پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه : جمعيت شهرستان پاوه طبق سرشماري عمومي نفوس و مسكن سال 1385، 52671 نفر است كه 27122 نفر در شهرها و 25549 نفر در روستاها زندگي ميكنند.

وجه تسميه پاوه:

1)     كلمه پاوه در لغت نامه دهخدا به معني شستن و پاكيزه كردن آمده است. پس پاوه يعني پاك در قبول اديان در طول تاريخ، پاكي در گفتار، پندار و كردار نيك در دوره زردشت در حدود 750 سال قبل از اسلام و پاكي در پذيرفتن دين اسلام و …

2)     در فرهنگ كردي- فارسي هه ژار آمده است كه پاوه از پاوان گرفته شده است به معني قرق، مكان انحصاري است با عنايت به ظرط اقليمي و جغرافيايي اين معنا به كار برده شده است كه پاوه در بين كوهاي بلند محصور و قرق شده است.

3)     در مورد ( واژه پاوه) در تاريخ كرد و كردستان تأليف شيخ محمد مردوخ اين گونه آمده است: (يزدگرد سوم سپهبد ارتش خود به نام (پاو) را به منظور دعوت كردن مردم به دين زردشت و دوري كردن از اديان ديگر و حمايت از شهريار ايران در مقابل سپاه اسلام در زمان حضرت عمر(رض) به غرب ايران و منطقه پاوه فرستاد كه مردم از اين فرستاده به گرمي استقبال كردند و اين محل را به يادبود (پاو) پاوه ناميدند كه عرب آن را فاوج گويند.

4)     در كتاب كوه هاي ناشناخته اوستا يا جغرافياي غرب ايران تأليف استاد دولت شاهي چنين آمده است:

حضرت زردشت فرانسو پوه( پاوه) : يعني حضرت زردشت به طرف پاوه رفت.

پس در زمان حضرت زردشت نام اين محل پاوه بوده است.

بنابر روايات متعدد و آثار مورخان از نظر تاريخي وجه تسميه اورامان و پاوه از زمان هاي دور تا كنون موارد زيادي براي آن ها بيان شده است و سخن  از هه ورامان و پاوه بسي فراتر از اين هاست اما به اختصار به همين مطالب بسنده مي شود.

زبان، پوشش محلي، صنايع دستي، سوغات و خوراكي ها :

مردم منطقه پاوه و اورامانت آريايي تبا راز ساكنان قديم فلات ايران هستند.

زبان مردم كردي وبه گويش هورامي تكلم مي كنند كه يكي از اصيل ترين زبان هاي ايران زمين بوده و بازمانده از زبان پهلوي و اوستايي است.

پوشش مردان شامل چوخه ورانك، شال و ميزره(سربند)، تاقيله(كلاه)، پوزه وانه(ساق بند)، گوره وي(جوراب)، فه قيانه(نوعي مچ بند) و كلاش (گيوه) است.

پوشش زنان شامل: فيس( كلاه زري)، سه لته، سخمه، كوا، گجي، چه فته، له چك، مشكي و هه وري است.

از جمله آثار هنري و صنايع دستي اين ديار گليم، جاجيم، سجاده نماز(مازلوخ)،لباس هاي مردانه و زنانه، گيوه، سبد و… 

از سوغات مي توان به محصولات باغي، كشاورزي ولبني شامل: توت، انار، انجير، انگورديم، رب انار سقز كردي، روغن حيواني و كشك و اشاره كرد.

خوراكي هاي محلي مانند دوخوا(آش دوغ)، شه له مين( آش شلغم)، دويينه( ترخينه)،گيته مه ژ گه( نان گردويي)،كه لانه( نان مخصوص با پياز و روغن حيواني)، نه رمه فيس(يك نوع نان كه با مغز گردو درست مي شود).

ويژگي هاي فرهنگي، آداب، رسوم و مذهب

پاوه به عنوان مركز اورامانات با مردماني متدين، عاقل و علاقمند به علم و دانش، داراي جواناني رشيد و متعهد و پيراني فرزانه است، با طروات  و ميهمان نواز و داراي انديشه شهري هستند، نظم و قانونمندي در فرهنگ مردم برنامه ريزي شده و اين ادعا در رفتار مردم مشهود است.

اين منطقه از ديرباز مهد پرورش علما، عرفا، شعرا و اديبان بزرگ و شهير بوده است و وجود آثار و كتابهاي خطي قديمي كه دست به دست و از نسلي به نسل ديگر از پدران و نياكان اين مردم به جا مانده نشانگر اين واقعيت است.از علماي معروف و نامي اين ديار مي توان ملا حاج صلاح الدين پاوه اي، ملا محي الدين و مولانا احمد نودشه اي و حاج ملا محمد زاهد ضيايي و چندين عالم ديگر. و از شعراي معروف ميرزا عبدالقادر پاوه اي، ميرزا شفيع پاوه اي، ميرزا محمود و صيدي خانگاهي را مي توان نام برد.

پاوه و مردم آن همواره به دينداري و پايبندي به اعتقادات و باورهاي ديني زبانزد عام و خاص هستند.

مردم پاوه اهل سنت و پيرو امام شافعي (رض)هستند و به موزات رهبران شريعت، بزرگان طريقت نيز به پرورش افكار تصوف و عرفان پرداخته اند كه مي توان به دو طريقه نقشبنديه و قادريه اشاره كرد.

درشهرستان پاوه 5 واحد كتابخانه با 57 هزار مجلد كتاب فعال هستند. 

جاذبه هاي گردشگري شهري :

نوسود يكي از شهرهاي زيباي شهرستان پاوه مي باشد كه داراي آب و هواي معتدل كوهستاني و كوههاي زيبا و محل هاي تفريحي مانند دالاني كه يكي از مهمترين جاذبه هاي منطقه اورامانات محسوب مي گردد و دشت اسپريز، حوضه لاره و بازارچه مرزي است. آبشار زيباي “قه لوز” در اين منطقه است و رودخانه سيروان از بخش رزاب به دره هاي اين بخش سرازير مي شود.
باينگان يكي ديگر از شهرهاي زيبا و ديدني شهرستان پاوه است. طبيعت زيباي منطقه با صفا و صميميت مردم درآميخته و فضاي دلنواز و دلنشين را فراهم آورده است. از جمله نقاط ديدني باينگان مي توان از كنده كاري ميگوره در دل كوه يا غار حسين نام برد كه توسط شخصي به همين نام ساخته شده است. اين مجموعه داراي 9 اتاق در دل كوه است كه چندتا از آنها به يكديگر متصل مي باشند. غار سنگي حسين به فرهاد دوم شهرت پيدا كرده و يكي از جاذبه هاي ديدني منطقه است.

نودشه يكي از جاذبه هاي ديدني شهرستان پاوه است كه مامن هنرمندان گيوه كشي است كه با سختي و مشقت گيوه هايي زيبا، سبك و راحتي را تهيه مي كنند. نودشه در ميان باغات گردو محصور گشته، طبيعت جالب و ديدني آن و مردمان مهربان و مهمان نواز آن وجه خاصي به اين شهر بخشيده است. غارزيباي دشاش نيز در اين منطقه مي باشد.

روستاهاي هدف گردشگري :

روستاي هجيج در 25 كيلومتري نوسود قرار دارد و به لحاظ موقعيت جغرافيايي و خصوصيات آب و هوايي و قدمت تاريخي و ساير مشخصات منطقه اي از جذابيت خاصي برخوردار است. خانه هاي روستايي همگي از سنگ و اغلب به صورت خشكه چين و پلكاني ساخته شده است به گونه اي كه پشت بام خانه اي، حياط خانه ديگر است. هنرهاي بومي و صنايع دستي در اين روستا از پيشرفت قابل توجهي برخوردار است.

روستاي خانقاه كه از قدمت و پيشينه تاريخي برخوردار است در 2 كيلومتري جنوب غربي پاوه و مقابل كوه آتشگاه قرار دارد. اين روستا توسط درختان ميوه محصور شده و منظره بسيار زيبا و ديدني را به وجود آورده است.

روستاي شمشير يكي از زيباترين روستاهاي منطقه پاوه و اورامانات است كه در 10 كيلومتري جنوب شرقي پاوه بر مسير جاده اصلي كرمانشاه – پاوه واقع شده است. و به علت نزديكي به شاهو، منظره باغات اين روستا و ارتفاعات شاهو جذاب و ديدني است.

جاذبه هاي تاريخي :

امامزاده كوسه هجيج :
اين امامزاده در روستاي هجيج و در كنار رودخانه سيروان قرار دارد. پيش نمازان روستاي هجيج در باره نام و نسب اين امام زاده به نقل از “بحرالانساب” مي گويند: نامش عبيداله و فرزند امام موسي كاظم (ع) است.نقل است امامزاده كوسه بوده و ازدواج نكرده و ياران او نيز تا وقتي كه او زنده بود، ازدواج نكردند.

مسجد جامع پاوه :

اين مسجد تك مناره اي در خيابان امام محمد شافعي در شمال شهر پاوه قرار دارد. مسجد جامع پاوه بدون صحن و از يك شبستان مستطيل شكل تشكيل شده است. مردم محل بناي اين مسجد را به صدر اسلام نسبت ميدهند و بر اين باورند كه اين بنا در روزگار خليفه دوم و به دستور فرزندش “عبداله بن عمر” بنا شده است.
از ديگر جاذبه هاي تاريخي مي توان به قران هاي دستنويس روستاي زردويي و مسجد دخان در پاوه اشاره كرد.

جاذبه هاي طبيعي :

 كوهها :
پستي و بلنديهاي شهرستان پاوه بخشي از كوهستان عظيم زاگرس است كه ارتفاع برخي از آنها 3000 متر بيشتر است. معروفترين آنها عبارتند از : 1- كوه شاهو 2- كوه ماكوان 3- كوه آتشگاه 4- كوه كزن.

رودخانه ها :

شهرستان پاوه به دليل وجود دره هاي پر پيچ و خم و عميق كوهستاني بودن و پوشش جنگلي انبوه، فاقد دشت مي باشد. وجود ارتفاعات و كوههاي بلند و بارش برف و باران در اغلب مناطق اين شهرستان باعث ايجاد چشمه سارهاي پرآب و رودخانه هاي متعدد مانند رودخانه سيروان، ليله، چم مره خيل، گلال، آب خليفه، آب مرن شده است.

سراب ها : 

از مهمترين سراب هاي پاوه مي توان از سراب بل، هولي، سپيا نام برد و همچنين آب معدني بل كه از زيباترين سراب هاي منطقه غرب محسوب مي شود در مجاورت روستاي هجيج قرار دارد و منسوب به يكي از خدايان بابل است. 

چشمه ها :

چشمه معدني كاني با (kanib^a) در بلنديهاي كوه آتشگاه واقع در بخش حومه پاوه در 4 كيلومتري شهر پاوه از دل كوه خارج مي شود. مردم اين محل بر اين عقيده اند كه آب چشمه شفابخش و براي دردهاي روماتيسمي مفيد است. از ديگر چشمه هاي اين شهرستان مي توان چشمه هاني كوان در نزديكي روستاي دشه را نام برد.

پوشش جنگلي :

با توجه به آب و هواي معتدل منطقه اورامانات پوشش جنگلي گياهي خودرو فراوان است كه مهمترين آنها جنگلها، مراتع و پوشش گياهي گسترده و كوهپايه اي هستند. جنگلهاي مهم منطقه عبارتند از : 1- جنگل مرخيل 2- جنگل بوزه 3- جنگل پلنگانه.
در نقاط هموار و كوهستاني نيز انواع گياهان خوراكي، دارويي و معطر و خوشبو و گلها مي رويد. جاذبه هاي هنري :

صنايع دستي : پاوه و اورامانات از مراكز مهم صنايع دستي استان كرمانشاه به شمار مي آيد. از همه مهمتر مي توان به گيوه كشي و گيوه بافي و شال بافي در اين منطقه اشاره نمود، كه از معروفيت خاصي برخوردارند. شهر نودشه و روستاي هجيج يكي از مراكز عمده توليد گيوه است. نمد مالي و ساخت زيرانداز و پوشش هاي نمدين خصوصا” توليد نوعي پوشش مخصوص مردان به نام “فرنجي” كه در منطقه اورامان رايج است. موج بافي يا جولايي، سجاده بافي (برمال)، رشك بافي، سبد بافي، پشم ريسي، قالي بافي و خراطي از ديگر هنرهاي سنتي مردم با ذوق و سليقه اين سرزمين است

 منبع : وبلاگ پاوه آنلاین (خبر:پاوه هورامان کردستان)