پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه : اسکاتلند یک سوم خاک انگلستان و نود درصد از منابع انرژی این کشور را دارا بوده و برایش اهمیت حیاتی دارد. پس از سال ها بحث و جدل درباره ی استقلال اسکاتلند و جداییش از انگلستان، بالاخره چندی پیش در انتخاباتی آزاد، مردمش با حدود 55 درصد آرا به جدایی اسکاتلند رای منفی دادند.

این همه پرسی و نتیجه ی آن، حاوی دروس فراوانی است که به چند مورد ذیل اشاره خواهیم کرد:

1ـ اتحاد و همزیستی وقتی مطلوب و پایدار است که با خواست و اراده ی مردم و به دور از اکراه و اجبار باشد. این امر به خصوص در مورد کشورهای دارای اقلیت صادق می باشد. در حال حاضر یکی از راههای سنجش این خواست و اراده، اعطای « حق تعیین سرنوشت » به اقلیت ها ـ در صورت تمایل آن ها و فراهم بودن بستر آن ـ می باشد.

وقتی این خواست از سوی گروه کثیری از مردم اسکاتلند مطرح شد، انگلیس علی رغم درک اهمیت حیاتی اسکاتلند برای خود، در انتخاباتی آزاد و به دور از تقلب و مهندسی کردن نتایج، حق تعیین سرنوشت را به آنان عطا کرد.

2ـ به جدایی طلبان اسکاتلندی اجازه داده شد که در حد توان، در رسانه ها و محافل برای دستیابی به خواسته ی خود، آزادانه تبلیغ و فعالیت مدنی کنند. رسانه های آنان تعطیل نشده و رهبرانشان از منبر و سخنرانی منع نشدند؛ و دارای آزادی بیان بودند.

3ـ جدایی طلبان هر چند مخالف دیدگاههای دولت بودند، اما از آزادی بیان و آزادی پس از آن، برخودار بودند. آنان به خاطر بیان دیدگاههایشان در زمان تبلیغات و پس از اعلام نتایج بازداشت نشده و مورد محاکمه قرار نگرفتند. دولت آنان را به آشوبگری، وابستگی به بیگانگان، براندازی و … متهم نکرده و با آنان به شیوه ی دمکراتیک و مسالمت آمیز و به دور از خشونت برخورد کرد.

4ـ هرگونه نقد و مخالفت مدنی با دیدگاهها و سیاست های دولت را نباید با نگاه توهم و توطئه نگریست. چه بسیار منتقدان و حتی مخالفانی،  که بسیار فکور و دلسوز ملت و مملکت اند؛ و از سر دردمندی و خیرخواهی نقد و مخالفت می کنند. برخورد خشن و قهرآمیز با آنان علاوه بر ظلم و ستم، محروم کردن ملت از اندیشه و برکات آنهاست. معقول و مطلوب آن است که دگرپذیری، فرهنگ اختلاف و مدارا را افزایش داده و با این کار همگراییمان را تقویت و واگراییمان را تضعیف نماییم.

5ـ کیفیت برخورد با اقلیت های مختلف قومی، مذهبی و … می تواند عاملی اساسی در تحکیم و تثبیت وحدت یا گسست و فروپاشی کشورهای دارای اقلیت باشد. نتیجه ی همه پرسی نشان داد که دولت انگلستان در برخورد و تعامل با اقلیت اسکاتلندی خود، تا حد زیادی موفق عمل کرده است. آنان را به علت اقلیت بودن محروم نکرده است؛ و اسکاتلندی ها نیز تبعیض، شهروند درجه دوم بودن و … را احساس نکرده اند. نتیجه ی این تعامل، رای به حفظ وحدت با انگلستان و عدم جدایی بود.

حفظ کرامت انسانی، برخوردهای عادلانه و غیر تبعیض آمیز، دگرپذیری، عدم تحمیل یگانگی فرهنگی، زبانی، مذهبی و … ، مدارا، تعامل دمکراتیک و مسالمت آمیز با خواسته ی اقلیت ها،  ضامن حفظ وحدت و افزایش همگرایی کشورهای دارای اقلیت می باشد. این مهم نیز مستلزم باور به این ارزش ها و نهادینه شدن آن ها به خصوص در میان دولتمردان است.

پاوه ـ حیدر غلامی