ش 01 اردیبهشت 1403 ساعت 03:32

ئه‌ذای غیرتی و لالۆی قه‌وم دوس /محمد غریب معاذی نژاد

ئه‌ذای غیرتی و لالۆی قه‌وم دوس /محمد غریب معاذی نژاد

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه :داستان کوتاه هورامی (داستان کولی هورامی ) – ئه‌دا گیان ئی ده‌فته‌رچێو قستوو بانکیه‌ پچی چێنه‌ که‌وتێنێره‌؟ – مه‌لێحێ ڕۆڵه‌ نمه‌زانی ئی برجه‌ نمیاوو پۆره‌ قسته‌کانمان بذه‌ونه‌ ؟ ئینه‌یچه‌ لێباس ئه‌سه‌و تۆ و پووڵ خه‌رج که‌رده‌و ئه‌ویچێ . که‌س نمه‌زانۆ چێشش په‌نه‌ مه‌که‌رۆ . مه‌لێحێ قسێش ئه‌وردێ سه‌روو قسانه‌ره‌ و […]

پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه :داستان کوتاه هورامی (داستان کولی هورامی )

– ئه‌دا گیان ئی ده‌فته‌رچێو قستوو بانکیه‌ پچی چێنه‌ که‌وتێنێره‌؟

– مه‌لێحێ ڕۆڵه‌ نمه‌زانی ئی برجه‌ نمیاوو پۆره‌ قسته‌کانمان بذه‌ونه‌ ؟ ئینه‌یچه‌ لێباس ئه‌سه‌و تۆ و پووڵ خه‌رج که‌رده‌و ئه‌ویچێ . که‌س نمه‌زانۆ چێشش په‌نه‌ مه‌که‌رۆ .محمد غریب معاذی نژاد

مه‌لێحێ قسێش ئه‌وردێ سه‌روو قسانه‌ره‌ و ماچۆ :

چ وه‌ختوو گزی داین ده‌یخۆ خه‌فێ بیێمێ.

سه‌ماوه‌ریچ چه‌ولاوه‌ هه‌ر قۆڵته‌ش مه‌ی وه‌خته‌ن بته‌قۆوه‌.

دماو چن ده‌یێقێ مه‌لێحێ که‌ردشه‌و جواو و ماچۆ :

ئه‌ذا ! نزیکوو یه‌رێ مانگێن سه‌ره‌م مێشۆ نمه‌زانوو چێش که‌روو دڵم به‌ دنیای وه‌ش نیه‌ن ماچی ته‌خته‌و سه‌روو ئاوێنان هیچ مه‌به‌ست و ئاره‌زوێوم نیه‌ن به‌ خوذا وه‌خته‌ن شێته‌ بوو ده‌ی دڵم به‌ چێشی وه‌ش بۆ ؟ به‌ ده‌رس وه‌نه‌یم یا به‌ کاره‌ ده‌وڵه‌تیه‌که‌یم ؟

– ڕۆڵه‌گیان خه‌فه‌ت موه‌ره‌ بۆ سۆحانه‌که‌یت بوه‌ره‌

– تۆخوا مه‌گه‌ر ئیسه‌ وه‌ختوو سۆحانه‌ وارده‌یه‌ن؟ ئی‌ یانه‌و ئێمه‌ که‌س نمه‌زانۆ شه‌وه‌نه‌ یا ڕۆن . جه‌ ڕوێوه‌ ئی یانه‌و واریمانه‌ کریاوه‌ ،دنیامان وه‌نه‌ تاریکه‌ بیێنه‌. خوذا په‌یت نه‌سازۆ ده‌ی با یه‌رێ ته‌به‌قێت که‌ردێبیاوه‌ به‌رده‌نت تا ئاسمان حه‌فت ته‌به‌قێت دان وه‌نه‌ یانه‌و مه‌ردمیت که‌رده‌ن وێرانه‌ و مانگێو ده‌ ملیۆنێ کرها مه‌سانی . به‌ خوذا ماچی شه‌وه‌زه‌نگه‌نه‌ .ئه‌ها چه‌نی ڕه‌نگه‌م زه‌رده‌ بیێنه‌ ؟ ئه‌ی خوذا جه‌ دنیای ڕۆشنه‌نه‌ یانه‌مان بیه‌ن به‌ زیندان خۆ شه‌هرداری ماچی گۆشێ گاوێنه‌ وته‌ن .

– ڕۆڵه‌ گیان پێسه‌ که‌ری به‌ وێت نمه‌مانی لاوه‌ره‌ بۆ چایه‌که‌ت بوه‌ره‌ .

– ئه‌ذا گیان کێ ئا په‌نیرێ مه‌وه‌رۆ ڕه‌قه‌ بیێنه‌ بنه‌و مقه‌واکێره‌ . خۆ سۆحانه‌که‌و یانه‌و ئا ڕه‌فێقیمه‌ نیه‌ن .

ئه‌ذایچ هه‌ر مه‌ذیۆ په‌ی کناچه‌کێش و قۆریه‌کێش گێرتێنه‌ ده‌س و مه‌ذیۆ په‌ی کناچه‌کێش بزانۆ چێش ماچۆ :

باشه‌ن ئه‌ذا بۆنۆ تۆوه‌ مه‌وه‌روو  ئاذا گیان هه‌ر تۆ عاجزه‌ نه‌وی . ده‌ی ڕاسی ئه‌ذا زمسانێ چێش که‌رمێ ده‌یخۆ ڕه‌قێ مه‌ویمه‌ی هیچ وه‌ره‌تاو نمه‌ی چوه‌ری ماچی تاریکخانه‌و عه‌کاسی و چێویه‌ن.

– ده‌ی ڕۆڵه‌ ده‌سته‌و په‌نه‌ که‌رد نمه‌وزه‌شه‌و یاذم . تاریکه‌ن ، تاریکه‌ن ! کوره‌ تاریکه‌ن به‌ توون . تاریکه‌ن به‌ فینناره‌ سه‌قه‌ت . ده‌ی ئه‌من چێشم چه‌نه‌ مه‌ی خوذا حه‌قه‌مان چانه‌یه‌ پسانۆ پێسه‌شه‌ په‌نه‌ که‌ردیمێ . ڕۆڵه‌ گیان بازه‌مان به‌ به‌ذبه‌ختی وێمانه‌و . ئینه‌ نه‌غمه‌و مه‌سته‌راوه‌که‌ی گیریان ئانه‌یچه‌ قستێ ئی برجیه‌نێ نه‌دریه‌ینێ . به‌شکم ئینه‌ خوان ئا ‌کوڕه‌ ئامان داوات په‌شیمانه‌و نه‌وۆ و شوێوه‌ که‌رینه‌ نه‌جاتت بۆ چی تاریکخانه‌یه‌.

سه‌عات ده‌وروو دوانزه‌و نیمه‌ڕۆیه‌ن و بۆ ته‌ماتێ سووره‌وکریای پیچیه‌ینێ دلێ یانه‌ی و ئاذای فه‌قیره‌ دماو ئا ناڕه‌حه‌تی کناچه‌کێش ، لوه‌ینه‌ چیرخان ته‌شتێوه‌ نانه‌یچش که‌ردێنه‌ و نانوو نیمه‌ڕۆیچش یاونه‌ینه‌ په‌نه‌ و دیسان پێسه‌و جارانی کوڕی گه‌وره‌و یانه‌ی هۆرنه‌ێزان.

– ئا مه‌لێحێ ڕۆڵه‌ بزانه‌ جه‌نابوو قاسمی هۆرنه‌یزان ؟

– به‌ خوذا ئه‌ذا من وه‌شم نمه‌ی هه‌ر بلوو دلێ ئۆتاقه‌کێش بۆ هه‌ری تۆپه‌ێ مه‌ذۆ . شه‌وێ وه‌ختێو مووسۆ ، گۆره‌وێش نمه‌شۆرۆ . هیزی شه‌وێ سه‌عات دوێ نیمه‌ شه‌وی ئامه‌نۆ .ئینه‌ قلیان و دووکه‌ڵ مه‌کێشۆ . چیروو به‌ره‌کێره‌ نمه‌وینی چه‌نی بۆش مه‌ی به‌ر؟

کناچێ که‌م قسێ که‌ره‌ ده‌نگمان مه‌ژنه‌وۆ مه‌ی مه‌خنیکنۆمان هۆرزه‌ خه‌وه‌رشه‌و که‌ره‌.

مه‌لێحێ دوێ ده‌نگێ چریش :

قاسم هه‌و قاسم ! بۆ نانۆ نیمه‌ڕۆی بوه‌ره‌.

قاسم ئێننه‌ جگه‌رێش کێشتێبێنێ ده‌نگش نویسیابێ . وه‌ختێوه‌ جواو دێوه‌ واچێشی نه‌ها لێ قرۆڵوو وه‌زێنه‌ . به‌ ده‌نگی گپ و گیریاش و قفه‌ قفه‌ ، به‌ لار و له‌نجه‌وه‌ ئاما به‌ر:

– ئه‌رێ ئه‌ذا سه‌عات چننه‌ن ده‌ی خۆ نیمه‌ شه‌وه‌ن ئیسه‌ ئه‌منت چڕیێنان په‌ی سۆحانه‌ وارده‌ی.

– کوره‌ هه‌تیم نیمه‌ڕۆن سه‌عات دوانزه‌ن .

قاسم قژێش دژێ بیێبێنێ و بێ ئینه‌یه‌ ده‌س و پلش بشۆرۆ ، ئاما سه‌روو سفره‌ی ده‌سش که‌رد به‌ نان وارده‌ی . مه‌لێحێ چیره‌نه‌ مه‌ذیۆ په‌ی برایش مه‌ذیۆوه‌ په‌ی ئه‌ذایش زاتش نیه‌ن هیچ بواچۆ نه‌کا ته‌ماته‌کان که‌رۆ سه‌ره‌شه‌ره‌ . قه‌یرێش واردێ و ماچۆ :

ئه‌ذا به‌ خوذا وه‌شێنێ خاست سووره‌و که‌ردێنێ ده‌ست وه‌ش بۆ به‌ خوذا ماچی مانگێوه‌ن هیچم نه‌وارده‌ن.

– ڕۆڵه‌ گیان نووشوو گیانیت بۆ به‌شکم ئارۆ ئا کاروو حه‌وشێمانه‌ په‌ی که‌ری . نه‌غمه‌که‌مان گیریان ئاوه‌کێش نمه‌لۆ به‌ر دنیا بۆی هۆر گێرتێنه‌ .

ئه‌ذا هه‌ر ئینه‌شه‌ وات واچێشی گه‌نمه‌و سه‌روو ساجیه‌نه‌ هۆر ئاما و که‌وته‌ره‌ ماچۆ :

په‌من چێش کارێگه‌رش په‌ی گێره‌ بازه‌م به‌ذبه‌ختی وێمه‌و.

– ڕۆڵه‌ گیان ته‌رێقه‌و به‌ خه‌جاڵه‌ت کێشه‌ زل بیه‌نی دانژگایچت ته‌مام که‌ردێنه‌ چی زلته‌ر نمه‌وی هۆرزه‌ ئانه‌ زه‌نگه‌نه‌که‌ن لێ چیرخانیه‌نه‌ ئه‌منیچ یاریت مه‌ذه‌ونه‌.

– دانژگا دانژگاو چێشیته‌نه‌؟ مه‌وزه‌شه‌و یاذم زیڵیم مه‌شیویۆوه‌ چی قسانه‌.

مه‌لێحێ ده‌موو ئه‌ذایشه‌و ئه‌سه‌ش ماچۆ :

ده‌ی هازیش نه‌هاچه‌نه‌ ؟ ده‌ی با هه‌ر جوان بۆ ! ئێننه‌ سیگارێش کێشتێنێ حێڕه‌و سینه‌یش مه‌ی . ڕه‌فێقێ ئاذی خه‌ریکێنێ جه‌ سه‌ده‌نه‌ پووڵ به‌ر مه‌وران کار که‌رده‌ی غیره‌تش گه‌ره‌که‌ن .

ئه‌ذاش دیسان ناڕه‌حه‌ته‌ بیه‌ و ماچۆ :

به‌شکم بابه‌تان قه‌وره‌نه‌ به‌یوه‌ وه‌شش که‌رۆ ! ئه‌ی خوذا مه‌شیایا منت وه‌ڵێ ئاذی کوشتێبیایا .وه‌ز نه‌وێ دوێ قرانێ حقۆقیچش په‌ی ئاسیمێ جیا مه‌شیا لێ به‌رانه‌نه‌ گه‌ذاییم که‌ردێبیا.

قاسم وێش که‌رد نابه‌ڵه‌ذ نیمه‌ولت نانه‌کێش وارده‌ و که‌وت بۆڵه‌بۆڵ  سیگارێوش گیسنانه‌ و دووکه‌ڵه‌که‌ش پێچیا و چه‌م چه‌می نه‌وینێ . ماچۆ :

ئه‌ذا پووڵم گه‌ره‌که‌ن ئی قسێ قرانێوه‌ نمه‌ئێژان پووڵم په‌ی په‌یذا مه‌که‌ری یا دنیای مه‌وروو واری .ئیسه‌ گه‌ره‌کشه‌ن وێم بنیه‌و دلێ فازڵاوی .وێت گه‌ره‌کت نیه‌ن. خوذا خوذات بۆ به‌رت نه‌که‌روو. په‌رسانم جه‌ ڕفێقانم ماچان مه‌تاوی یانه‌کان به‌ مه‌یلوو وێت بوڕيشی . خۆ وێت ڕه‌فێقانم مه‌وینی چێش سوارێ مه‌وان ! ئه‌منیچ ئینه‌ وه‌زع و حاڵمه‌ن .

ئه‌ذای فه‌قیره‌ هیچش په‌ی نه‌مه‌نه‌بێوه‌ . ئی وه‌زعێ بیێبێ هه‌رچی ڕوێ بێنێ یانه‌شان ئاژاوێ و جه‌نگ بێ . سنعش په‌نجا نه‌ویه‌رده‌بێ واچیشی ژه‌نی هه‌شتا ساڵێنه‌ . سه‌ره‌ش ته‌مام چه‌نی خه‌فه‌توو زه‌رۆکان چه‌رمه‌ بیه‌بێ. کوڵ جارێوه‌ گنێوه‌ یاذوو ئه‌وسای شوه‌که‌یش . وه‌ختێ نه‌مه‌رده‌بێ نامه‌یبێنێ دلێ شاری وه‌ختێوه‌ ده‌گه‌یوه‌نه‌ مۆعه‌لێمێ بیێبێنێ چننه‌ وه‌ششا په‌نه‌ بیه‌رده‌بێ. زه‌ورۆ‌کێش هێشته‌ی گولالێ بێنێ و قاسم تازه‌ کواوپانتۆڵمان که‌رده‌یێ وه‌رش و خرپه‌خرپ لوێ ڕانه‌ و وه‌ختێوه‌ تماشه‌ش که‌رێنێ واچیشی خوذا دنیام په‌نه‌ مه‌ذۆ و هیچ خه‌مێوم نه‌وێ. به‌ڵام ئیسه‌ هه‌ر ئا قاسمه‌ بیه‌ن به‌ ئیزرائیڵ و که‌وته‌ن گیانمان. ئه‌ی خوذا ئیسه‌ چێش که‌روو پووڵه‌که‌یچ نمیاوۆ په‌نه‌ تا ئی چێویه‌ مه‌سانی، ئه‌و ته‌مام مه‌وۆ. خۆ په‌روو له‌مه‌و وێچمان چێویچ نموه‌رمێ چه‌ولاوه‌ كووڕیچ ماشینش چه‌نه‌ گه‌ره‌که‌نان بۆ ئینه‌یه‌ وه‌ش که‌ره‌ .

هه‌ر چننه‌ مه‌لێحێ ئاره‌زوێ فرێش بێنێ ، به‌ڵام په‌ی ئینه‌یه‌ ئه‌ذاش فره‌ ناڕه‌حه‌ته‌ نه‌وۆ ،ئاره‌زوه‌کێش که‌مێ که‌ردێبێنێوه‌ .واچێ ئه‌ذام هه‌ر وه‌رگه‌و قرم و قاڵوو ئابروو به‌رده‌و قاسمی مه‌گێرۆ .

وه‌زعۆ یانه‌یشان هه‌ر پێسه‌و جارانی گۆزه‌ریێ و هامسا یانه‌کێ ئێتر عاده‌تشان که‌رده‌بێ به‌ وه‌زعه‌کێ هیچ شه‌وێوه‌ نه‌وێ شیشێوه‌ نه‌مێڕیۆ .هه‌ر وه‌ختێو فره‌ قینیش که‌ردێبیایا سه‌روو بانیه‌و دیشوو ماهواره‌که‌ی فڕه‌ دێ واری واچێشی ئا مه‌حه‌لێ بمباران کریه‌ینه‌. ئینه‌ ئابرووریزیش بار نه‌وردێبێ ئه‌ذاش به‌ته‌مامی هه‌راسانه‌ بیێبێ .له‌و خوذایه‌وه‌ ئاره‌زوو مه‌رگی که‌رێ.

شه‌وێوه‌ ماچۆ به‌ زه‌ورۆکانش :

ڕۆله‌ گیان با سه‌وای بلمێوه‌ په‌ی یانه‌و لالۆیتان چننه‌ رۆێ جه‌ ده‌گانه‌ بیمێ به‌شکه‌م هه‌ناره‌کانیچ بچنمێ و قه‌یرێ ئازووقه‌و پایێزی پسانمێ.

قاسم نامێ پووڵی بریا وه‌شیش که‌وته‌نه‌ و قوته‌و بی . دڵوو وێشه‌نه‌ ماچۆ به‌ خوذا دوێ گره‌مێش په‌نه‌ مه‌سانوو. ئه‌ذا ماچۆ:

به‌شکه‌م په‌نه‌تان وه‌ش بویه‌رۆ بلمێوه‌ چه‌ممان مه‌گنۆ قه‌وم و ڕه‌فێقه‌کانمان و هه‌وایوه‌ تازێ مه‌که‌رمێوه‌.

سۆحی زوو که‌تێ ڕا و کوڕ سه‌ره‌ش ساف که‌رده‌ن و کناچێ مانتۆ شه‌رواڵش که‌رده‌نه‌نه‌ و ئه‌ذایچ مه‌ذیۆ سه‌ر و سیپاڵوو زه‌ورۆکانشه‌ره‌ ڕوه‌ش نیه‌نه‌ چه‌نیشان بلۆ ڕانه‌ و وسێش وه‌ڵێ وێش و ترمیناڵه‌نه‌ سوارێ بیێ و ڕوه‌و دواوی که‌وتێ ڕا. ئه‌ذاشان هه‌ر سواروو ماشینی بیه‌، خه‌فه‌تیێ سه‌رو سیپاڵوو زه‌ورۆکانش وه‌رمش په‌نه‌ که‌وت و لوه‌یبێ دلێ خیاڵیوه‌ و هه‌ر حه‌ز نه‌که‌رێ خه‌وه‌ره‌و بۆ . تا چمش نیا پێوه‌ره‌ یاوه‌ی سه‌رده‌گاو وه‌زنه‌یشه‌ره‌. دوێ پاکه‌تێ کولیچیێش ئه‌سه‌یبێنێ و هیچکام جه‌ زه‌ورۆکان هۆرشان نه‌گێرێنێ و که‌وتێ ڕا کوڕ سیگارێوش گیسنانه‌ و کناچه‌کێچش چێوێوه‌ش به‌ر ئه‌ورد و نیاش گۆش و میزه‌میزێوه‌ش چه‌نه‌ ئه‌ی به‌ر .جه‌ ته‌ڵان ته‌ڵانوو باخه‌هه‌ناره‌کانه‌نه‌ یاوه‌ی لێ به‌ره‌و یانه‌و لالۆی و لوه‌ی چوه‌ری . یانه‌شان هه‌ر دلێ باخیه‌نه‌ بێ و نانه‌ی تازێ پیچه‌یبی و که‌رگ و که‌ره‌شێڵیچ پاره‌ په‌ی وێشان گه‌مه‌ که‌رێنێ. لالۆیچ چا واره‌و خه‌ریکه‌ن ئاوی مه‌ذارۆ. جه‌ دووره‌و خێرئامایش که‌ردێ. په‌ی نانوو نیمه‌ڕۆی لالۆژه‌نی که‌ره‌شێڵێوه‌ش سه‌ره‌ بڕی و جه‌ لاو تافوو ئاوه‌و باخه‌که‌یه‌نه‌ که‌ره‌شێڵ پاک کریا و که‌وتێ قسه‌ که‌رده‌ی باسوو ئه‌وسای . که‌ره‌شێڵ جه‌ لێ پیازداخیه‌نه‌ سوور کریابێوه‌ واچێشی ده‌نووکوو ژه‌ره‌ژێ .بۆش دنیاش گرتێبێ.

لالۆ جه‌ دووره‌و ئاما دلێ یانه‌ی دما خێر ئامای که‌وتێ شۆخی که‌رده‌ی و ماچۆ :

قاسم ڕۆڵه‌ ئینه‌ چێشت که‌رده‌ن به‌ سه‌ره‌یت؟ ئێننه‌ سافت که‌رده‌ن هه‌ر ئه‌جۆم مانگاوی سه‌ره‌ش لێسێنیه‌و .به‌خوذا خاسش لێسانه‌و ! چننه‌ جوانخاس سافش که‌رده‌ن ئه‌ی عه‌مه‌درێژ بێ ڕۆڵه‌ په‌ی ئا خه‌یر و به‌ره‌که‌تیه‌ ئه‌ورده‌نت !.

قاسم به‌ عه‌مرش نه‌خوابێ که‌وت خوا‌ی  ماچو :

لالۆ گیان ئانه‌ چێوێوه‌ن به‌ نامێ ژله‌ی . دانم سه‌ره‌یم په‌ی ئینه‌یه‌ وه‌شم په‌نه‌ بگنۆ.

– کوره‌ ڕۆڵه‌ گیان پیا ناوه‌ش مه‌گنۆ ئی چێوێ چێشێنێ وه‌ششان که‌ردێنێ ؟ ئانه‌ ڕوه‌نی حه‌یوانی تا مه‌تاوی لێ خیگه‌که‌یه‌نه‌ به‌ر به‌وره‌ بذه‌ سه‌ره‌یت تا سه‌ره‌ت بۆ گوڵه‌ چنووری گێرۆ.

لالۆ ڕوه‌ش که‌رده‌ مه‌لێحێ و دیسان په‌ی شۆخی ماچۆ :

ڕۆڵه‌ گیان ئانه‌ گجی وێمانه‌ت کۆن ئینه‌ چێشه‌ن که‌رده‌نت وه‌ر؟ خۆ ئێگه‌ ته‌جریشوو تارانی نیه‌ن. وێت که‌رده‌ن پێسه‌ خیگی به‌ره‌ بینیای وێت ماسنان . ده‌ی چه‌نی مه‌تاوی ته‌کانه‌ بوه‌ری ؟ ئا ژه‌ن هۆرزه‌ ده‌سێوه‌ لێباسێ وێت به‌وره‌ با نه‌فه‌سێوه‌ بکێشۆ . ده‌ی خۆ فه‌قیرێ مه‌گه‌ر دوێ نه‌فه‌رێ ده‌سش گێران تا هۆرزۆوه‌. ئا سه‌ر و سیپاڵه‌ که‌ی هینوو فه‌رهه‌نگوو ئێمه‌نێ ؟ هه‌ر نمه‌تاوی په‌نه‌شان بنیشیه‌ره‌ .گجیێوی ڕێک و پێک که‌ره‌نه‌ و فه‌قیانه‌کانت بینه‌ جا‌ بزانه‌ چننه‌ وه‌شت په‌نه‌ مه‌گنۆ . قه‌وره‌و بابه‌و ئانه‌یه‌ ئی فه‌رهه‌نگه‌شه‌ ئه‌ورده‌ن ئی وه‌ڵاته‌. به‌خوذا زه‌رافه‌تێو لێباسی کۆردی هه‌نش ، لێباسی فارسی نیه‌نش .ده‌ی تۆ خوذا کناچێ به‌ لێباسی کۆردی وه‌شش په‌نه‌ مه‌گنۆ یا ئا شه‌رواڵه‌ ته‌نگێ که‌ که‌ردێنێت وه‌ر  وێت جه‌ڕ دان ؟! ده‌ی ڕۆڵه‌ گیان چه‌نی نمه‌خنیکیه‌ی ؟

ئه‌ذاو مه‌لێحێ به‌ براکه‌یش ماچۆ :

ئه‌ی ڕه‌حمه‌ته‌و ئا بابه‌یته‌ قسێ دڵوو ئه‌منت که‌ردێ . ده‌یخۆ زه‌ورۆکێ گۆشم په‌نه‌ نمه‌ذان ئه‌ر زه‌ورێ گۆششان ده‌ی بیا ، ڕۆشان نه‌گنێ ئارۆ.

تێر و په‌ڕ خوایوه‌ و چه‌پ و لێسوو که‌ره‌شێڵه‌که‌ی که‌ به‌ ڕوه‌نی وێمانه‌ سووره‌وکریابێ ، دریا و هه‌ناریشان واردێ و ئا شه‌وه‌ هه‌ر جه‌ که‌وێڵه‌که‌نه‌ مه‌نێوه‌ و جه‌ که‌وێڵه‌که‌نه‌ هه‌ر کام په‌ی وێشان یاگێوه‌نه‌ سه‌ره‌شان نیاوه‌ و مانه‌گه‌شه‌وه‌یچ مه‌درۆشیۆ و دان دانێوه‌ هه‌ناری وه‌روو ڕۆشنایی مانگه‌کێنه‌ مه‌گنان به‌ر و ئاویچ هۆر کریاینه‌ په‌ی باخی و فێنکایێوه‌ وه‌شش وسته‌ن دلێ باخه‌که‌ی.

توومه‌زه‌ قاسمی بابه‌ عازا نیمه‌شه‌و فرسه‌تش گیرئه‌ورده‌ن و پسکه‌پسک هۆرزانه‌ و لوان په‌ی ته‌ڵانێ وارینێ خه‌ریکه‌ن چێوێوه‌ مه‌کێشۆ . چووزانۆ لالۆیچش وه‌رمش نیه‌ن و ساتێنه‌ سی ده‌فعێ خه‌وه‌ر مه‌وۆ و جامڵێوه‌ ئاویش نیه‌ینه‌ لاو سه‌ره‌یش و کوڵ جارێوه‌هۆرش مه‌قورنۆ . قاسم دووکه‌ڵێوش وسه‌ن ڕا و لالۆیچ هه‌ر لووته‌ مه‌کڵاشۆ و پێسه‌و حه‌شێ پیکیای خه‌ریکه‌ن بۆڵنه‌ی مه‌بۆڵنۆ و دڵوو وێشه‌نه‌ ماچۆ به‌خوذا گه‌وڕه‌که‌ ئه‌یرش گرته‌ن بۆیوه‌ مه‌ی بۆ هۆر مه‌کێشۆ بۆ ئاڵفیچ نیه‌نه‌ هه‌ر ئی دیم و ئه‌ودیم مه‌که‌رۆ جارجارێویچ مێشوولێ مه‌ذان ئه‌و ئه‌نگوسه‌و پایش و دژمانێوه‌ مه‌ذۆ . به‌ڕاسی وه‌رمش وه‌نه‌ شیویان بۆ وافووروو قاسمی ته‌مام پێچیابێ و لالۆیچ ئارامش بریابێ . هۆرزاوه‌ و ماچۆ :

ئه‌ی له‌عنه‌ته‌و شه‌یتانی په‌‌ی وته‌ی ئێشه‌ویمان هه‌رچی جن و دێوو عاڵه‌می بێ ئێشه‌و سه‌ره‌ش که‌دیمێنه ‌.

چه‌مێش تێژێ که‌ردێوه‌ مه‌ذیۆ دووکه‌ڵه‌که‌ جه‌ ته‌ڵانه‌ وارینه‌کێنه‌ جه‌ مانگه‌شه‌وه‌کێنه‌ که‌مێوه‌ دیاریش دا. ده‌سش که‌رد به‌ قاڵ که‌رده‌ی چه‌ولاو ئه‌ویچی هۆرزایوه‌.

لالۆ لوا په‌ی سه‌روو که‌ڵه‌کێ و مه‌ذیۆ مرقه‌مرقێوه‌ مه‌ی . قاسم سه‌ره‌وچیری به‌رشی . لالۆیچ نه‌زاناش ئاذه‌ن پێسه‌ش زانا خووگه‌ن یا دز و درۆزنه‌ن .قه‌یرێ تل و توه‌نش په‌ی شه‌نه‌ و مه‌ذیان قاسم لێ یاگه‌کێشه‌نه‌ نه‌مه‌نه‌ن . ئه‌ذاو قاسمی تۆقا و ماچۆ : ئه‌ی یانه‌ی وێرانم ده‌سش که‌رد گره‌وه‌ی و ماچۆ :

ئه‌ی رۆڵه‌ یا خوذا جوانه‌مه‌رگ بی پاسه‌ ئابرووت په‌ی ناسان .

لالۆیچ ماچۆ :

ئه‌ر ده‌س به‌ ئاو لوان پچی ئه‌یرش که‌رده‌نه‌و؟

ئه‌ذاو قاسمی زاناش کوڕه‌که‌ش په‌ننه‌ش ده‌ینه‌و . فێر بیه‌ی به‌ ماده‌ هۆش به‌ره‌کانش گێڵناوه‌ په‌ی لالۆش. لالۆش هه‌ر مه‌کوۆ ملوو ڕانیشه‌ره‌ و :

ئه‌ی ڕه‌نجی ئاو به‌رده‌م . ئه‌ی خوذا کوڕی شیرینم مه‌ردێبیا پێسمانه‌ وه‌نه‌ نه‌قۆمیه‌یا.

به‌ بیجامێ دریژێ و له‌مێ زله‌ و سه‌ره‌ی ڕووته‌و هه‌ر مه‌ی مه‌لۆ :

ده‌ی واڵێ گیان پچی ده‌ست وه‌نه‌ وه‌ردان فێروو ئی گه‌ن و گوویه‌ بیه‌ن ؟ ده‌یخۆ قاسم نمره‌ ئه‌وڵوو دانژگای بێ ئیسه‌ مه‌شیایا کارمه‌ندێوه‌ عالی ڕۆتبه‌ بیێبیا مه‌شیا داواو ژه‌نێمان په‌ی که‌ردێبیا .

ئه‌ذاو قاسمی پانیمه‌شه‌وێنه‌ ده‌سش که‌رد گره‌وای و ماچۆ :

یانه‌و ئانیشا وێرانه‌و بۆ ئێذشان جه‌ ئمتحانه‌کۆ ئێساڵیه‌نه‌ به‌ر نه‌ورد به‌خوذا نمره‌ ئه‌وه‌ڵ به‌رشه‌بێ. کوڵ که‌س تاریفێش مه‌ذۆ و هه‌ر چی کوڕوو ئه‌من پێسه‌شه‌ په‌نه‌ ئه‌ومه‌ دۆعای شه‌ڕی په‌ی ئانه‌یه‌ مه‌که‌روو ئا کوڕوو ئه‌منشه‌ قه‌بووڵ نه‌که‌رد و فڵانه‌که‌سشان نیا یاگێش. دماو ئاوه‌خته‌یه‌ کوڕه‌که‌م وه‌نه‌ش شیویا و تووشوو ڕه‌فێقه‌ خراوان ئامه‌ . کوڵڵوو کتیوه‌کانش فڕه‌ ده‌ی و فێروو سیگاری بی .

پا نیمه‌ شه‌وه‌نه‌ چراوی ئینگلیسیه‌شان گێرته‌ ده‌س و شۆنۆ هه‌تیمیه‌ره‌ مه‌قێڕنان :

قاسم هه‌و قاسم!

تا بانگوو سۆحی جه‌ لێ ده‌ره‌ وارینه‌کێنه‌ وێش ته‌پنابێ لێ کیبه‌رێوه‌ ئاوێنه‌ . بێسشانۆ و ئه‌وردشانۆ سه‌ره‌وکووی. ئابڕووحه‌یسیه‌تش په‌ی نه‌مه‌نه‌بێ .مه‌لێحێ واڵێچش ئێننه‌ خه‌فه‌تش وارده‌بێ نه‌زانێ چێش که‌رۆ. ده‌سێش به‌رزێ که‌ردێنێ و ماچۆ :

خوذا گیان وێت به‌زه‌یت به‌یوه‌ په‌نه‌مان چه‌نی ئابروومان شی ؟ ده‌ی سه‌وای ڕۆ بۆوه‌ چه‌نی بذیه‌یمێ لالۆیمانه‌ره‌ ؟

لالۆیچشان پیایوه‌ دڵسۆز بێ ماچۆ :

هیچ خه‌فه‌ت موه‌ردێ به‌یدێ با ده‌س و دیمێوه‌ گێرمێ نمایوه‌ که‌رمێ به‌شکم خوذا وێش به‌زه‌یێش به‌یوه‌ پی جوانانه‌ره‌ .

سۆحه‌نه‌ دماو نان و چای لالۆ ڕوه‌ش که‌رده‌ واڵه‌کێش و واره‌زاکانش ماچۆ :

ئه‌ر گه‌ره‌کتانه‌ن وێتان گۆڵ به‌‌یدێ، هیچ . ئه‌گه‌ریچ گه‌ره‌کتانه‌ن ئی کوڕه‌ به‌ذبه‌خت بۆ و بگنۆ دلێ خیابانی و ئابروو حه‌یسیه‌توو چننه‌ ساڵه‌یمان بشۆ وێتان گه‌ره‌کتانه‌ن .ئه‌ر گۆش به‌ قسێ ئه‌منی ڕوو ڕه‌شی مه‌ذه‌یدێ با ئه‌من ده‌س چی کوڕه‌یه‌ وه‌ر نه‌ذه‌و . قه‌بووڵ نه‌ویه‌ی جه‌ دانژگای کوڵڵوو ماجه‌رای نیه‌ن ئه‌ی ئی کوڵڵوو جوانانه‌ قاترشان نه‌ها ده‌سۆ ، خۆ کارمه‌ندێ نیه‌نێ .ئێنسان مه‌شیۆ بفکریۆوه‌.

ڕۆڵه‌ گیان ! ئینه‌ یانه‌ و زێنده‌گی و هه‌رچێت گه‌ره‌ک بۆ مه‌نیه‌و ئێختیارت شه‌رته‌ بۆ که‌روونه‌ت به‌ پیایوه‌ حه‌ساوی . ژه‌نیچت په‌ی مه‌وروو به‌ڵام به‌ قسێ ئی لالۆیته‌‌ که‌ره‌ . چل ساڵێ سیگارم کێشا قرانێ نه‌ئێژا نیام که‌نار و ئیسه‌ قه‌لبم مێشۆ. هه‌ورامان ئی چێوێشه‌ نه‌وێنێ چه‌نه‌  هه‌رکه‌سیچ بلۆ شۆنۆ ئی چێوانه‌ره‌ ، پێسه‌و ئانه‌یه‌نه‌ په‌ننه‌ به‌ی سه‌رشه‌ره‌. به‌ قه‌وره‌و بابه‌یم نمازوو بلینه‌و په‌ی پاوه‌ی تا ئی چننه‌ مانگه‌ نه‌های چێگه‌ پێسه‌و کوڕوو وێم وه‌یت مه‌که‌روو . هۆرۆگێڵه‌ چی که‌سافه‌تکاریه‌ . وێت به‌ذبه‌خت مه‌که‌ره‌ . به‌ڵام ئه‌گه‌ر بژنه‌وو بلینه‌و شۆنۆ دووکه‌ڵیه‌ره‌ خاس خاس تێڵاکاریت مه‌که‌روو  بابه‌و ئانه‌یه‌ دانش ده‌موو زه‌ورۆیه‌وه‌ . ئه‌وسا واته‌نشان ” کوڕ به‌ناز دز ده‌بێت کچ به‌ ناز حیز ده‌بێت ” خۆ قه‌ذیمی وێ‎شۆ چێوش نه‌واته‌ن. به‌ خوذا قه‌ذیمیێ دانشمه‌ندێ بیێنێ.

قاسم هه‌ر چی نه‌سیحه‌ت کریێ، واچیشی وه‌زیش په‌ی مه‌ژماران. دڵش به‌ر ئاما بێ په‌ی دانێوه‌ سیگاری . به‌لالۆیش ماچۆ :

بازه‌ با ئی چننه‌ سیگاریه‌ بکێشوو حه‌یفێنێ پووڵم په‌نه‌ ده‌ینێ . دماوه‌ ده‌س په‌نه‌ مه‌که‌روو

ماچۆ : کوره‌ بذه‌شان . تیکه‌تیکه‌ش که‌ردێ و فڕه‌ش دای .

ئه‌ذاو زه‌ورۆکان دڵوو برایش که‌رد و په‌ی ساڵێوه‌ یانه‌شان ئامه‌ چیرخانه‌کانوو لالۆیشان و یانه‌و پاوه‌یشان دا کرێها و زێنده‌گیوه‌ فره‌ ڕه‌حه‌ت و وه‌ششان بێ و کوڵ سۆحێوه‌ ماس و دۆشان په‌ی ئه‌ورێنێ و وه‌زعه‌ که‌مێوه‌ خاسه‌ بیێبێ .

قاسم هه‌ر ئا شه‌وه‌ که‌ په‌ننه‌کێش داوه‌ که‌مێوه‌ جه‌ مه‌واده‌که‌یش شه‌رده‌بێوه‌ . ڕوێوه‌ جه‌ باخه‌نه‌ شه‌یتانی هۆر نیابێ به‌ دزیه‌و لوابێ که‌مێوه‌ گه‌ڵاخه‌زانش ئه‌یر دابێ و به‌ به‌هانێ گه‌ڵاخه‌زانیه‌و یارۆش وڵه‌که‌ڵه‌که‌نه‌ به‌ر ئه‌ورده‌ بێ و دڵوو وێشه‌نه‌ واچێ ئه‌ی خوذا گوناعه‌م نه‌نویسی که‌مێوش کێشا دڵش به‌ مه‌وادی تازه‌ بیه‌و .شه‌وێ وه‌ختوو وته‌ی ئه‌ذاش مه‌ذیۆ کوڕه‌که‌ش بۆیوه‌ ته‌رێ مه‌ذۆ  و چه‌نی واڵه‌کێش لالۆشان چڕی واری . کام لات مێشۆ .لالۆ ماچۆ :

قۆزه‌ڵقۆرتت وارده‌ په‌ی خاتره‌و خوذای هه‌ر چێمان که‌رده‌ن په‌یت و ماچی ئاوێ به‌رده‌ن .

کوڕ به‌ مۆراقێبه‌تی شه‌دیدوو کوڵڵو قه‌ومان عاقێبه‌ت ته‌رکش که‌رد و کناچێ دماو مۆده‌تێوه‌ شووش که‌رد  و کوڕیچ به‌ هه‌زار به‌ذبه‌ختی و قین که‌رده‌ی و به‌رشیه‌ی و دڵسۆزی لالۆیش و به‌ هێممه‌توو ئه‌ذه‌یش ته‌رکشان په‌نه‌ دا و دماو ساڵ و نیمێوه‌ بی به‌ کوڕێوه‌ته‌ر  و ته‌میس و حه‌ر حه‌ز که‌ریشی ته‌ماشه‌ش که‌ری. لواوه‌ سه‌روو ده‌رزه‌که‌یش و ئاساڵه‌ قه‌بووڵ بی په‌ی فه‌وقه‌لیسانسی به‌ ڕۆتبه‌و ئه‌وه‌ڵی قه‌بووڵ بی و ئه‌ذاش هه‌ر وه‌ختێوه‌ ته‌ماشه‌ش که‌رێ، هه‌ر دۆعای خه‌یرێ په‌ی لالۆش که‌رێ که‌ چ هێممه‌ت و گۆزه‌شتێوش به‌ خه‌رج دا تا قاسمشان چا به‌ذبه‌ختیه‌ نه‌جات دا . . . . . . . .

10 پاسخ برای “ئه‌ذای غیرتی و لالۆی قه‌وم دوس /محمد غریب معاذی نژاد

  • mojgan maazy در تاریخ آذر 3, 1393 گفت:

    Ba salam va arze adab kedmat ostad gerami . Kaste nabashid dastan besiar jaleby bod .

  • مهوش معاذی نژاد در تاریخ آبان 9, 1393 گفت:

    باسلام خدمت کاک غریب عزیز ممنون خیلی داستان قشنگی بود.

  • دوست قدیمی آقای معاذی نژاد در تاریخ آبان 4, 1393 گفت:

    با سلام واحترام خدمت دوست و همکار گرانقدر آقای معاذی نژاد
    از دیدن عکس و نوشته هایت خیلی خوشحال شدم.ولی خودت میدانی که عادت به این نوشته ها نداریم پس باید مترجمی استخدام بکنیم یا اینکه شما به هر شکلی که صلاح می دانید رعایت حال ما را داشته باشی .
    از این فرصت هم استفاده می کنم و خدمت اخوی های محترمتان مخصوصاً آقا سعدی عرض سلام و ارادت دارم. موفق سلامت و سربلند باشی.

  • بهاره در تاریخ آبان 3, 1393 گفت:

    ده سوو وه ش بو آقای معاذی نژاد به راسی که داستانه که و فره وه شه به و ه ده ر عه ین حال ده ل ته زه ینه به مانی نه وی

  • احمد .ر در تاریخ آبان 3, 1393 گفت:

    آقای معاذی نژاد دست مریزاد بسیار زیبا نوشتی زیبایی آن بیشتر به خاطر این بود که هورامی نوشته بودید . خانم پریسا خانم هنر آن است که با زبان مادری بخوانید . اجازه دهید آقای معاذی نژاد هورامی بنویسد تا ما هم با افتخار بگوییم زبانمان قابل خواندن ونوشتن است. ما نویسنده هورامی نویس کم داریم شما اگر دوست دارید می توانید هزاران داستان با زبان فارسی در کتابخانه ها وکتابفروشیها وهمین اینترنت پیدا کنید وبخوانید .

  • پریسا در تاریخ آبان 3, 1393 گفت:

    دست مریضاد اقای معاذی نژاد ولی خیلی طول کشید تا داستان رو خواندم امیدوارم که داستانهای بعدیت به زبان فارسی نوشته شود

  • ئه کره م حه سه نزاده (سه ریاس) در تاریخ آبان 3, 1393 گفت:

    سلاو زور جوان بوو کاک محمدغریب به جوانی ده ردی کومه لگات باس کردبوو هیوادارم سه رکه وتوو بی
    ده ستان خوش بی و هه ربژین

  • آرام حاتمی از تهران در تاریخ آبان 3, 1393 گفت:

    با سلام واحترام خدمت جناب آقای معاذی نژاد
    داستان واقعن با معنی ومفهومی بود ولی خواندنش واقعن سخت بو دامیدوارم مثل دفعه های قبل که داستان مینوشتید از کلمات زیبای هورامی در کنار جملات فارسی بکار ببرید وفک کنم همه بتونن از این داستانهای زیبا ی شما بهره ببرن.

  • سعید در تاریخ آبان 2, 1393 گفت:

    ده‌سوو نویسه‌روو ئی داستانێ وه‌ش بۆ به‌ ڕاسی باسێوی فره‌ به‌یاگێن ئارۆ فره‌و یاناو ئێمه‌ چه‌نی ئی نۆعه‌ گێچه‌ڵا ده‌س به‌ یءخێنێ . مه‌تنێوی فره‌ وه‌ش و فره‌ به‌ زه‌ریفی و ڕێک و پێکی نویسیان. ئیشه‌ڵڵا دایمه‌ ئه‌چی بابه‌ته‌ هه‌ورامیا چی سایته‌ به‌ نرخه‌نه‌ وینمێ.

  • همشهری در تاریخ آبان 1, 1393 گفت:

    از دلنوشته داستانی آقای معاذی که معضلات خانوادگی و اجتماعی و شهروندی را از زبان این خانواده روایت نموده اند ممنونیم.
    ولی کاش در شهرمان مرکزی برای آموزش زبان کردی و هورامی دایر می شد تا برای خواندن این متن اینقدر به زحمت نیافتیم. برای خودم و برای همه کسانیکه با این نوشتار زیبا در عین آشنایی بیگانه ایم متاسفم.