ج 31 فروردین 1403 ساعت 20:05

(شعر نو هورامی؛یک پدیده یا یک خیال)/ امید سلیمانی

(شعر نو هورامی؛یک پدیده یا یک خیال)/ امید سلیمانی

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه : پرداختن به مقوله شعر نو هورامی نه  در یک مقاله بلکه در ده ها مقاله یا  حتی کتاب هم نمی توان کامل به آن پرداخت. بنده سعی کردم در حد توان توضیحی را در این زمینه به علاقه مندان ارائه دهم ریشه های شعری معاصر در تارو پود شعر […]

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه : پرداختن به مقوله شعر نو هورامی نه  در یک مقاله بلکه در ده ها مقاله یا  حتی کتاب هم نمی توان کامل به آن پرداخت. بنده سعی کردم در حد توان توضیحی را در این زمینه به علاقه مندان ارائه دهم

ریشه های شعری معاصر در تارو پود شعر کردی بسیار به چشم می خورد . و قدم زدن در باغ ادبیات امروز را زبان کردی خصوصا سورانی خوب آموخته است. و تسلط و امید سلیمانیتوازن کلام کردی در زبان شعری امروز را به زیبایی می توان دید و این نشانه تسخیر ادبیات جهان به دست شاعران و نویسندگان کرد است.

گویش های فراوان زبان کردی این امکان را به این زبان داده است . که دایره واژگان بیشتر را برای بیان قالب شعری خود به کار بگیرد. و زبان کردی با این اوصاف این را به ما نشان می دهد که کم و کاستی در مقابل دیگر زبانها ندارد و خیلی خوب می تواند بار معنایی و احساسی شعر را در خود بگنجاند.

شعر نو کردی (سورانی )همچون دیگر قالب های شعر پا به پای ادبیات معاصر جهان حرکت کرده و توانسته شعر نو را هم در زبان خود به صورت بسیار برازنده حل کند. و شاعران بزرگی همچون شیرکو بیکس با اشعار خود این توانایی را به اثبات رسانده اند. اما در این قالب شعری شعر هورامی آن چنان که باید خود را به عرصه ظهور حتی نرسانده و چه بسیار هستند که حتی ظهور شعر نو هورامی را انکار میکنند و میگویند که زبان هورامی بستری مناسب برای شعر نو نیست.

ما در اینجا قصد داریم شعر نو را از دیدگاه زبان هورامی مورد بحث و پژوهش قرار دهیم. که در درجه اول لازم است ، تعریف شعر نو را بیان کنیم تا بدانیم که آیا  واقعا زبان هورامی در توازن این شعر با زبان خود می تواند براید یا نه . در تعریف شعر نو ما می گوییم: شعر نوع قالبی از شعر است که با انقلابی در عروضی شعر وزن شعر را با شیوه ای  ابداعی و زیبا  از میان بر میدارد ، و در شعر نو عقیده بر آن است که لازمه سرودن شعر حتما وزن و وجود قافیه نیست.

در زبان فارسی مبدع این نوع شعر نیما یوشیج بود که توانست این نوع شعر را در ادبیات فارسی مطرح کند، و آن را به صورت قالبی مجزا از دیگر قالبهای شعری کلاسیک معرفی کند. نوگرایی نیما و پیروان او، فقط در قالبهای شعر نبود. آنها در همه عناصر شعر معتقد به یک خانه تکانی جدّی بودند. و حتی می توان گفت تحولی که این افراد در عناصر خیال و زبان در شعر به وجود آوردند بسیار عمیق تر وکارساز تر از تحول در قالب شعر بود. در این گونه شعرها، شاعر مقیّد نیست که به مصراع ها وزنی یک سان ببخشد و قافیه را در آن ها رعایت کند.در شعر نو شاعر آزادی بیشتر دارد و قافیه هم هر وقت که شاعر لازم بداند ظاهر می شود.
شاعران کهن سرا می کوشیدند نظام موسیقیایی را حفظ کنند. هرچند که اگر در این میانه آسیبی هم به زبان و خیال شعر وارد شود. برای آنها وزن شعر بود که اهمیت داشت. اما شاعران نو گرا می کوشیدند که آزادی عمل خود را در زبان و خیال حفظ کنند.که البته با این وجود زیانی هم به وزن شعر وارد شد. می توان گفت پیدایش شعر نو ناشی از سبک و سنگین کردن مجدد عناصر شعر و ایجاد توازنی نوین برای آن بوده است.
و حال با تعریفی که از شعر نو کردیم به این نتیجه می رسیم که برای سرودن شعر نو باید به نوع و توان شعر کلاسیک در زبانی که می خواهیم با آن شعر نو بسراییم برگردیم . و ما با وجود این تعاریف و با وجود داشتن سابقه هزاران ساله در زمینه شعر هورامی ما می توانیم قدرت این زبان را در شعر کلاسیک ببینیم . و با این وجود از خودمان این سوال ها را بپرسیم. آیا نمی توان گفت که زبان هورامی هم توان پذیرش شعر نو را همچون زبان سورانی دارد؟ آیا این بی انصافی به زبان هورامی نیست که بگوییم زبان هورامی بستر لازم برای شعر نو را ندارد؟
این از دید هیچ ادیب و کارشناس ادبی و علاقه مند به ادبیات و شعر پنهان نبوده و نیست که زبان هورامی یکی از گویا ترین و شیواترین زبان ها و گویش هایی کردی بوده و هست . زبان هورامی و شعر هورامی قدمتی به اندازه یک تاریخ دارد . وقتی ما تشبیه و دیگر آرایه های ادبی را در شعر هورامی نگاه میکنیم دریچه ای از قدرت ادبی این زبان را می توانیم ببینیم و استخراج کنیم . شاعران هورامی گوی در طول تاریخ رسالت خود را با همت و توسل به زبان اجدادی خویش به خوبی انجام داده اند. و امروز هم شاید کم کاری در عرصه شعر نو هورامی وجود داشته باشد که من معتقدم این کاستی ربطی به توان زبان هورامی برای سرودن شعر نو ندارد و فقط ناشی از غریبه بودن شاعران هورامی از ادبیات غنی هورامی است. و نباید زبان هورامی را  مقصر دانست زیرا با مقداری کنکاش در ادبیات خود می توان واژه ها واستعاره هایی یافت که شاید در هیچ زبانی ایگونه راسخ و شیوا نباشد . و وظیفه همه شاعران و ادیبان هورامی است که در این برهه از زمان که دنیایی شعر دارد به تسخیر شعر نو و آزاد در می آید، با تلاش و همت  خود نگذارند ادبیات هورامی از این قافله عقب بماند. و با سعی و پشتکار خود و با برگشت به زبان مادری خود همچون این چند سال اخیر که شاعران هورامی با سرودن شعرهای نو به همه ثابت کردند که زبان هورامی چیزی از دیگر زبان ها کم ندارد . قدم های خود را استوار تر از همیشه در این زمینه بر دارند. با این امید که این تلاش ها ادامه پیدا کند و شعر نو هورامی جیگاه واقعی خود را در میان ادبیات کردی پیدا کند.

3 پاسخ برای “(شعر نو هورامی؛یک پدیده یا یک خیال)/ امید سلیمانی

  • شادی در تاریخ اردیبهشت 10, 1395 گفت:

    سڵام شه عری هه ورامی تە نها هه وڵی ده وێ من شاعێرێک نوێی بێژی هه ورامیم باش ئه زانم ئه م به شه نه سره وتنی ده وێ

  • ولی فتاحی در تاریخ آذر 7, 1393 گفت:

    مریزاد دست و خامه تان رنگین . معمولا نو آوری در جامعه از هر منظر در اوایل موردتخریب و کم لطفی و حتی هجمه قرار می گیرد ام پس از موفقیت نه تنها مورد تایید بلکه از افتخارات محسوب می گردد بیگمان شعر نو در ادبیات هورامی نیز نمی تواند از این مقوله استثنا باشد. امید است هورامی سرایان بتوانند با قدرتی که در سرودن شعر دارند سرایش شعر هورامی را به ادیبان و علاقمندان عرضه و میزان قدرت در نگارش میتواند رل اصلی را در پذیرش از سوی آحاد داشته باشد.در یک کلام “عوام فهم و خواص پسند باشد”

  • رسولی در تاریخ آبان 27, 1393 گفت:

    سپاس پی کاک امیدی .خیلی زیبا بیان فرمودند.