ضیایی-سرده