پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه : بۆو نمه‌نمو وارانی و عه‌ترو به‌رزه‌ڵنگ و چنوری، ته‌مامو كه‌شه‌كه‌يش گرته‌بێ. ئاته‌شگایچ مێزه ره ی ته مینش بینابێ. سه‌رو توه‌نێوه‌نه روه و پاوه ی نشتانێره. مه دَيه ونه داندانه ی جه يانه كان چراويشان ڕۆشنه بیێنه. شارێوه كه كه وته ن به ينو ئی كه ش و كۆ و كه مه ره سه ختيه و پێسه و زه نجيری ده ور تا ده ورش گيرياينه ره. هه ر ئينه ن كه هيچ بێگانێوه نمه تاوۆ لێ فه رهه نگيشه نه كه م ترين دزه كه رۆ. زه رده شاهۆوه پڕا، نه ها گه له جه دورۆ ئه ومه گۆره كێ په شته و سه ره و يۆينه قه تارشان بينان و كه وتێنێ شۆنه و شوانه ی و ته په كه نه ئه ومێ واری. كه م‌كه م ده نگو باڕه باڕو مه يه كان و زه نگۆڵه و مليشان نزيك و نزيكته ر مه وۆوه. بۆو پشكه ڵه كانيچشان به ڕاحه تی مه ی سه رو هانه قو‌ڵقوڵه ی. ژه نێ به سه تڵ و ده به كانو ده سيشانۆ ڕه مای ده مو گه له يوه. ده نگو هۆره و كه شه وانێوه جه دوره وه مه ي:

(جا ئارۆ ڕام كه وته گيان كۆنه هه وارا                نه سه ذای بوڵبوڵ نه ده نگو يارا)

كه به ده رو ده شت و ئی كه ش و كۆيه ره موانۆ.

ئێمه چن سه رێ حه يوانمان هه ن. ئهذام په ی دانه دانه و بز و مه يه كان نامێوه ش نياينه. (قرانێ، بزه كوڵه، بزه پۆشه، زنگوڵه پا) خه ريكو دۆشه و قرانێ نه. ئه ي خودَا دۆت بڕيۆ. قرانێ پشكه ليش كه ردێ لێ شۆته كه ی.

دماو ئينه يه كه مه ی ياری ئه دَانمان دامان، نانێ وێمانێ مه ورمێ په ی شوانه ی (ماڵاوا) چه نی كه مێوه كه رێ و سۆڵه كێ. وێچمان چایمان ده م كه رده ن و كه ره و سۆڵه كێوه فرێمان وارد. زه وڕۆڵێ جه مێ بيێنه ی بانه وركانه ی. چن كوڕ و كناچێ هه م سن و ساڵێ وێمان (هه ڵو‌ه هه ڵێ) يانی (ياركه شی) مه كه رمێ. كێ شه تاو كێ شۆڕش؟! كێ سه ركاو كێ هه راڵه؟! و… خولاسه دماو ياركه شيمان گه مه كريا (قوله شۆڕِانی، هاتم هاتم، يا كلاَوفڕانكێ يا قه مچانی) شه رته و ئه سڵی ئی گه مانه  ئينێنه هه ر كه س كه باختش كوڕه كێ يه كترينی مه گێران (قه ڵاَدوشانی) كناچه كێچ به توه نه و قه مچانێ (رنه و لێسێ) ئه وی مدَان.

مه عمووله ن هه ر جه ئيسه وه چنه يانێوه زوته ر جه كوڵڵی بار مه كه ران ئه و كه ش په ی هه واره كانو ويميری، بانو پوينه ی و هانه ساو.

سه وه ی زه مانه و سه رگوڵێ و هه وراميه نه. هه ورام ته نيا كوڕو يانه ين، براو حه فت واڵاَن. ئێشه و شه وه و خه نه به ندَانو هه ورام و سه رگوڵێن. جه يانه و زه مايه نه چن ژه نێ كه ميان پيره كێشان خه نێ مه گێرۆوه و ته عارفو مه ردمی مه كه رۆ و وه ڵێ كوڵڵ چێوه ينه مه گێرۆ ده س و پاو وه يوێ. ماباقی خه نه كێ كناچێ مه گێراش په نجانشان و لێ ده سانشان و پيره ژه نه كێچ مدَانێش ئه و قژانشان.

ليباسێشان ئه وردێنێ په ی سه رگوڵێ و كه ردێشان وه رش. گجي و كوا و سخمه و سه لته و چه تفه و ليره ی تلاَ كوڵڵ كريا وه رو وه يوێ و چه پڵه ڕێزان و مواره ک بۆ و مواره ک بۆ. سه رگوڵه جه شه رمی سه رو گپاش بيه ن دانه هه نار.

سۆحی زو ئه دَام ئێمه ش هۆرزنه يمێ، واتش زوكه ردێ تا ئامادَێ بيمێ بلمێوه په ی ويميری. لێ يه غدَانه كه ينه گجيێوه ش به ر ئۆرد، گرتش وێشه ره، دماوه ماچۆ شه تاو دابۆ لاوه ره چه من بيه رده ن ها ئی گجيو ئه منه  كه ره نه. ئه منيچ جه وه شيه نه نزانێنێ چێش بواچو. گجي وه يوی ئه دَايم كه ردمه نه كه مه ی دڕيان و لێ يه غدَانه كه يچه نه كه مه يش چڕچ بيه ن. وه شيه نه كه ردم وه رم تۆزه ی درێژه ن. ماچو بدَه تا به نێوه ش چه نه گيرو. واتم نه ئه دَا پاڵاَی قونرێ مه كه رو پام مه وۆ ڕێكم. وه شيه نه پام ئه و زه مينی نه گنێ. دوێ يه رێ ده ورێم دايوه، ئه دَام پارهامنێ په ی هێرشی چۆخۆڕانكش ڕێسته بێ و هيته ی كڵاشێش چنيێ بێنێ. كه ردێما وه رو هێرشی و ئه من و هه تاوه بێ قسه كه وتيمێ وه رو ئه دَايم روه و ويميری. ده سو براكه يمان گرتمان و لوه يمێ رانه. چنه‌جارێ مدره يمێ و په ي وێمان هۆرپڕكێمان كه رده. نزيكێ كه پره كان كه بيه يمێوه ده نگو زوڕنا و ده هۆڵ و گۆرانی و چه پڵه ڕێزانی كه شه كێش ئه وردێنێوه جواو. حه يف كه ئێمه تايفه و وه يوێنم. يانه و وه يوێچ ساكت و بی‌ده نگ وباسه ن. وه لێم بێ‌دزيو ئه داكانمانه نه نزيكێ كه پره كانو يانه و زه مای بيێنمێوه و گۆشێوه نه چن كناچه هه م سنو ساڵه كانو وێمان نشتێنمێره و ته ماشاو هۆرپڕكێ مه كه رمێ.

وه ختو نانو نيمه ڕۆيه ن. قاوله مێ گه ورێ مسینه سه رو ئه يریه نه ئه ورده شان واری. بۆو ئاووگۆشتی و هه ڵوان ته مامو كه شيش گرته نه ره. سينی مسی دانه دانه جوانه كێ سه رو سه ريشانه نه ئه وردێشان. هه ر يه رێ يا چوار كه سێ منيان لێ سينی و په ی پياكان. نانه ی وێمانێ و دۆی تازه جا كێ  متاوۆ بويه رۆ چی چاشته وه شێ. حه تا ئه گه ر قه ترێوه ش بگنۆره لێ ده سانمان زوانش پۆره مه ورمێ. ئه دَام نانه كێش نيا سه رو پايشه وه و كه رده ش تريت په يمان، به له زه تێوه خاس واردمان. دماو نانو نيمه ڕۆی هه مباز ده نگو ده هۆڵ و چه پڵه ڕێزانی شروع بی و گۆرانی و تفه نگێ مه ته قنان.

نزيكو بانگو عه سری يانه و زه مای پيه یوه مه كيانان يانه و وه يوێ ئيجازه گێرۆ بيان شۆنه و وه يوێ. جه بانه وڕكانه ينه ئه ومێ سه ره وچێری كه پره و يانه و مامۆيم نه ها له و هانه قوڵقوڵه ينه. چراوتۆڕه، چراو ئينگليسيه، مه نگه ڵه و ئه سفه نێ، ئاينه و… نه ها جه دوره و ئه ومه ی. پير و جوان شۆنه و زه مايوه تاكه براو حه فت والاَن. ئۆجاخه و يانه گه وران به چه پڵه رێزان نه ها ئه ومێ. هه ورام جوانێوه وه ش په نه كه وته ی جوانخاس، سه رو يابوه چه رمه كه يوه به گوڵه نگه كاموه ينه زه رد و سوره رازيانه وه پێسه و لامپی مه گڕۆ. ڕه سم ئينه نه وه ڵێ ئينه يه وه يوه به ی، كوڕه ی جوان يا كناچێوه عازه وه ملۆ وه رو به ره كه ی مه گێرۆ، ده روه ژه نانه ش گه ره كه ن. هيوا زرنگيش كه رد و كه وت وه ڵێم. كاك ته وفێق بابه و زه مای دوه قه رانيه یوه ش دا په نه. دوه د ه سماڵه تۆڕێ ڕه نگيێشان ده ی سه ره و سه رگوڵێره، سوارو ئه سپی بيه به خه ير په ی يانه و به ختێش. ده نگو قله و چه پڵه ڕێزانی مه ردمی روه و سه ره وكی بيێوه. بانه و ركانه ی چه پڵه ڕێزان، ده هۆڵ و دمه ک و شمشاڵ و ده ف، ئه ی ماشه ڵڵا چن زه ماو نه ی وه شه نه. لێبه ره و يانه و زه مايه نه ژه نی و پيای مدره ينێره و شاواشو سه رو زه ما و وه يوێ مه كه ران. كه ڵه شێر، سابونی عه تری، نوقڵ و شوكلات، پوڵه ورده، تمه ن،‌دوه تمه ن و…) كوڕی عازاش گه ره كه ن سابونی عه تری گێرۆوه يا پوڵ بێزۆوه

وه يوه كێ ئه ومه، قه ومێش چه نيش ميان. يانه و زه مای په ی مێمانه كان نانه چه ورێشان به ڕوه نی حه يوانی وه شه كه ردێنێ و لێ ژه ن و پيايه نه مه گێلنان. خوڵكه و مه ردمی مه كه ران كه سفره بياوانێره و چاشتی بوه ران، ئينه ڕه سمه ن. دماو چنَ ده یێقه يه ره قه ومێ وه يوێ هۆرمێزانێ و مه لان.

ره سمه يوه ته ر هه ن كه جه يانه و وه يوێنه تا يه رێ روێ مشيۆ چاشتی به عنوانو (زه ماخوان) بكيانان يانه و زه مای په ی (وه يوێ و زه مای) (پلاَو و خۆرشت، هێڵه و ڕوه ن، هه ڵوا، قه يماخ و…) دوێ ڕوێ دماو زه ماونێ جه يانه و وه يوێنه ته شته ی پشيێ كريێنێ و مه كياناشان په ی يانه و زه مای په ی رۆو ديدَه ن و زه ماونه. مامۆژه نێم په ی من ماچۆ لوه وێت ئامادَه كه ره بلی په ی له و سه رگوڵێ و پشيه كان چه نی ئي ژه ن و پيايه به ري.

لوان وه رو ئه ينه ی و وێم وه ش كه رد. جه په شته و سه ره يمه نه يۆ به ته مامو قودره تيش گێسێش كێشان. چه نی ئێشی قيچێوه م كه رد و به ده نگ و هاواره كه و وێم وه رمه نه چڵه كيانێره.

هه تاوه نه! ماچو

– هۆرزه ته مه ڵ زه رده شاهۆوه پڕا. گه له ئه ومه ن.

منبع وبلاگ ناژو / شهلا صادقی